Τρίτη 24 Δεκεμβρίου 2019

Τα έθιμα των Χριστουγέννων στην Ελλάδα



Χριστούγεννα: Ημέρες χαράς και γιορτής. Τα σπίτια και οι πόλεις φορούν τα γιορτινά τους, αποκτώντας φως και χρώμα, ενώ οι κουζίνες πλημμυρίζουν από αρώματα παραδοσιακών εδεσμάτων.

Πολλά από τα έθιμα αντικατοπτρίζουν τις αγωνίες των ανθρώπων της υπαίθρου, των γεωργών και των κτηνοτρόφωνΤο «καλές γιορτές» και το «χρόνια πολλά» αντηχούν σε κάθε σημείο συνάντησης, ενώ οι ήχοι από τα τρίγωνα και τα κάλαντα των παιδιών δονούν με χαρούμενες νότες την ατμόσφαιρα.

Με δεκάδες έθιμα, που παντρεύουν τις χριστιανικές παραδόσεις με τα αρχαιοελληνικά ήθη, οι κάτοικοι της χώρας τιμούν μια από τις σημαντικότερες θρησκευτικές γιορτές, λίγες ημέρες πριν από την έλευση της νέας χρονιάς.

Μάλιστα πολλά από αυτά τα έθιμα αντικατοπτρίζουν τις αγωνίες των ανθρώπων της υπαίθρου, των γεωργών και των κτηνοτρόφων.



Η «Ζούγκλα» σάς βάζει στο κλίμα των ημερών, παρουσιάζοντάς σας μερικά μόνο από τα ελληνικά έθιμα:

Το χριστόψωμο

Το «ψωμί του Χριστού» ζυμώνεται την παραμονή των Χριστουγέννων με ιδιαίτερη ευλάβεια. Απαραίτητο στολίδι του είναι ο χαραγμένος σταυρός.

Ανήμερα των Χριστουγέννων ο νοικοκύρης του σπιτιού παίρνει το χριστόψωμο, το σταυρώνει, το κόβει και το μοιράζει σε όλους όσοι παρευρίσκονται στο τραπέζι, σαν συμβολισμό της Θείας Κοινωνίας, όπου ο Χριστός έδωσε τον Άρτο σε όλη την ανθρώπινη οικογένειά του.


Στην Κεφαλλονιά

Όλη η οικογένεια συγκεντρώνεται στο σπίτι του πιο ηλικιωμένου μέλους της. Στο πάτωμα τοποθετούν τρία δαυλιά χιαστί και πάνω τους την «κουλούρα».

Όλοι κάνουν έναν κύκλο γύρω ακουμπώντας ο καθένας με το δεξί του χέρι την κουλούρα. Ύστερα ο νοικοκύρης ψάλλει το «Η γέννησίς σου, Χριστέ ο Θεός ημών…», ρίχνει λάδι στα δαυλιά και τους βάζει φωτιά. Μετά κόβει την κουλούρα, τη μοιράζει και δειπνούν όλοι μαζί.

 

Στην Κρήτη

Το χριστόψωμο το παρασκευάζουν οι γυναίκες με ιδιαίτερη φροντίδα και υπομονή. Χρησιμοποιούν ακριβά υλικά, ψιλοκοσκινισμένο αλεύρι, ροδόνερο, μέλι, σουσάμι, κανέλα, γαρίφαλα, και καθώς ζυμώνουν λένε: «Ο Χριστός γεννιέται, το φως ανεβαίνει, το προζύμι για να γένει».

Όταν πλάσουν το ζυμάρι, παίρνουν τη μισή ζύμη και φτιάχνουν μια κουλούρα, ενώ με την υπόλοιπη φτιάχνουν ένα σταυρό με λωρίδες και τον τοποθετούν πάνω στο ψωμί. Στο κέντρο βάζουν ένα άσπαστο καρύδι και στην υπόλοιπη επιφάνεια σχεδιάζουν σχήματα με το μαχαίρι ή με το πιρούνι, όπως λουλούδια, φύλλα, καρπούς, πουλιά.



Στη Μάνη

Κάθε οικογένεια φουρνίζει τα χριστόψωμα στον φούρνο του σπιτιού. Παρασκευάζονται όπως το ψωμί, μόνο που στολίζονται με σταυρούς και ποικίλα στολίδια, ανάλογα με την καλαισθησία της νοικοκυράς.


Στους Σαρακατσάνους

Οι Σαρακατσάνοι τσοπάνηδες φτιάχνουν δύο χριστόψωμα. Το πιο περίτεχνο είναι για τον Χριστό. Πάνω του σκαλίζουν έναν μεγάλο σταυρό-φεγγάρι με πέντε λουλούδια.

Το δεύτερο, η τρανή Χριστοκουλούρα ή Ψωμί του Χριστού, είναι για τα πρόβατα. Στη Χριστοκουλούρα παριστάνεται με ζύμη όλη η ζωή της στάνης.


Στη Σπάρτη

Σε κάθε σπίτι δυο τρεις μέρες πριν ζυμώνουν καρβέλια ψωμί. Το ένα, που το τρώνε ανήμερα των Χριστουγέννων, είναι το ψωμί του Χριστού και το πλάθουν σε σχήμα σταυρού από ζύμη, ενώ τα υπόλοιπα τα κάνουν με αμύγδαλα και καρύδια.




Η κουλούρα της Ζακύνθου

Στο νησί του Ιονίου οι νοικοκυρές ζυμώνουν με τον παραδοσιακό τρόπο την κουλούρα, μέσα σε ξύλινες σκάφες και με τη χρήση αλευριού, το οποίο ανακατεύουν με πολλά αρωματικά βότανα, καρύδια, σταφίδα, κρασί και λάδι.

Αφού το στολίσουν με περίτεχνα σχέδια από το ίδιο ζυμάρι και αφού το εμπλουτίσουν με κάποιο χρυσό ή ασημένιο νόμισμα, που το αποκαλούν «ηύρεμα», το ψήνουν σε ξυλόφουρνο και το διατηρούν ζεστό μέχρι τη βραδινή οικογενειακή σύναξη.

Το απόγευμα της παραμονής των Χριστουγέννων η οικογένεια συγκεντρώνεται στο εορταστικό τραπέζι, το οποίο φιλοξενεί στο κέντρο του τη μεγάλη χριστουγεννιάτικη κουλούρα, μια νταμιτζάνα κόκκινο κρασί και τα πιάτα για το βραδινό έδεσμα. Το έδεσμα δεν είναι άλλο από μια μπροκολόσουπα, που σερβίρεται με λεμόνι, ντόπιες ελιές και κρεμμύδι. 

Δίπλα στην αναμμένη εστία του σπιτιού βρίσκεται ένα ποτήρι που περιέχει λάδι με κρασί και ένα θυμιατό κάτω από την εικόνα της Παναγίας με το Θείο Βρέφος.

Ο μεγαλύτερος άνδρας της οικογένειας παίρνει τον δίσκο με την κουλούρα στα χέρια του. Πάνω στον δίσκο ακουμπάνε τα χέρια τους όλα τα μέλη της οικογένειας. Ο δίσκος με την κουλούρα μεταφέρεται πάνω από τη φωτιά στο αναμμένο τζάκι. Εκεί ο αρχηγός της οικογένειας τη σταυρώνει τρεις φορές και χύνει πάνω της λαδόκρασο, ψάλλοντας το γνωστό απολυτίκιο «Η γέννησις σου, Χριστέ...».

Η νοικοκυρά θυμιατίζει όλο το σπίτι και ένας από τους νεότερους της οικογένειας παίρνει το τουφέκι του σπιτιού και πυροβολεί από το παράθυρο στον αέρα, σηματοδοτώντας τη χαρμόσυνη είδηση της γέννησης του Χριστού. Μετά αρχίζουν οι ευχές.

Η κουλούρα επιστρέφει στο τραπέζι κι εκεί ο αρχηγός τής οικογένειας αρχίζει να κόβει τα κομμάτια. Το πρώτο ανήκει στον Χριστό, το δεύτερο στον φτωχό, το τρίτο στο σπίτι και μετά στα μέλη της οικογένειας, στα οποία διανέμεται κατά σειρά ηλικίας.




Χριστουγεννιάτικο στεφάνι

Στα χωριά συνηθίζουν να κρεμάνε στους τοίχους και τις εξώπορτες πλεξούδες από σκόρδα, πάνω στις οποίες καρφώνουν γαριφαλάκια για να διώξουν την κακογλωσσιά που «καρφώνει» την ευτυχία του σπιτιού τους.

Την εξώπορτα των σπιτιών κοσμεί, επίσης, ένα στεφάνι από έλατο, διακοσμημένο με χριστουγεννιάτικα στολίδια. Σύμφωνα με την παράδοση, το στεφάνι φέρνει τύχη στους ενοίκους του σπιτιού.




Το τάισμα της βρύσης

Τα μεσάνυχτα της παραμονής των Χριστουγέννων πραγματοποιείται το «τάισμα της βρύσης» σε χωριά της κεντρικής Ελλάδας.

Οι κοπέλες πηγαίνουν στην πιο κοντινή βρύση για να κλέψουν το άκραντο, δηλαδή το αμίλητο, νερό.

Σε όλη τη διαδρομή παραμένουν σιωπηλές. Όταν πάρουν το νερό, αλείφουν τη βρύση με βούτυρο και μέλι με την ευχή όπως τρέχει το νερό να τρέχει και η προκοπή στο σπίτι, και όπως γλυκό είναι το μέλι, έτσι γλυκιά να είναι και η ζωή τους.

Για να έχουν καλή σοδειά, την ταΐζουν με διάφορα προϊόντα, όπως βούτυρο, ψωμί, τυρί, όσπρια ή κλαδί ελιάς. Μάλιστα, όποια κοπέλα φτάνει πρώτη στη βρύση θα είναι η πιο τυχερή όλο τον χρόνο.

Έπειτα, ρίχνουν στη στάμνα ένα βατόφυλλο και τρία χαλίκια, κλέβουν το νερό από τη βρύση και γυρίζουν στο σπίτι τους πάλι αμίλητες, μέχρι να πιούνε όλοι από το άκραντο νερό.

Με το ίδιο νερό ραντίζουν τις τέσσερις γωνίες του σπιτιού και σκορπίζουν τα τρία χαλίκια στο σπίτι. Στη λαϊκή παράδοση ο βάτος φέρνει αισιοδοξία και καλά μαντάτα, και διώχνει τα ξόρκια.



Το πάντρεμα της φωτιάς

Στα χωριά της Έδεσσας την παραμονή των Χριστουγέννων «παντρεύουν τη φωτιά». Παίρνουν ένα ξύλο από δέντρο με θηλυκό όνομα, όπως η κερασιάς, και ένα με αρσενικό όνομα, συνήθως από αγκαθωτά δέντρα, όπως ο βάτος. Βάζουν τα ξύλα στο τζάκι να καούν και ανάλογα με τον κρότο ή τη φλόγα τους μπορούν να προβλέψουν τα μελλούμενα, είτε για τον καιρό είτε για τη σοδειά τους. Η παράδοση θέλει τα αγκαθωτά δέντρα να απομακρύνουν δαιμονικά όντα, σαν τους καλικάντζαρους.

Στη Θεσσαλία, όταν τα κορίτσια επιστρέφουν από την εκκλησία την ημέρα των Χριστουγέννων, βάζουν δίπλα στο τζάκι κλαδιά κέδρου, ενώ τα αγόρια βάζουν αγριοκερασιάς. Τα λυγερά αυτά κλαδιά αντιπροσωπεύουν τις επιθυμίες τους για όμορφη ζωή. Όποιο κλωνάρι καεί πρώτο αποτελεί καλό σημάδι, γιατί αυτός ο νέος ή η νέα θα παντρευτεί πρώτα.



Τα Χριστόξυλα

Σε πολλά χωριά της Μακεδονίας από τις παραμονές των Χριστουγέννων ο νοικοκύρης του σπιτιού ψάχνει στα χωράφια και βρίσκει ένα μεγάλο χοντρό και γερό ξύλο από πεύκο ή ελιά και το πάει στο σπίτι του.

Η νοικοκυρά φροντίζει να έχει καθαρίσει το σπίτι και με ιδιαίτερη προσοχή το τζάκι, ώστε να μη μείνει ούτε ίχνος από την παλιά στάχτη. Καθαρίζουν ακόμα και την καπνοδόχο, για να μη βρίσκουν πατήματα να κατέβουν οι καλικάντζαροι, τα κακά δαιμόνια όπως λένε, και μαγαρίσουν το σπίτι.

Το βράδυ της παραμονής ο νοικοκύρης βάζει το Χριστόξυλο στο τζάκι και το ανάβει, αφήνοντάς το να σιγοκαίει όλο το δωδεκαήμερο από τα Χριστούγεννα μέχρι τα Φώτα. Η στάχτη αυτή προφυλάσσει το σπίτι και τα χωράφια από κάθε κακό και καθώς καίγεται ζεσταίνει τον Χριστό στη φάτνη.




Οι καλικάντζαροι

Στη Σκιάθο οι πιο παλιοί λένε ότι από την 1η Δεκεμβρίου οι καλικάντζαροι ετοιμάζουν το καράβι τους για να πάνε στο νησί. Την παραμονή των Χριστουγέννων το ρίχνουν στο γιαλό και φθάνουν ανήμερα.

Από τότε μέχρι τα Φώτα κανείς δεν τολμάει να βγει νύχτα από το σπίτι του, γιατί θα τον βουβάνουν. Την παραμονή των Φώτων, όμως, οι καλικάντζαροι τα μαζεύουν γρήγορα και φεύγουν τρέχοντας μην τους προφτάσει ο παπάς με τον αγιασμό και τους ζεματίσει.

Η λαϊκή φαντασία οργιάζει με τις σκανταλιές των καλικάντζαρων, που βρίσκουν την ευκαιρία να αλωνίσουν στον επάνω κόσμο τότε που τα νερά είναι «αβάφτιστα». Η όψη τους είναι τρομακτική, ενώ οι σκανταλιές τους απερίγραπτες. Το μόνο που τους τρομάζει είναι η φωτιά.




Οι Μωμόγεροι της Δράμας και τα Ραγκουτσάρια

Στα χωριά Πλατανιά και Σιταγροί της Δράμας απαντάται το έθιμο των Μωμόγερων, που προέρχεται από τους Πόντιους πρόσφυγες.

Η ονομασία τους προέρχεται από το «μίμος» ή το «μώμος» και το «γέρος», και συνδέεται με τις μιμητικές τους κινήσεις. Φοράνε τομάρια λύκων ή τράγων, ή στολές ανθρώπων οπλισμένων με σπαθιά, και έχουν τη μορφή γέρων.

Οι Μωμόγεροι, προσδοκώντας τύχη για τη νέα χρονιά, γυρίζουν σε παρέες όλο το δωδεκαήμερο, ψάλλοντας τα κάλαντα ή άλλους ευχετικούς στίχους.

Όταν οι παρέες συναντηθούν, κάνουν ψευτοπόλεμο μεταξύ τους ώσπου η μία ομάδα να νικήσει και η άλλη να δηλώσει υποταγή. Το ίδιο έθιμο με παραλλαγές απαντά στην Κοζάνη και στην Καστοριά υπό την ονομασία «Ραγκουτσάρια».



Tο αναμμένο πουρνάρι

Όταν γεννήθηκε ο Χριστός και πήγαν οι βοσκοί να προσκυνήσουν ήταν νύχτα σκοτεινή. Βρήκαν κάπου ένα ξερό πουρνάρι κι έκοψαν τα κλαδιά του. Πήρε ο καθένας από ένα κλαδί στο χέρι και του έβαλε φωτιά.

Το σκοτεινό βουνό γέμισε χαρούμενες φωτιές, τριξίματα και κρότους. Από τότε λοιπόν στα χωριά της Άρτας όποιος πάει στο σπίτι του γείτονα για να ευχηθεί κρατά ένα κλαδί από πουρνάρι ή από όποιο άλλο δέντρο βρει. Στον δρόμο το ανάβει.

Το ίδιο συμβαίνει και στα Γιάννενα, με τη διαφορά ότι δεν κρατούν κλαδί, αλλά μια χούφτα δαφνόφυλλα και πουρναρόφυλλα, που τα πετούν στο τζάκι μόλις μπούνε, και καλημερίζουν.

Κι όταν τα φύλλα τα ξερά πιάσουν φωτιά κι αρχίσουν να τρίζουν και να πετάνε σπίθες, εύχονται «Αρνιά, κατσίκια, νύφες και γαμπρούς!». Αυτή είναι η καλύτερη ευχή για κάθε νοικοκύρη.




Η Γουρουνοχαρά

Το παραδοσιακό χριστουγεννιάτικο τραπέζι στα Γρεβενά αλλά και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας περιλαμβάνει χοιρινό κρέας. Η προετοιμασία για το σφάξιμο του γουρουνιού γίνεται με εξαιρετική φροντίδα, ενώ ακολουθεί γλέντι μέχρι τα ξημερώματα, για να επαναληφθεί η ίδια διαδικασία την επόμενη και τη μεθεπόμενη μέρα.

Τρεις τέσσερις συγγενικές οικογένειες καθορίζουν με ποια σειρά θα σφάξουν το γουρούνι τους. Για κάθε σφαγή μεγάλου γουρουνιού απαιτούνται 5 με 6 άνδρες.



Επιμέλεια: Μανώλης Φουσκολαγουδάκης

 www.zougla.gr

ΕΥΧΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΜΕΛΑ ΒΟΥΛΕΥΤΗ ΝΔ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΚΑΙ ΝΗΣΩΝ


ΕΥΧΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΤΑΥΡΟ ΑΡΑΧΩΒΙΤΗ ΒΟΥΛΕΥΤΗ ΣΥΡΙΖΑ ΛΑΚΩΝΙΑΣ

Χρειάζεται κατανόηση, ανοιχτό πνεύμα, αίσθημα αλληλεγγύης και αδελφοσύνης για να γίνει ο κόσμος μας καλύτερος!
Όσο κι αν αυτές οι αρετές δεν ανθίζουν στις μέρες μας, μέσα μας οι ρίζες τους ψάχνουν για νερό.

Ας είναι το 2020 η αρχή ενός κόσμου πιο δίκαιου, πιο αλληλέγγυου, πιο ανθρώπινου!
«Γιατί ο κόσμος, μόνο όταν τον μοιράζεσαι, υπάρχει...»

[El Greco, «Η Φυγή στην Αίγυπτο»]

ΕΥΧΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΩΣΤΑ ΚΑΤΣΑΦΑΔΟ ΒΟΥΛΕΥΤΗ ΝΔ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΚΑΙ ΝΗΣΩΝ

Ας κάνουμε το 2020 δική μας υπόθεση! Μπορούμε!
Καλά Χριστούγεννα και Καλή Χρονιά με υγεία σ' όλους!

Ευχές από το ΕΚεΠΕΚ

Η Ερευνητική Ομάδα και ο Διευθυντής του ΕΚεΠΕΚ, Ομ. Καθηγητής Γρηγόρης Τσάλτας, σας εύχονται
Καλές Γιορτές Ευτυχισμένο το Νέο Έτος!

Η ομάδα του ΕΚεΠΕΚ

ΕΥΧΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΠΑΜ


E/Γ-Ο/Γ ¨ΙΟΝΙΣ¨ΑΠΑΓΟΡΕΥΤΙΚΟ ΑΠΟΠΛΟΥ ΓΙΑ ΣΗΜΕΡΑ ΤΡΙΤΗ-ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΔΡΟΜΟΛΟΓΙΩΝ



ΕΥΧΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ Π.Υ.ΓΥΘΕΙΟΥ¨ΠΥΡΑΡΧΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΣΤΡΗΣ¨


ΕΟΡΤΑΣΤΙΚΗ ΕΚΠΟΜΠΗ ΣΤΟΝ ADELIN RADIO 107,3. ΣΤΟ STUDIO ΤΟΥ ADELIN FM Ο ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΜΑΣ Κ.Κ. ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΑΙ Ο ΑΙΔΕΣΙΜΟΛΟΓΙΩΤΑΤΟΣ ΠΑΤΗΡ ΠΕΤΡΟΣ ΜΑΡΙΑΤΟΣ


ΕΟΡΤΑΣΤΙΚΗ ΕΚΠΟΜΠΗ ΣΤΟΝ ADELIN RADIO 107,3. ΣΤΟ STUDIO ΤΟΥ ADELIN FM Ο ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΜΑΣ Κ.Κ. ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΑΙ Ο ΑΙΔΕΣΙΜΟΛΟΓΙΩΤΑΤΟΣ ΠΑΤΗΡ ΠΕΤΡΟΣ ΜΑΡΙΑΤΟΣ

Δευτέρα 23 Δεκεμβρίου 2019

ΕΥΧΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΥΓΕΙΑΣ ΑΡΕΟΠΟΛΗΣ


(ΤΡΑΧΗΛΑΣ) ΚΑΨΑΛΙ.ΤΑ ΑΠΟΜΕΙΝΑΡΙΑ... ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ

 
...O αείμνηστος δημοδιδάσκαλος Γιάννης Π. Κασιμάτης στο βιβλίο του με τίτλο «από την παλαιά και σύγχρονη Κυθηραϊκή ζωή», που εξέδωσε το 1957, γράφει χαρακτηριστικά στη σελίδα 259: «Κατά την 4ην Σεπτεμβρίου το πρωί (…) Εν τούτω τω μεταξύ οι Γερμανοί τρομοκρατημένοι έτρεχον ένας-ένας εις τον μόλον ή και μερικοί κολυμβώντες και επιβιβάζοντο εις το καΐκι». Στη σελίδα 260: «Οι γερμανοί εγκατέλειψαν το Κυθηραϊκόν έδαφος περί την δεκάτην και ημίσειαν ώραν της τετάρτης Σεπτεμβρίου 1944 υπό τας αράς και την αγανάκτησην των κατοίκων της νήσου»….. στην ίδια σελίδα πιο κάτω αναφέρει: «Οι γερμανοί έφυγον εκ της νήσου μας κακήν κακώς, πράγματι δεν έπρεπε να φύγουν ατιμωρητί Εις τούτο συνετέλεσε η δράσις των ανταρτών του Ε.Λ.Α.Σ.» 


Στο νησί τις επόμενες μέρες επικράτησε ησυχία και σάς μεταφέρω τι αναφέρει ο ίδιος Κυθήριος συγγραφέας στο τέλος της πιο πάνω σελίδας: «Τώρα ευρισκόμεθα πλέον υπό πλήρη Εαμικήν κυριαρχίαν».

Το σημαντικότερο που είχαμε να κάνουμε εμείς οι αντιστασιακοί αυτές τις πρώτες μέρες στα μόλις απελευθερωθέντα Κύθηρα ήτανε να φυλάμε το μεγαλύτερο φυλάκιο των Γερμανών, αυτό κοντά στη Χώρα, στην τοποθεσία «Τράχηλας». Το φυλάγαμε σε 24ωρο βάση, γιατί είχε μείνει άκαυτο πολεμικό υλικό και υπήρχε κίνδυνος για σοβαρά ατυχήματα. 



Έτσι φτάσαμε στις 10 του Σεπτέμβρη. Είμαι σκοπός –βάρδια στον Τράχηλα, (στο φυλάκιο των Γερμανών).Η βάρδια μου άρχισε τα μεσάνυχτα 12.00΄ της 10ης /9, και θα τελείωνε 04.00΄ της 11ης του μήνα. Είναι μια νύχτα σκέτη μαγεία, απόλυτη άπνοια, με ένα κατακάθαρο ουρανό και ένα φεγγάρι, που μόλις συμπλήρωσε το πρώτο του τέταρτο και έχει περάσει τα μεσοούρανα. Η ώρα έχει φτάσει 02.00΄. Ξαφνικά μού φαίνεται πως ακούγεται βόμβος αεροπλάνου. «Τέντωσα» τα αυτιά μου και σε λίγο ακόμη βεβαιώθηκα ότι όντως ήτανε αεροπλάνο. Ο βόμβος σε λίγο έγινε πιο, έντονος και κράτησε περίπου ένα τέταρτο της ώρας. Ύστερα, σιγά-σιγά άρχισε ν’ απομακρύνεται από λίγο- λίγο κι ακόμα λίγο μετά χάθηκε.

Δεν μπορώ να σάς περιγράψω την περιέργειά μου. Τι να ήτανε ο νυχτερινός επισκέπτης;; τέτοιο περιστατικό εκείνη την περίοδο δεν ήτανε καθόλου συνηθισμένο. Δεν έβλεπα την ώρα να τελειώσει η βάρδια μου να πάω στη Χώρα να μάθω τι έγινε, τι συνέβη τη νύχτα.. Τέλος πάντων, κάποια στιγμή ήρθε η ώρα και μαζί της και ο αντικαταστάτης μου, ο οποίος δεν είχε πάρει χαμπάρι τίποτα, γιατί απλώς κοιμότανε. Έφυγα ολοταχώς, δεν ξέρω γιατί αυτή η τόση περιέργεια, κάποια προαίσθηση;;… Ίσως… Πήγα στο σπίτι μας, το οποίο ήτανε ένα πάρα πολύ μεγάλο σπίτι, ουσιαστικά ήτανε δύο διπλανά συνεχόμενα σπίτια, εκ των οποίων οι γονείς μου είχανε μετατρέψει το ένα σε ξενοδοχείο από το 1934 και το οποίο ήτανε και το μόνο ξενοδοχείο τότε, τουλάχιστο στο νότιο νησί. Βρήκα μια ασυνήθιστη αναστάτωση, ήτανε όλοι στο πόδι. Τι είχε συμβεί;;…. Από το αεροπλάνο είχανε πέσει 11 κομάντος αλεξιπτωτιστές, Βρετανοί. Δέκα υπαξιωματικοί, με επί κεφαλής ένα υπολοχαγό ονόματι Thomson…(πρέπει εδώ να κάνω μία διευκρίνιση κι αυτό, γιατί όλοι οι άλλοι συγγραφείς μιλάνε για 8 αλεξιπτωτιστές, λοιπόν, οι αλεξιπτωτιστές ήτανε 11, απλά, τους τρεις, όπως εξηγώ αμέσως πιο κάτω, με τους οποίους εγώ έτρεχα όσο χρόνο μείναμε στο νησί, δεν τους έβλεπαν και δεν τους προσμετρούσε κανείς κι έτσι έμεινε η εντύπωση για 8). Μόλις λοιπόν τούς τακτοποίησαν στα δωμάτια, πήγα κ’ ‘γω στο δικό μου και αμφιβάλλω αν από τις εντυπώσεις και την αγωνία έκλεισα μάτι.. Πάντως το πρωί που κυκλοφόρησα και πήγα στους «δικούς μας», μού είπανε ότι με ψάχνουνε οι ιθύνοντες. Πήγα, τούς βρήκα και μού ανήγγειλαν ότι ο Thomson, ζήτησε ένα δικό μας, από την οργάνωση, για οδηγό και σύνδεσμο. Ο σύνδεσμος έπρεπε να μιλάει Αγγλικά ή Ιταλικά. Μιλούσα Ιταλικά από παιδί, που κατόρθωσε να μού μάθει η μακαρίτισσα η μάνα μου, που ήτανε από τη Σμύρνη και είχε τελειώσει το Ομήρειο διδακτήριο, εκεί, εκτός από άψογα Ελληνικά, είχε διδαχθεί και Γαλλικά αλλά και Ιταλικά. Τα Γαλλικά δεν τα αποδέχτηκα, όμως μπόρεσε και μου έμαθε Ιταλικά, με τα οποία με καλοδέχτηκε ο Thomson, γιατί μ’ αυτά μπορούσαμε να συνεννοούμαστε πάρα πολύ ικανοποιητικά..

Μετά από λίγο φύγαμε με τον Thomson και δύο ακόμη δικούς του, προς κάποιους προορισμούς που αυτός υπεδείκνυε. Για δύο και μισή μέρες τριγυρίσαμε όλο το νότιο μισό του νησιού. Κυριολεκτικά με ξεποδαριάσανε. Το τελευταίο απόγευμα μού λέει κάποια στιγμή: «Τώρα θα πάμε στην Αγία Πελαγία»!!!! Ορίστε;;; (αυτό το ’πα από μέσα μου). Πάντως δε χάρηκα καθόλου και τού είπα ότι η Αγία Πελαγία απέχει 25χλμ. Με καθησύχασε λέγοντας μου: Όχι σ΄ αυτή, σε μια άλλη, που δεν πρέπει να είναι πιο μακριά από μία ώρα. Συνήλθα, γιατί θυμήθηκα την πράγματι κοντινή μας Αγία Πελαγία στη Φελλωτή προς την οποία φύγαμε αμέσως. Και εδώ συνεχίστηκε το ξεποδάριασμα, γιατί ψάξαμε όλη την ευρύτερη παραλιακή ζώνη και το σούρουπο μάς οδήγησε στο παραλιακό σημείο, που αυτός είχε επιλέξει, λέγοντας μας «εδώ θα κάτσουμε». Είχε πια σχεδόν νυχτώσει, η κάλμα που επικρατούσε τη νύχτα της 10ης προς 11η του μήνα συνεχιζότανε, το σημείο που είχε επιλέξει για να καθίσουμε είχε μέτωπο προς την ανατολή και το φεγγάρι αυτή τη μέρα ήτανε κατά τρεις μέρες πιο γεμάτο και ακριβώς απέναντί μας.. Ακριβώς μπροστά μας ήτανε μια λουρίδα θάλασσα, στην πραγματικότητα ένας υγρός καθρέφτης, τον οποίο το απέναντι φεγγάρι τον έβαφε χρυσοκόκκινο. Καθόμασταν αμίλητοι και απολαμβάναμε αυτή την ανεπανάληπτη, θεσπέσια  εικόνα που είχαμε μπροστά μας, ο Thomson, δεν ήτανε καθόλου ομιλητικός και έτσι την απόλυτη ησυχία δεν την διατάρασσε τίποτα.



Κάποια στιγμή, σε μισή ώρα περίπου απ’ όταν είχαμε καθίσει εκεί, ξαφνικά, ένα μακρύ κανό με ένα επιβάτη και ένα μόνο κουπί παρουσιάστηκε μπροστά μας και διατάραξε την απόλυτη ηρεμία του χρυσοκόκκινου καθρέφτη, που δε χορταίναμε να παρατηρούμε. Αμέσως ο υπολοχαγός έβγαλε ένα φακό από το σακίδιό του και μ’ αυτόν έκανε κάποια σινιάλα προς το κανό, απ’ όπου αμέσως πήρε απάντηση. Στη συνέχεια σηκώθηκε και τράβηξε προς την κοντινή μας αμμουδιά, που ήτανε λίγο πιο πέρα και προς την οποία πήγαινε και το κανό. Αντάλλαξε κάποιες κουβέντες με το μουσαφίρη και επέστρεψε σε μας, να μάς πει να πάμε μαζί του στην παραλία, γιατί θα ερχότανε βάρκα να μας πάρει…Είχε έλθει τορπιλάκατος και όπως αργότερα, που ο Thomson έγινε κάπως πιο ομιλητικός μού εξήγησε, αυτά τα σκάφη, όταν προσέγγιζαν περιοχές, από άγνωστες ως επικίνδυνες, έσβηναν τις θορυβώδεις ντιζελομηχανές και συνέχιζαν κινούμενα από ηλεκτροκινητήρα, τον οποίο τροφοδοτούσαν μπαταρίες. Έτσι η κίνηση ήτανε εντελώς αθόρυβη. Τα φώτα εν τω μεταξύ, λόγω πολέμου, σβηστά- (black out), οπότε η τορπιλάκατος ήτανε στα 500 μέτρα και δεν είχαμε πάρει χαμπάρι τίποτα.


Εμείς από την οργάνωση είχαμε ειδοποιηθεί ότι τώρα πια κάποια στιγμή θα έλθουνε οι δικοί μας απ’ «έξω». Μάς είχανε εξηγήσει ότι θα πρέπει να τούς υποδεχτούμε με εγκαρδιότητα και αγάπη, γιατί κι αυτοί είχανε πολεμήσει για τους ίδιους σκοπούς που πολεμήσαμε και μεις, ενάντια στον ίδιο εχθρό κ.τ.λ. Ακόμη ότι θα πρέπει να τούς υποδεχτούμε με αγκαλιές και φιλιά κ.ά. Εμείς αυτά τα είχαμε εντελώς συνειδητοποιήσει κι έτσι μόλις εγώ μπήκα στο καραβάκι όλους τούς αγκάλιαζα και τούς φιλούσα και σας βεβαιώνω με απόλυτη ειλικρίνεια, ότι και όλοι οι ναύτες και οι αξιωματικοί του καραβιού με υποδέχτηκαν με τα ίδια αισθήματα, εγώ τουλάχιστον δεν εντόπισα καμία υποκρισία. Με τον Υπολοχαγό προσπαθήσαμε να πείσομε τον κυβερνήτη να πάμε στο Καψάλι, αφού δεν υπήρχε κανένας κίνδυνος. Αυτός στην αρχή ήτανε κάπως δισταχτικός, αλλά τελικά επείσθη και ξεκινήσαμε κάποια στιγμή για το μικρό αυτό ταξίδι όχι περισσότερο από 4 μίλια. Φτάσαμε γρήγορα, φουντάραμε τούς χαιρετίσαμε και ρίξανε τη βάρκα για να μάς βγάλουνε έξω.





Ανεβαίνοντας προς τη Χώρα πήρα θάρρος και ρώτησα τον Υπολοχαγό κάποια πράγματα που με είχαν εντυπωσιάσει κι αυτός, επί τέλους, απαντούσε. Κάποια στιγμή μου είπε να πάω μαζί τους την επομένη, που θα φεύγανε για Ιταλία και σε δυο-τρεις μέρες θα επιστρέφαμε. Δεν δέχτηκα την πρόσκληση, αφού, εμείς όπως νόμιζα, ουσιαστικά το σκοπό μας τον είχαμε εκπληρώσει.

Τη άλλη μέρα φύγανε.

Οι επόμενες μέρες κυλήσανε ήρεμα και φτάσαμε στο απόγευμα της 15ης του μηνός. Με κάποιους φίλους ήμασταν στην Πλατεία. της Χώρας. Ξαφνικά κάποιος από την παρέα παρατηρεί κάτι στο βάθος της προς τη δύση θάλασσας, προς την οποία είχαμε απεριόριστη ορατότητα. Μάς το είπε και στρέψαμε όλοι την προσοχή μας προς τα κει, όπου δεν αργήσαμε να αναγνωρίσουμε ότι διαγράφονταν σιλουέτες βαποριών, τα οποία είχαν κατεύθυνση προς το νησί. Σε λίγο ακόμη τα βαπόρια φάνηκαν καλύτερα, φάνηκε ότι ήταν πολλά και διαρκώς στο βάθος παρου-σιαζόντουσαν κι άλλα. Σταθήκαμε παρατηρώντας για κάμποση ώρα και όταν ύστερα από λίγο υποπτευθήκαμε ότι τα βαπόρια κρατούνε πορεία προς το Καψάλι, ξαμοληθήκαμε όλοι και άλλοι πήραν κατεύθυνση προς το Κάστρο, άλλοι προς το Καψάλι και άλλοι προς διάφορα σημεία με πολλή καλή ορατότητα. Πολλά από τα βαπόρια μπήκαν στο όρμο του Καψαλιού και όσα απ’ αυτά ήταν αποβατικά πλησιάσανε έξω κι έξω στην αμμουδιά, όπου βγάλανε αμέσως αυτοκίνητα, κυρίως τζιπάκια κ.ά.. ελαφρά οχήματα.


Εγώ ήμουνα μ’ αυτούς που πήγαμε στο Καψάλι. Βέβαια η ατμόσφαιρα έγινε αμέσως πανηγυρική, εορταστική, χαρούμενη. Σε 2-3 μέρες με άλλα βαπόρια, που διαρκώς πήγαιναν και ερχόντουσαν, ήρθανε και οι πρώτοι δικοί μας, Έλληνες, οι οποίοι αυτοί οι πρώτοι ήτανε Ιερολοχίτες. Εμείς μέρες πριν, που άρχισε να διαφαίνεται ότι κάποια στιγμή θα έλθουν οι σύμμαχοι, οι δικοί μας, είχαμε γεμίσει τους τοίχους με συνθήματα, όπως:
«Καλώς ήρθατε, αγαπημένα μας αδέλφια»   ΕΑΜ.
«Καλώς ήρθατε, ηρωικοί μας σύμμαχοι»     ΕΑΜ.
 Δεν μπορώ να σάς περιγράψω την απογοήτευση και πικρία μας, όταν είδαμε κάποιους Ιερολοχίτες να πηγαίνουν τελείως εν ψυχρώ να κλωτσάνε με μανία το σημείο του τοίχου που έγραφε ΕΑΜ, για να το γκρεμίσουνε και να εξαλειφθεί το ΕΑΜ.
Πολλοί από μας, όπως κι εγώ ψιθυρίσαμε: «Παναγιά μου τι μας περιμένει». 

Αυτή η κίνηση κράτησε η ίδια μέχρι τις 26 του Σεπτέμβρη, όπου εκείνη τη μέρα το απόγεμα ήρθε στο Καψάλι κάποιο Αγγλικό αντιτορπιλικό προερχόμενο από το Μπάρι, το οποίο μετέφερε τον τότε Υπουργό της Κυβέρνησης εξωτερικού Παναγιώτη Κανελλόπουλο μαζί με κάποιους αξιωματικούς Έλληνες και κάποιους στρατιώτες συνοδούς. Στον Κανελλόπουλο έγινε υποδοχή και δεξίωση, έμεινε το βράδυ στα Κύθηρα και την επομένη έφυγε για την Καλαμάτα. Την ίδια μέρα, 27/9/44, το πρωί στις 10 έπιασε στο Καψάλι το Ελληνικό Αντιτορπιλικό «Θεμιστοκλής», το οποίο, μαζί με δύο ακόμη Αγγλικά αντιτορπιλικά, φέρανε μια μοίρα του Ιερού Λόχου, 550 περίπου άνδρες. Γίνανε υποδοχές, τελετές και άλλες εκδηλώσεις, μέχρι και τις 5 Οκτωβρίου, όπου έφυγαν και τα τελευταία συμμαχικά καράβια.
Στο νησί από κει ΄και μετά και μέχρι τις 18 Ιανουαρίου του 1945 παρέμεινε η πολιτοφυλακή του ΕΑΜ, η οποία ήταν και το μόνο όργανο τάξης στο νησί. Αργότερα οι εξελίξεις ήταν αυτές που ίσχυσαν και στην υπόλοιπη Ελλάδα. και λίγο πολύ τις γνωρίζουμε όλοι.

                                                                Μανόλης Δαπόντε
 http://manolisdaponte.blogspot.com
ΦΩΤΟ-ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΩΤΑ ΠΟΛΙΤΗ








¨New Drivers¨ΣΤΙΣ ΚΑΡΒΟΥΝΑΔΕΣ.ΑΠΟ 2-7 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2020 ΓΙΑ ΝΕΕΣ ΕΓΡΑΦΕΣ


Η σχολή οδηγών ¨New Drivers¨στην πλατεία των καρβουνάδων σας ενημερώνει ότι θα είναι ανοιχτή από 2 Ιανουαρίου μέχρι και 7 Ιανουαρίου 2020 για νέες εγγραφές, ανανεώσεις διπλωμάτων- επεκτάσεις διπλωμάτων και πρακτικά μαθήματα με το αυτοκίνητο. Τηλέφωνο σχολής 6983858822

ΕΥΧΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΒΑΣΙΛΗ ΚΑΤΣΑΦΑΔΟ


ΕΥΧΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΓΕΩΡΓΙΑ ΓΕΝΝΙΑ


Κρήτη: Έπιασαν λαγοκέφαλο 9,5 κιλών

Λαγοκέφαλους που έφταναν τα 9,5 κιλά και τα 73 εκατοστά έπιασαν ψαράδες στην κάτω Σούδα. Τα τελευταία χρόνια γίνεται όλο και πιο έντονη η παρουσία των λαγοκέφαλων στις ελληνικές θάλασσες.
Πριν λίγες ημέρες, ψαράς στην περιοχή της Αλμυρίδας στα Χανιά έπιασε λαγοκέφαλο άνω των 5,5 κιλών και μήκους περίπου 70 πόντων.

Πρόκειται για ένα επικίνδυνο ψάρι που έχει κατακλείσει τις θάλασσες της Κρήτης, καθώς η κατανάλωσή του, χωρίς να απομακρυνθούν πριν το μαγείρεμα μέρη του που περιέχουν τη δηλητηριώδη τοξίνη τετραδοτοξίνη, μπορεί να επιφέρει αναπνευστικές διαταραχές, ανεπάρκεια του κυκλοφορικού συστήματος, μυϊκή παράλυση ακόμη και θάνατο.

Πηγή: haniotika-nea.gr

Το Χριστουγεννιάτικο μήνυμα του Μητροπολίτη Ευσταθίου


Μήνυμα πίστης, αγάπης κι ελπίδας απευθύνει ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης  Μονεμβασίας και Σπάρτης κ. Ευστάθιος στο εγκύκλιο Χριστουγεννιάτικο μήνυμά του προς το ποίμνιο.
Συγκεκριμένα, ο Ιεράρχης αναφέρει: «Σήμερα που η χυδαιότητα εξωραΐζεται, η σεμνότητα χλευάζεται, η ηθική περιφρονείται, η αγάπη μολύνεται, τα ιερά σύμβολα του Γένους βεβηλώνονται, ο δημόσιος βίος παρακμάζει και η κοινωνία μας αντιμετωπίζει μια βαθειά και πολύπλευρη κρίση, που εκδηλώνεται σ’ όλους τους τομείς της ζωής μας, σήμερα το μήνυμα του Αγγέλου στους ποιμένες “ετέχθη ημίν σήμερον Σωτήρ”, πρέπει ν’ ακουσθεί μέχρι της καρδιάς μας τα βάθη.
Παρά το γεγονός ότι η γλώσσα της συμβατικής λογικής είναι ανήμπορη να εκφράσει την πίστη και ν’ αναλύσει το Μέγα Μυστήριο της Θείας Ενανθρωπήσεως, που είναι υπέρβαση της φθοράς και του θανάτου, του χώρου και του χρόνου, εν τούτοις μπορούμε να ψελλίσουμε λίγες λέξεις ωφέλιμες για μας, οφειλετικές για τους άλλους και ευπρόσδεκτες από τον στοργικό μας Πατέρα, αφού αυτές θα είναι απαύγασμα της αγάπης σε Εκείνον που “έκλινεν ουρανούς και κατέβη”.
Θεοπρεπώς γιορτάζουμε τη Γέννησή Του, όταν αποφασιστικά συντρίβουμε τις αλυσίδες του κακού και της αμαρτίας, όταν μισούμε την “βοσκηματώδη” ζωή, όταν διακόπτουμε κάθε σύνδεσμο με την χωρίς ηθικούς φραγμούς ζωή και με λαχτάρα ασταμάτητα αγωνιζόμαστε να φθάσουμε “εις μέτρον ηλικίας του πληρώματος του Χριστού” και να γίνουμε “σύμμορφοι της εικόνος Αυτού”.
Επειδή προορισμός μας είναι να ζήσουμε αιώνια μαζί Του, είναι ανάγκη να συνειδητοποιήσουμε ότι η δυσμορφία των παθών μας και του εγωϊσμού, μας χωρίζει από τον “ωραίο κάλλει παρά τους υιούς των ανθρώπων”.
Για τον λόγο ακριβώς αυτόν, μέσα από την καρδιά μου, εύχομαι να πραγματοποιηθεί με την Χάρη του Ενανθρωπήσαντος Κυρίου μας η θαυμαστή αλλοίωση στην παρούσα ζωή, που θα σημάνει την αιώνια λύτρωσή μας και την σωτηρία μας».
 lakonikos.gr