Αυτό το άρθρο είναι μέρος των ειδικών εκθέσεων μας Ένα έργο, μια πόλη.
 |
| Το έργο της αποκατάστασης των Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ) [Στράτος Χαρχαλάκης] |
Το πρόβλημα των σκουπιδιών αποτελεί ακόμη και σήμερα «Οδύσσεια» για τις τοπικές αυτοδιοικήσεις στην Ελλάδα. Οι όγκοι των σκουπιδιών στα νησιά και τις παραθεριστικές περιοχές έχουν κάνει πολλές φορές το γύρο του κόσμου, εκθέτοντας συχνά τη χώρα μας.
Στα Κύθηρα, ο δήμος προσπαθεί να βάλει ένα τέλος σε αυτή την κατάσταση και να δημιουργήσει μακροπρόθεσμες λύσεις στο πρόβλημα των σκουπιδιών για τα Κύθηρα και τα Αντικύθηρα. Έτσι, η αποκατάσταση των Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ) στα δύο νησιά αποτελεί ένα έργο που άργησε δύο χρόνια, εξαιτίας αργών γραφειοκρατικών και δικαστικών διαδικασιών, αλλά που θα αποτελέσει παρακαταθήκη για τον δήμο σε βάθος τριαντακονταετίας.
Για το έργο, τις δυσκολίες πίσω από την υλοποίηση του, αλλά και για τον τρόπο που τα προγράμματα ΕΣΠΑ υλοποιούνται τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, μίλησε στη EURACTIV και στη δημοσιογράφο Σοφία Ελανίδου, ο Δήμαρχος Κυθήρων Στράτος Χαρχαλάκης.
Πότε ξεκίνησε το έργο της αποκατάστασης των Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ) και σε ποιό στάδιο βρίσκεται αυτή η στιγμή;
Το έργο δημοπρατήθηκε το Νοέμβριο του 2015 και ξεκίνησε ουσιαστικά περίπου 1μιση έτος μετά. Η μεγάλη αυτή καθυστέρηση οφείλεται αφενός στις ανούσιες γραφειοκρατικές διαδικασίες, αφετέρου στις δικαστικές εμπλοκές που υπήρξαν μεταξύ των υποψηφίων εργοληπτών. Σήμερα το έργο βρίσκεται σε πολύ προχωρημένο στάδιο. Στα Αντικύθηρα έχει ήδη ολοκληρωθεί η αποκατάσταση του ΧΑΔΑ και ήδη έπαυσε οριστικά η επιβολή του εξαμηνιαίου προστίμου από την ΕΕ. Στα Κύθηρα έχει κατασκευαστεί το κύτταρο και τώρα βρισκόμαστε στο στάδιο των περιφράξεων του χώρου, ενώ μέσα στους επόμενους μήνες θα γίνουν τα κτιριακά, η εσωτερική οδοποιία, τα ηλεκτρομηχανολογικά, τα υδραυλικά και η πυρασφάλεια.
Γιατί είναι σημαντικό το έργο και πως θα αλλάξει ουσιαστικά τη ζωή των κατοίκων;
Εκτιμώ ότι το έργο αυτό είναι μακράν το σημαντικότερο που εκτελείται στο νησί μας τα τελευταία χρόνια, αντάξιο ίσως της ανέγερσης του νέου νοσοκομείου που ολοκληρώθηκε το 2014. Η διαχείριση των απορριμμάτων στη χώρα μας αποτελεί αμαρτωλή υπόθεση. Αν δεν είχε παρέμβει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τη δεκαετία του 1990 στην υπόθεση του Κουρουπητού στα Χανιά, ίσως μέχρι σήμερα η χώρα μας να μην είχε ακόμα αντιληφθεί τις υποχρεώσεις της στον τομέα της περιβαλλοντικά ορθής διαχείρισης των απορριμμάτων και των αποβλήτων. Για το νησί των Κυθήρων το έργο έχει τεράστια σημασία. Αφορά την καθημερινότητά τους, αφορά ένα ένα σπίτι ξεχωριστά, κάθε δημότη και κάτοικο προσωπικά. Από τη στιγμή που τα Κύθηρα θα διαθέτουν πλέον ένα νόμιμο, σύγχρονο και αδειοδοτημένο χώρο διαχείρισης των απορριμμάτων, το νησί μας δεν θα βιώσει ποτέ τις εικόνες που σήμερα δυστυχώς υπάρχουν στη Ζάκυνθο και την Κέρκυρα, όπου χιλιάδες τόνοι σκουπιδιών βρίσκονται στους δρόμους, βλάπτοντας την εικόνα της Ελλάδας διεθνώς. Τα Κύθηρα παραμένουν ένα από τα πλέον καθαρά νησιά στην Ευρώπη (με βάση τα σχόλια των ιδίων των επισκεπτών) και θα συνεχίσουν στο δρόμο αυτό, γιατί πέρα από την πολιτική μας βούληση θα υπάρχει και μια υπερσύγχρονη υποδομή για την διαχείριση των απορριμμάτων του νησιού.
Ποιές ήταν οι σημαντικότερες δυσκολίες που συναντήσατε κατά τη πρώτη φάση των εργασιών και κατά τον προγραμματισμό της κύριας φάσης του έργου;
Ένα τέτοιας έκτασης και φύσης έργο δεν είναι απλό, ούτε ξεκινά διά μαγείας. Οι μελέτες εκπονούνταν επί μεγάλο χρονικό διάστημα και οι αδειοδοτήσεις που απαιτούνται είναι εξαιρετικά χρονοβόρες. Η δική μας Δημοτική Αρχή ολοκλήρωσε τις μελέτες που παρέλαβε το 2014 και οι οποίες βρίσκονταν σε πολύ καλό επίπεδο, προχώρησε στις αναγκαίες τροποποιήσεις και συμπληρώσεις και στη συνέχεια απαιτήθηκε η συμπλήρωση όλων των τεχνικών δεδομένων προκειμένου το έργο να ενταχθεί στο ΠΕΠ Αττικής με απόφαση της Περιφερειάρχου κας. Δούρου. Το έργο θα μπορούσε να έχει ξεκινήσει σχεδόν 2 χρόνια νωρίτερα αν οι αρμόδιες υπηρεσίες (Δασαρχείο, Αρχαιολογία κ.λπ.) δρούσαν πιο άμεσα.
Αναφορικά με τα συγχρηματοδοτούμενα από το ΕΣΠΑ έργα, πως κρίνετε από τη συνολικότερη εμπειρία σας τον τρόπο που αυτά υλοποιούνται στην Ελλάδα σήμερα;
Το ΕΣΠΑ έχει ουσιώδεις διαφορές από τα προηγούμενα αντίστοιχα χρημαδοτικά προγράμματα όπως τα ΚΠΣ. Οι διαδικασίες είναι τελείως διαφορετικές. Μέσω του ΕΣΠΑ χρηματοδοτούνται πράγματι πολλά αναπτυξιακά έργα σε όλη τη χώρα. Εκείνο όμως που πρέπει οπωσδήποτε να συζητηθεί είναι οι ανούσιες και περιττές γραφειοκρατικές αγκυλώσεις που καθυστερούν υπέρμετρα την υλοποίηση και την τελική παράδοση των ενταγμένων πράξεων. Ειδικά μετά τον Αύγουστο του 2016, οπότε εκδόθηκε ο Νόμος 4412 για τις δημόσιες συμβάσεις, και μετά το νέο Π.Δ. για τις αναλήψεις υποχρέωσης δαπανών (80/2016), οι διαδικασίες έχουν δυσχεράνει έτι περαιτέρω.
Ας μιλήσουμε με ένα παράδειγμα, άκρως χαρακτηριστικό του προβλήματος: Τον Απρίλιο του 2016 η Περιφέρεια Αττικής εντάσσει στο ΕΣΠΑ έναντι 5.000.000 Ευρώ την προμήθεια 35 νέων οχημάτων δασοπυρόσβεσης με δικαιούχο το Αρχηγείο του Πυροσβεστικού Σώματος.Αντίστοιχες δαπάνες εγκρίνουν και οι Περιφέρειες Δυτικής Ελλάδας και Βορείου Αιγαίου. Συνολικά το Αρχηγείο είναι δικαιούχος 11.115.766€ για την προμήθεια 79 οχημάτων δασοπυρόσβεσης μέσω του ΕΣΠΑ. Η σχετική διακήρυξη από το Αρχηγείο αναρτάται στις 17 Μαίου 2017 και ο διαγωνισμός προκηρύσσεται για τις 20 Ιουνίου 2017, δηλαδή 15 μήνες μετά την αρχική ένταξη των πράξεων στο ΕΣΠΑ! Μέχρι σήμερα (Μάιος 2018) ο διαγωνισμός δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί και είναι αμφίβολο εάν τα οχήματα θα έχουν τελικώς παραδοθεί στην αντιπυρική περίοδο του 2019, δηλαδή 3 ολόκληρα χρόνια μετά την ένταξη της πράξης! Εάν αυτές οι καθυστερήσεις δεν αντιμετωπιστούν, τότε η χώρα μας θα είναι διαρκώς ουραγός στις απορροφήσεις και πολύτιμοι πόροι θα χάνονται στα ρυάκια της γραφειοκρατίας, αντί να αποδίδονται άμεσα σε αναπτυξιακά έργα και δράσεις προς όφελος των πολιτών.
Οι διαθέσιμοι πόροι του ΕΣΠΑ θα πρέπει να αξιοποιούνται στο έπακρο, ειδικά από τις νότιες χώρες που λόγω της μείωσης του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού θα έχουν πλέον λιγότερες διαθέσιμες πηγές χρηματοδότησης και εάν τέτοια σοβαρά προβλήματα δεν επιλυθούν, οι αρνητικές επιπτώσεις θα είναι σημαντικές.
ΠΗΓΗ https://www.euractiv.gr
