Δρ. Ιωάννης Σπυρίδων Γούσιας.Τα Βάτικα Ξαναβυθίζονται...Παλιό δημοσιευμα αλλά πάντα επίκαιρο

Τα Βάτικα Ξαναβυθίζονται...

Η ιστορία του τόπου μας, των Βατίκων, είναι γνωστή παγκοσμίως. Εδώ είναι οι αρχαίες Βοιές (ΦΕΚ 1431/Β/29.11.1976), το απολιθωμένο δάσος στον Κάβο Μαλιά, το σπήλαιο του Αγ. Ανδρέα, το Παυλοπέτρι, ο αρχαιότερος υποθαλάσσιος οικισμός από την Εποχή του Χαλκού στον κόσμο, προστατευόμενος από την UNESCO. Οι Βατικιώτες το γνωρίζουν.
Η νεότερη ιστορία του τόπου επίσης γνωστή παγκοσμίως. Το μικρό «Άγιον Όρος» της χερσονήσου Μαλέα, οι αμμόλυντες παραλίες που κάποιο «θεϊκό βελονάκι» έπλεξε κέντημα, η ανεπιτίδευτη άγρια ομορφιά της Βαβίλας, τα βιολογικά μας προϊόντα όπως το λάδι και το κρεμμύδι, το προστατευόμενο οικοσύστημα άγριας χλωρίδας και πανίδας της λίμνης Στρογγύλης και της Ελαφονήσου από το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Natura 2000. Οι Βατικιώτες το γνωρίζουν.
Το ΜΕΛΛΟΝ του τόπου μας είναι αυτό που είναι ΑΓΝΩΣΤΟ…
Ακριβώς επειδή το ΠΑΡΟΝ του είναι ΣΟΚΑΡΙΣΤΙΚΟ!!!
Εδώ και κάποια χρόνια, όπως όλοι οι Βατικιώτες γνωρίζουν, ο Κόλπος των Βατίκων αποτελεί παράνομο μόνιμο αγκυροβόλιο πλοίων, σημείο ανεφοδιασμού, επισκευαστικών εργασιών και υφαλοκαθαρισμών. Χωρίς να πληρεί καμία προϋπόθεση από αυτές που ορίζει ο νόμος [1]. Χωρίς να ακολουθούνται οι απαιτούμενες από το νόμο διαδικασίες ελευθεροκοινωνίας με τις απαιτούμενες δηλώσεις κατάπλου [2]. Με κατάφορη καταστρατήγιση των Διεθνών Συμβάσεων και Συνθηκών που έχει υπογράψει η Ελλάδα, αναφορικά με την αβλαβή διέλευση των καραβιών [3]. Με κατάφορη καταστρατήγιση των Διεθνών Συμβάσεων και Συνθηκών που έχει υπογράψει η Ελλάδα, αναφορικά με τη θαλάσσια ρύπανση και την προστασία της θάλασσας της Μεσογείου [4,5].
Θα μου πείτε υπάρχουν συμφέροντα. Και βέβαια υπάρχουν συμφέροντα. Τοπικά μικροσυμφέροντα... Γιατί όπως λένε κάποιοι «5-10 οικογένειες τρώνε ψωμί»... Και ποιός είπε σε αυτές τις οικογένειες πως ο τόπος τους ανήκει; Και ποιος τους είπε πως όταν μία παράνομη δραστηριότητα φέρνει κέρδος, αυτό νομιμοποιείται; Ή πως η πολιτεία και οι φορείς της δεν πρέπει να λάβουν τα μέτρα τους; Υπάρχουν διαφόρων λογής παράνομες δραστηριότητες και εμπόρια ανά τον κόσμο. Οι κυβερνήσεις δεν πρέπει να παίρνουν τα μέτρα τους για την πάταξη αυτών των φαινομένων; Και ας βγάζουν κάποιες οικογένειες εμπόρων το ψωμί τους...
Βέβαια δεν είναι δύσκολο κάποιοι πλοιοκτήτες, που επιζητούν την παράνομη και άναρχη αγκυροβολία και λιμενισμό, να πληρώσουν και κάποιες συνειδήσεις. Γιατί πηγές μέσα από το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας δηλώνουν πως είναι ΜΕΓΑΛΑ τα συμφέροντα...Τη στιγμή που ετοιμάζουν Ειδικό Κανονισμό Λιμένος, για να επέλθει ισορροπία και να «θριαμβεύσει το δίκαιο», όπως πάντα συμβαίνει στη χώρα αυτή! Για να νομιμοποιήσουν το αγκυροβόλιο και τις λιμενικές εργασίες, και με τη σφραγίδα του Υπουργείου. Γιατί κατά τα λεγόμενα των αρμοδίων του Υπουργείου, τα συμφέροντα είναι πολύ μεγάλα...
Αυτό λοιπόν που πρέπει να μάθουν οι Βατικιώτες, και όλοι οι πολίτες του κόσμου μαζί να παλέψουμε, είναι να δείξουμε πως υπάρχουν ακόμα μεγαλύτερα συμφέροντα. Συμφέροντα που δεν αφορούν στο «παντεσπάνι» στο τραπέζι 5-10 οικογενειών. Συμφέροντα που αφορούν στη διατήρηση των αρχαιολογικών τόπων και ευρημάτων που ανήκουν στην Παγκόσμια Πολιτιστική Κληρονομιά. Συμφέροντα που αφορούν στη διατήρηση της βιοποικιλότητας, την προστασία των ειδών και του περιβάλλοντος, και ειδικότερα του οικοσυστήματος της θάλασσας της Μεσογείου. Συμφέροντα που αφορούν στις περιουσίες μας. Συμφέροντα που αφορούν στην υγεία μας, τη δική μας και των απογόνων μας. Συμφέροντα μεγαλύτερα από αυτά που βαυκαλίζονται πως διαφεντεύουν τον τόπο μας. Τα συμφέροντα των Βατικιωτών! Τα συμφέροντα των πολιτών του Κόσμου όλου!
Παυλοπέτρι.
Ο αρχαιότερος υποθαλάσσιος οικισμός στον κόσμο, από την εποχή του Χαλκού. Προστατευμένος από τη Διεθνή Σύμβαση για την Προστασία της Υποθαλάσσιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Προστατευόμενος από τον Διεθνή Οργανισμό ARCH. Ανάμεσα στους 3 κορυφαίους προορισμούς καταδύσεων της Μεσογείου για τον ταξιδιωτικό ιστότοπο Luxury Travel Blog [6]. Σύμφωνα με τη νομοθεσία της Ελλάδας περι Προστασίας Αρχαιολογικής Κληρονομιάς και Αρχαιοτήτων [7,8], επικύρωσης της Συνθήκης του Λονδίνου [9] και καθορισμού των όρων αγκυροβολίας [10], οι παρούσες δραστηριότητες στον Κόλπο των Βατίκων είναι ΠΑΡΑΝΟΜΕΣ.
Να σημειώσουμε πως σύμφωνα με το Άρθρο 15, Παρ. 5 [7], για του Ενάλιους Αρχαιολογικούς Χώρους, απαγορεύεται η εκτέλεση κάθε μορφής λιμενικού έργου χωρίς προηγούμενη άδεια, που χορηγείται με απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού ύστερα από γνώμη του Συμβουλίου. Η άδεια αυτή προηγείται από όλες τις άδειες που αφορούν στην εκτέλεση του έργου και τα στοιχεία της αναγράφονται με ποινή ΑΚΥΡΟΤΗΤΑΣ στις υπόλοιπες άδειες που απαιτούνται.
Κρίμα πάντως...γιατί πάνω που θα πείθαμε τη Διεθνή Κοινότητα ό,τι πρέπει να επιστρέψουν τα γλυπτά του Παρθενώνα στην Αθήνα, γιατί μπορούμε να τα προστατέψουμε και να τα συντηρήσουμε, δεν μπορούμε να προστατέψουμε τον Αρχαιότερο Υποθαλάσσιο Οικισμό του Κόσμου!!! Δεν μπορούμε να προστατέψουμε ούτε καν τους εαυτούς μας!!!
Βιοποικιλότητα, Καρχαρίες του Ειρηνικού και νέα Μη-ενδημικά Είδη, Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος (EEA)
Στον Κόλπο των Βατίκων ζουν πλέον εξωτικοί Πελαγικοί Καρχαρίες Αλεπούδες (Alopias Pelagicus), ενδημικό είδος του Ινδικού και Ειρηνικού Ωκεανού. Η πρώτη καταγραφή έγινε στις 31/10/13, όταν πιάστηκε ένας κάτω από τον Αγ. Νεκτάριο σε βάθος 2 μέτρων.

ΠΕΛΑΓΙΚΟΣ ΚΑΡΧΑΡΙΑΣ ΑΛΕΠΟΥ – Λιμανάκι Νεάπολης 31/10/13 (Alopias Pelagicus)

ΠΕΛΑΓΙΚΟΣ ΚΑΡΧΑΡΙΑΣ ΑΛΕΠΟΥ – Λιμανάκι Νεάπολης 31/10/13 (Alopias Pelagicus)

Υπάρχουν μαρτυρίες και άλλων καρχαριών του είδους, μπροστά από τη Νεάπολη, εκεί όπου εξαφανίστηκε άτυχος συμπατριώτης μας στις 17/11/13. ΤΥΧΑΙΟ;
Αν αυτός βέβαια ήταν κάποιος τουρίστας από τη Ρωσσία ή την Κίνα, το Υπουργείο Τουρισμού θα είχε ένα πολύ σοβαρό θέμα να αντιμετωπίσει. Να σημειώσουμε πως όλοι οι καρχαρίες είναι σαρκοφάγοι και πως υπάρχει ιστορικό θανάτων από επιθέσεις καρχαριών στην Ελλάδα, η οποία καταγγράφει και 35 ενδημικά είδη καρχαριών. Όσοι καρχαρίες αναφέρονται στη βιβλιογραφία ως ακίνδυνοι, απλά δεν έχουν δώσει καταγεγγραμένη επίθεση σε άνθρωπο στο παρελθόν. Οι λουόμενοι είναι ανάστατοι και οι καταγραφές πτερυγίων συνεχίζονται…
Στον Κόλπο των Βατίκων απαντώνται πλέον και άλλα μη-ενδημικά είδη ψαριών, όπως το δηλητηριώδες Λαγόψαρο (Lagocephalous Sceleratus), αλλά και ξενόφερτων οργανισμών, όπως σαλιγκάρια του πελάγους των Φιλιππινών και γαστερόποδα ενδημικά της Καραϊβικής (Semicassis Granulata).
Παράλληλα, υπάρχει υπερπολλαπλασιασμός ειδών τα οποία αρέσκονται σε βρώμικα περιβάλλοντα. Γιατί συμβαίνει αυτό και ποιον αφορά; Τα πλοία που ταξιδεύουν σε άλλες θάλασσες και πρόκειται να επιστρέψουν χωρίς καινούριο φορτίο, γεμίζουν τις δεξαμενές τους με νερό από τη θάλασσα που βρίσκονται για να έχουν μεγαλύτερη σταθερότητα κατά τη διάρκεια της πλεύσης τους. Εκεί που θα καταλήξουν να λιμενιστούν (να καθαρίσουν τα αμπάρια τους, να αποξύσουν τις καρίνες τους – κόλπος Βατίκων στην περίπτωσή μας), εκεί και θα αφήσουν το νερό που έφεραν από άλλες θάλασσες (έρμα). Μόνο που σε αυτό μπορεί να υπάρχει γόνος από άλλα είδη ψαριών ή μωρά ψάρια, όπως οι εξωτικοί Πελαγικοί Καρχαρίες Αλεπούδες. Οι Καρχαρίες είναι ψάρια ωοζωοτόκα, όχι θηλαστικά, δεν μπερδεύονται από ραδιοσήματα, δεν ακολουθούν πλοία και ανεξαρτητοποιούνται από τη μητέρα με το που γεννιούνται.
Η αυξημένη ναυσιπλοΐα και οι πρακτικές που εφαρμόζονται, νομίμως ή παρανόμως, οδηγούν στην εμφάνιση ειδών που δεν είναι ενδημικά. Αυτά τα είδη δεν είναι ελεγμένα για την τοξικότητά τους, δεν γνωρίζουμε από που ακριβώς έχουν έρθει, και το σημαντικότερο αλλάζουν την πανίδα του τόπου μας. Πολλά από τα ψάρια που εμφανίζονται από άλλες θάλασσες δεν ξέρουμε πόσο επιθετικά μπορεί να είναι ως προς τα ενδημικά μας είδη. Έχουν υπάρξει αναφορές σε χώρες του εξωτερικού πως ενδημικά είδη εξαφανίστηκαν μετά την εμφάνιση νέων ξένων ειδών. Η περίπτωση του παράνομου μόνιμου αγκυροβολίου των Βατίκων και των παράνομων εργασιών συντήρησης των πλοίων αφορά σε μεγάλο βαθμό τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος (ΕΕΑ), τις χώρες τις Μεσογείου, όπου τα μέτρα σωστού λιμενισμού είναι πολύ αυστηρά και τα πρόστιμα πολύ υψηλά. Επίσης, αφορά το Υπουργείο Περιβάλλοντος και τη Γενική Διεύθυνση Αλιείας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, αναφορικά με την ελληνική νομοθεσία και τις Διεθνέις Συμβάσεις που η χώρα έχει υπογράψει [11, 12, 13]. Ειδικά η περίπτωση των Καρχαριών σε ένα τόσο δημοφιλή και παγκοσμίως προβεβλημένο προορισμό αρχαιολογικού ενδιαφέροντος και καταδύσεων, από μέσα όπως το BBC, αφορά άμεσα και το Υπουργείο Τουρισμού.
Νεκρές Carreta Caretta, Περιβαλλοντική Ευθύνη για Ρύπανση και Συνέπειες σε Είδη και Οικοτόπους, NATURA 2000, ΕΛΚΕΘΕ και OCEANA
Τον προηγούμενο μόλις μήνα είχαμε τρία καταγεγραμμένα περιστατικά νεκρών θαλασσίων χελωνών Caretta Caretta.

Νεκρή Caretta Caretta στο Παυλοπέτρι. Μία από τις πολλές…

Σε έναν τόπο που εδώ και χρόνια αποτελεί προορισμό ωοτοκίας και αναπαραγωγής. Μπορεί οι δύο ελληνικές επιδοτούμενες Μη-Κυβερνητικές Οργανώσεις, αφιερωμένες στην προστασία των Caretta Caretta, ΑΡΧΕΛΩΝ και MEDASSET, να επέδειξαν ολιγορία ή και φόβο στη λήψη δείγματος για τοξικολογικές εξετάσεις. Μπορεί οι τοπικές αρχές να ανέφεραν απλώς την υγειονομική ταφή των ζώων στην Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της Περιφερειακής Ενότητας Λακωνίας, χωρίς εξέταση από Νομίατρο για τις πιθανές αιτίες θανάτου.
Το σίγουρο είναι πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατήγγειλε την Ελλάδα στις 28/3/2014 (European Comission, IP-14-324) για αποτυχία προστασίας του εικονικού για την Ευρώπη Προστατευόμενου Είδους της Caretta Caretta στη Ζάκυνθο. Στις 17/7/2014 η χώρα μας καταδικάστηκε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Αλήθεια, ξέρουν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τι συμβαίνει στον Κόλπο των Βατίκων;
Προστατευόμενο Ευρωπαϊκό Είδος αποτελεούν και οι Ποσειδωνίες (Posidonia Oceanica). Σύμφωνα με έρευνα του ΕΛΚΕΘΕ, οι άγκυρες των πλοιών γδέρνουν το βυθό και καταστρέφουν τις Ποσειδωνίες του Κόλπoυ των Βατίκων. Ο Ευρωπαικός Οργανισμός για την Προστασία τους OCEANA, με έδρα τη Μαδρίτη, σίγουρα θα είναι αντίθετος με τις πρακτικές του παράνομου μόνιμου αγκυροβολίου στον Κόλπο μας.
Εξάλλου, όλη η περιοχή της Λίμνης Στρογγύλης, η ακτογραμμή της Νεάπολης, ολόκληρη η Ελαφόνισσος είναι μέρη του Προστατευόμενου Ευρωπαϊκού Δικτύου NATURA 2000 (GR 2540002), σύμφωνα με Κοινοτικές Οδηγίες και την Ελληνική Νομοθεσία [14, 15, 16, 17].

Ευρωπαϊκό Δίκτυο Προστασίας Natura 2000 Vatika and Elafonisos (GR 2540002)

Επίσης, η Ελλάδα έχει υπογράψει και υιοθετήσει Κοινοτικές Οδηγίες που αφορούν στη θαλάσσια ρύπανση και τις ευθύνες του ρυπαίνοντα [18, 19].
Κάποιοι λένε πως θα φέρει ανάπτυξη...
Ανάπτυξη σε έναν τόπο μπορεί να φέρει ένα σωστά οργανωμένο λιμάνι στο οποίο μπορούν να προσδέσουν κρουαζιερόπλοια. Ή μία γραφική μαρίνα για σκάφη αναψυχής, αν πραγματικά προσδοκούμε σε τουριστική εξέλιξη του τόπου μας. Όχι ένα παράνομο αγκυροβόλιο, την εγκατάσταση του οποίου έχουν ορθώς ΠΟΛΕΜΗΣΕΙ πολλοί γειτονικοί τόποι πριν από μας!!!
Και αν οι πλοιοκτήτες επιζητούν ανάπτυξη, την οποία φέρει η οργάνωση και η διαφάνεια, γιατί δεν πήγαν σε ένα σωστά οργανωμένο λιμάνι να λιμενιστούν, παρά αρέσκονται στην παρανομία, σε τόπους που η τοπική κοινωνία αγνοεί τη σοβαρότητα του θέματος;;;
Κάποιοι λένε πως ο Κόλπος των Βατίκων είναι καθαρός...
Γιατί αλήθεια έχουν αυξηθεί ραγδαία τα περιστατικά δερματικών παθήσεων στο Κέντρο Υγείας Νεάπολης;
Τα βαρέα μέταλλα που πέφτουν στο βυθό από τους υφαλοκαθαριςμούς ποιός θα τα καθαρίσει; Θα φύγουν ποτέ από το υπέδαφος του κάμπου μας;
Όταν αρχίσουν τα πολύ σοβαρότερα θέματα υγείας ανίατων ασθενειών, λόγω της ρύπανσης, ποιός θα λογοδοτήσει στην τοπική κοινωνία των Βατίκων;
Κάποιοι λένε πως οι Βατικιώτες τιμούν τις περιουσίες τους και το μόχθο των Ναυτικών και Αγροτών προγόνων τους...
Θα πήγαινε κάποιος Βατικιώτης, μαθημένος στον «Βατικιώτικο Αμμόλυντο Παράδεισο» του παρελθόντος, αλήθεια, να επενδύσει χρήματα, να πάρει χωράφι ή διαμέρισμα, ή έστω να κάνει διακοπές, στην επισκευαστική ζώνη του Περάματος;;;
Γιατί αυτό θα είναι το πολύ κοντινό μέλλον του Κόλπου των Βατίκων, αν η τοπική κοινωνία, η περιφέρεια, το κράτος, η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Παγκόσμια Κοινότητα, δεν σταματήσουν το ΠΑΡΑΝΟΜΟ ΜΟΝΙΜΟ ΑΓΚΥΡΟΒΟΛΙΟ ΠΛΟΙΩΝ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ/ΥΦΑΛΟΚΑΘΑΡΙΣΜΩΝ. ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΜΑΣ, ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ.

Η ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΩΝ ΒΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΛΑΦΟΝΗΣΟΥ, ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΗΜΩΝ ΚΑΙ ΛΑΤΡΕΙΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΑΣ, ΚΑΝΟΥΜΕ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΒΗΜΑ ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΟΜΑΣΤΕ ΔΙΑ ΥΠΟΓΡΑΦΩΝ, ΑΙΤΟΥΜΕΝΟΙ:
1) ΤΗΣ ΛΗΞΗΣ ΤΩΝ ΠΑΡΑΝΟΜΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΑΓΚΥΡΟΒΟΛΙΟΥ / ΛΙΜΕΝΙΣΜΟΥ
2) ΤΗΣ ΙΣΧΥΟΣ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΔΙΚΑΙΟΥ
3) ΤΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ – ΑΡΩΓΗΣ ΤΩΝ ΑΡΜΟΔΙΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ.

Αν θέλετε να μας συμπαρασταθείτε και να υποστηρίξετε την κίνησή μας, αποστείλετε email στην ηλεκτρονική διεύθυνση vatika.gousias@gmail.com.
Η αναγραφή του ονοματεπώνυμού σας ισοδυναμεί με υπογραφή υποστήριξης για την κίνηση.

Δρ. Ιωάννης Σ. Γούσιας,

      Νευροεπιστήμονας – Ακαδημαϊκός, Ιατρική Σχολή Παν. Λονδίνου

Πρώην Πρόεδρος Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Νέων

Βιβλιογραφία

1. ΦΕΚ 850/Β/2003, Προσάρτημα Α, Παράρτημα IV (Ορισμός και Προϋποθέσεις Λιμένα Καταφυγής)
2. Κώδικας Δημοσίου Ναυτικού Δικαίου
3. N. 2321/23.6.1995 (ΦΕΚ 136/Α/23.6.1995), Επικύρωση Ελλάδας της Διεθνούς Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας UNCLOS 1982-1994
4. MARPOL 73/78 (Αποτροπή ρύπανσης από τα πλοία), Ν.1269/1982 (ΦΕΚ 89/Α), Ν.3104/10.2.2003 (ΦΕΚ 28/Α/10.2.2003)
5. Ν. 855/23.12.1978 (ΦΕΚ 235/Α/23.12.1978), Επικύρωση Ελλάδας της Διεθνούς Συμβάσεως Βαρκελώνης για τη Ρύπανση στη Μεσόγειο Θάλασσα
6. http://www.ellines.com/good-news/13650-h-ellada-anamesa-stous-korufaious-proorismous-kataduseon-tis-mesogeiou/
7. Ν. 3028/28.6.2002 (ΦΕΚ 153/Α/28.6.2002) «Για την Προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς»
8. Ν. 3378/19.8.2005 (ΦΕΚ 203/19.8.2005) «Κύρωση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Προστασία της Αρχαιολογικής Κληρονομιάς (αναθεωρημένη)»
9. Ν. 1127/30.1.1981 (ΦΕΚ 32/Α/10.2.81) «Περί Κυρώσεως της εις Λονδίνον την 6^ην Μαΐου 1969 υπογραφείσης Ευρωπαϊκής Συμβάσεως δια την Προστασίαν της Αρχαιολογικής Κληρονομιάς»
10. Αριθ. ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Α1/Φ41/11228/1865 (ΦΕΚ 336/2004)
11. Ν. 2204/15.4.1994 (ΦΕΚ 59/15.4.1994) «Κύρωση Σύμβασης για τη Βιολογική Ποικιλότητα, Ρίο ντε Τζανέιρο, 5 Ιουνίου 1992»
12. Ν. 1335/14.3.1983 (ΦΕΚ 32/Α/14.3.1983) «Κύρωση Διεθνούς Σύμβασης για τη Διατήρηση της Άγριας Ζωής και του Φυσικού Περιβάλλοντος της Ευρώπης»
13. Ν. 743/1977 «Περί Προστασίας Θαλάσσιου Περιβάλλοντος»
14. Ν.Δ. 191/20.11.1974 (ΦΕΚ 350/Α/20.11.1974) «Περί Κυρώσεως της εν Ραμσάιρ του Ιράν υπογραφείσης Διεθνούς Συμφωνίας περί Προστασίας των Διεθνούς Ενδιαφέροντος Υγροτόπων ιδία ως Υδροβιοτόπων»
15. 1979/409/ΕΚ, Κοινοτική Οδηγία για Βλάβες σε Είδη και Οικοτόπους
16. 1992/43/ΕΚ, NATURA 2000, Oδηγία του Συμβουλίου της 21^ης Μαίου 1992 «Για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας», (GR 2540002)
17. Ν. 1650/1986 «Νόμος Πλαίσιο για το Περιβάλλον»
18. 2004/35/ΕΚ / Π.Δ. 148/29.9.2009 (ΦΕΚ 190/Α/29.9.2009), Κοινοτική Οδηγία και Προεδρικό Διάταγμα για «Περιβαλλοντική ευθύνη για Πρόληψη / Αποκατάσταση Ζημιών στο Περιβάλλον»
19. 2009/123/ΕΚ (Τροποποίηση) / 2005/35/ΕΚ, Κοινοτική Οδηγία για «Αντιμετώπιση Ρύπανσης από Πλοία»
20. πηγή  http://www.enikos.gr