ΚΟΣΜΑΣ ΜΕΓΑΛΟΚΟΝΟΜΟΣ:ΓΙΑ ΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΗΜΕΡΑ. (Πριν από 113 χρόνια.

ΓΙΑ ΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΗΜΕΡΑ. (Πριν από 113 χρόνια. Απόσπασμα από το κεφάλαιο "Ιλαριώτισσα" του βιβλίου μου: ΠΟΤΑΜΟΣ - ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΕΣ. Και η φωτογραφία εκείνη την μεγάλη ημέρα τραβήχτηκε.)

"Όλα ήταν έτοιμα και για την πανηγυρική εγκαινίαση ορίστηκε η 18η Απριλίου του 1908. Ημέρα Ανοιξιάτικη, Παρασκευή της Διακαινησίμου που και η Μυρτιδιώτισσα θα ήταν στον Ποταμό. Ένα σπάνιο Ντοκουμέντο, το φύλλο του Μαΐου, εκείνου του έτους, της εφημερίδας του Νικόλαου Δελακοβία, «Λακωνική», διέσωσε με ζωηρά χρώματα το τι ακριβώς έγινε. Κύριο θέμα του: «Ο ΜΕΓΑΛΟΠΡΕΠΗΣ ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΓΚΑΙΝΙΩΝ ΤΟΥ ΕΝ ΠΟΤΑΜΩ ΝΑΟΥ ΤΗΣ ΙΛΑΡΙΩΤΙΣΣΗΣ». Να λοιπόν οι λεπτομέρειες.

Πριν από ημέρες ορίστηκε επιτροπή που αποτελείτο από τον Δήμαρχο, τον Παν. Αρώνη, Πρόεδρο του συλλόγου των δημοδιδασκάλων Κυθήρων και τον Ιωάννη Δ. Πανάρετο για την προετοιμασία της γιορτής. Τρεις ημέρες ο Ποταμός στολιζόταν με αψίδες, μυρτιές και σημαίες. Την Νέα Πέμπτη όλα ήταν έτοιμα και το μεσημέρι με γενική κωδωνοκρουσία ο Ποταμός κλίθηκε να προϋπαντήσει και να υποδεχτεί τους 100 περίπου Κυθήριους που από Αθήνα και Πειραιά ήλθαν για τα εγκαίνια με το πλοίο «Κεφαλληνία» του Ποταμίτη εφοπλιστή Διακάκη. (Σ. Σ. Η οικία του ήταν το αναπαλαιωμένο σήμερα και τροποποιημένο σε ξενώνα οίκημα με το όνομα «Πορφύρα»).

Η συγκινητική συνάντηση έγινε έξω από τον Ποταμό στην «Χαρουπιά». Από την μια μεριά ο λαός με τον Δήμαρχό του και από την άλλη η Κυθηραϊκή Αδελφότητα Αθήνας – Πειραιά με συνοδεία την «Φιλαρμονική Πειραιά». Ο Πρόεδρός της αδελφότητας, Μπενέτος Καλοπαίδης, 20 χρόνια είχε να έλθει στο Τσιρίγο. Ο Δήμαρχος εκφώνησε το «καλώς ήρθατε» και ευχαρίστησε θερμά την Αδελφότητα, γιατί ήταν η πρώτη από τους συνδρομητές κι ευεργέτες του ανεγερθέντος Ναού. Ευχήθηκε η εκδρομή αυτή να επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο και τέλος αναφώνησε: «Ζήτωσαν τα μέλη της Κυθηραϊκής αδελφότητας Αθηνών – Πειραιώς». Ακολούθησε θριαμβευτική είσοδος με παιανίζουσα την Φιλαρμονική. Όλοι κατευθύνθηκαν στην Επισκοπή όπου ο Δεσπότης ευχαρίστησε τους νεοφερμένους που πρόθυμα δέχτηκαν την πρόσκλησή του. Στην συνέχεια η Φιλαρμονική εκτέλεσε διάφορα μουσικά έργα στην πλατεία. Στις 4 το απόγευμα η πόλη, προπορευμένης της Φιλαρμονικής, κατευθύνθηκε προς τα Μελιτιάνικα σε προϋπάντηση της Μυρτιδιώτισσας. Η Εικόνα με την πομπή των πιστών και την σημαίας της αδελφότητας κατευθύνθηκε προς την Εκκλησία του Αγίου Ιωάννη, που μετά τον πανηγυρικό εσπερινό διανυκτέρευσε. (Σ. Σ. Πρόκειται για τον Ναό που βρίσκεται δίπλα στην Αστυνομία. Ο Ναός της Ιλαριωτίσσης δεν είχε εγκαινιαστεί και κατά συνέπεια δεν μπορούσε να «φιλοξενίσει» την Μυρτιδιώτισσα). Στην είσοδο του Ποταμού φωτογράφος από την Αθήνα απαθανάτισε την πομπή και το γεγονός καταγράφηκε στην εφημερίδα. Ακολούθησε ξεφάντωμα στην πλατεία υπό τους μελωδικούς ήχους της Φιλαρμονικής. Οι μουσικοί είχαν ανέβει σε μυρτοστολισμένη εξέδρα που ειδικά γι’ αυτούς κατασκευάστηκε.

Την Παρασκευή, πολύ πρωί, άρχισε η εξάωρη τελετή των εγκαινίων. Η ιστορία του Ποταμού δεν έχει σημειώσει παρόμοια κοσμοσυρροή. 7.000 άτομα συμμετείχαν στις εκδηλώσεις. Ο Ευθύμιος Καββαθάς, ζώντας τις σημαντικότερες στιγμές του ποιμαντορικού του βίου, έδωσε τόνο μεγαλοπρεπή. Όλοι οι ιερείς του Δήμου συμμετείχαν. Ψάλτες από την Αθήνα ήλθαν γι’ αυτή την ημέρα. Παρών ο καθηγητής της Βυζαντινής μουσικής του Ωδείου Αθηνών, Κ. Ψάχος. Η τελετή ολοκληρώθηκε στις 12 το μεσημέρι με τον λόγο του Καββαθά. Μακρύς και σε δύσκολη εκκλησιαστική γλώσσα ο λόγος του Δεσπότη, γλαφυρός, όμως, και μεστός ιστορικών στοιχείων και ουσίας."