Εκδηλώσεις μνήμης και τιμής με αφορμή τη συμπλήρωση 76 ετών από τη «μαύρη» επέτειο της 26ης Νοεμβρίου 1943, όταν τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής έστησαν στο εκτελεστικό απόσπασμα 118 Σπαρτιάτες στο Μονοδένδρι Λακωνίας, διοργανώνονται και φέτος.
Την Κυριακή 24 Νοεμβρίου θα πραγματοποιηθεί ο εορτασμός της επετείου της Εθνικής Αντίστασης και επιμνημόσυνη δέηση για τους 118 εκτελεσθέντες. Στις 10:00 το πρωί της Κυριακής θα λάβει χώρα δοξολογία και τέλεση μνημοσύνου στον Μητροπολιτικό Ναό Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Σπάρτης, ενώ θα ακολουθήσει ιστορική ομιλία από τη φιλόλογο κ. Αναστασία Κανελλοπούλου.
Ακολούθως, στις 11:30΄ πμ της Κυριακής στο ηρώο των 118 στο Μονοδένδρι, θα ψαλεί επιμνημόσυνη δέηση και προσευχή από τη Φιλαρμονική Δ. Σπάρτης. Θα ακολουθήσει ομιλία από εκπρόσωπο τοπικών αντιστασιακών οργανώσεων, προσκλητήριο νεκρών και η εκδήλωση θα ολοκληρωθεί με κατάθεση στεφάνων.
Τέλος, ανήμερα της εορτής του προστάτη της Σπάρτης, την Τρίτη 26/11 και ώρα 5:00 μμ θα τελεστεί τρισάγιο στο μνημείο των 118 στο πάρκο του ΟΤΕ Σπάρτης.
«Κάθε σπίτι κι ένας νεκρός»:
Το χρονικό της σφαγής
Το www.imerodromos.gr αναφέρει για τα γεγονότα της εποχής: Στις 25 Νοέμβρη 1943 δυνάμεις του ΕΛΑΣ στήνουν ενέδρα στη θέση «Λογγάκι» στο Μονοδέντρι και χτυπούν φάλαγγα αυτοκινήτων με 40 Γερμανούς. Η φάλαγγα εξουδετερώθηκε και μόνο ένας Γερμανός γλύτωσε. Οι Γερμανοί, σε αντίποινα, τα ξημερώματα της επόμενης μέρας 26 Νοέμβρη, φορτώνουν σε καμιόνια 100 από τους ομήρους φυλακισμένους της Τρίπολης, στην πλειοψηφία τους μέλη και στελέχη του ΕΑΜ, μέλη και στελέχη του ΚΚΕ και της ΕΠΟΝ Σπάρτης και ξεκινούν για το Μονοδένδρι. Στο δρόμο μαζεύουν τυχαία άλλους 18 αγρότες και τσοπανόπουλα που βρέθηκαν τυχαία στην περιοχή.
Το μεσημέρι, φτάνουν στο Μονοδένδρι, κατεβάζουν από τα αυτοκίνητα τους 118 ομήρους, τους τοποθετούν στο σημείο της ενέδρας και στήνουν δυο πολυβόλα από τις δυο μεριές του δρόμου και άλλα τέσσερα να στοχεύουν τους μελλοθάνατους.
Ανάμεσά τους μια γυναίκα: η δραστήρια ΕΑΜίτισσα Βασιλική Μαρινάκη και18 αδέλφια: τα 4 αδέλφια Δημοσθένης, Ιωάννης, Σωκράτης, Παρασκευάς Τζιβανόπουλοι, τα 3 αδέλφια Δημήτρης, Ζαχαρίας, Ιωάννης Αλεμαγγίδης, ο πατέρας Ευάγγελος και ο γιός του Νικόλαος Παπαστάθης, τα 2 αδέλφια Παναγιώτης και Γιώργος Μπλάθρας, ο πατέρας Κεχαγιάς Ευάγγελος και τα δυο του παιδιά Ηλίας και Νικόλαος, τα 2 αδέλφια Θόδωρος και Δημήτρης Σταυράκος, τα 2 αδέλφια Παναγιώτης και Σαράντος Ανδριτσάκης, τα 2 αδέλφια Λεωνίδας και Αντώνης Τριήρης. Ακόμα τα μέλη της Νομαρχιακής Επιτροπής του ΕΑΜ Σπάρτης: ο δικηγόρος Γιώργος Γιατράκος, πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου, ο χειρουργός Χρήστος Καρβούνης και ο Διευθυντής της Εθνικής Τράπεζας Αντώνης Ζερβομπεάκος.
Ο δικηγόρος Γιατράκος σηκώνεται και εκφωνεί τον τελευταίο λόγο του στους μελλοθάνατους συντρόφους του.
Ο επικεφαλής Γερμανός αξιωματικός απευθύνεται στο γιατρό Χρήστο Καρβούνη, που σπούδασε στη Γερμανία: «Εσύ εξαιρείσαι!». Ο Καρβούνης δέχεται με την προϋπόθεση να μην εκτελεσθεί κανένας. Ο Γερμανός αρνείται, ο Χρήστος Καρβούνης δεν δέχεται την εξαίρεση και ξεσπάει: «Όχι, όχι… Αυτό δεν θα γίνει! Δεν θα δεχτώ ποτέ ένα τέτοιο πράγμα, που θα αποτελέσει μεγάλη προσβολή για μένα… Όχι! Δεν θα γίνει αυτό. Αντίθετα κάτι άλλο πρέπει να γίνει. Αν πρόκειται να εκτελεσθεί και ένας, αυτός πρέπει να είμαι εγώ. Όλοι οι άλλοι πρέπει να ζήσουν»[1].
Τα πολυβόλα που είχαν στηθεί άρχισαν να θερίζουν. Σε λίγο 117 κορμιά έπεφταν στο χώμα. Μόνο ο γιατρός στεκόταν όρθιος. «Εσύ θα ζήσεις!», ακούστηκε να λέει ο Γερμανός αξιωματικός. «Όχι δολοφόνοι…» απαντάει ο γιατρός, «Είστε βάρβαροι. Ντρέπομαι που σπατάλησα οχτώ χρόνια απ’ τη ζωή μου στον τόπο σας. Οχτώ χρόνια χαμένα και πεταμένα. Ζήτω το ΕΑΜ. Ζήτω η λευτεριά!». Ήταν τα τελευταία του λόγια. Ο Γερμανός όρμησε πάνω του, τον χτύπησε και τον πυροβόλησε πολλές φορές.
Η οικογένεια Τζιβανόπουλου. Από τα πέντε παιδιά, τα τέσσερα εκτελέστηκαν στο Μονοδένδρι.
Ο ιατρός Χρήστος Καρβούνης μεταξύ των 118 εκτελεσθέντων στο Μονοδένδρι
ΠΗΓΗ lakonikos.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου