Ποια περιβαλλοντική ευαισθησία επιβάλλει την υπογειοποίηση του καλωδίου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην Κρήτη (και ορθά), ενώ στη Λακωνία να «φυτεύονται» πυλώνες;
Οι εμβληματικοί στίχοι του Μονεμβασίτη, παγκόσμιου Έλληνα, ποιητή Γ. Ρίτσου μου ήλθαν αμέσως στον νου, μόλις διάβασα την απόφαση του αναπλ. υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σ. Φάμελλου «Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων για τη Διασυνδετική Γραμμή Μεταφοράς 150 kV Πελοποννήσου - Κρήτης (Υ/Σ ΜΟΛΑΩΝ - Υ/Σ ΧΑΝΙΩΝ)» (Α.Π. οικ. 40394, 29/9/2017). Το έργο θα κατασκευάσει ο ΑΔΜΗΕ (Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας), που έχει εκπονήσει και τον παραπάνω σχεδιασμό.
Σύμφωνα με αυτήν την απόφαση προβλέπεται στον Δήμο Μονεμβασίας, μετά την προσαιγιάλωση του καλωδίου στον κόλπο των Βατίκων, να υπάρξει ένα μικρό υπογειοποιημένο τμήμα 9,3 χλμ., όπου στην κατάληξή του θα κατασκευαστεί ο Τερματικός Σταθμός Αντιστάθμισης και στη συνέχεια η εναέρια γραμμή μεταφοράς, μήκους 27,5 χλμ., η οποία θα περιλαμβάνει 16 ιστούς και 65 πυλώνες με διάνοιξη 59 ζωνών πρόσβασης, μήκους 18,8 χλμ., ενώ στην Κρήτη προκρίνεται η συνεχής ολική υπογειοποίηση του καλωδίου από το σημείο προσαιγιάλωσής του στον κόλπο Κισσάμου μέχρι τον Υ/Τ Χανίων Ι, μήκους 33,7 χλμ., επί του υφισταμένου οδικού δικτύου για προφανείς περιβαλλοντικούς, τουριστικούς-οικονομικούς λόγους.
Πρόκειται για βίαιη επέμβαση στην ψυχή και στο σώμα της Χερσονήσου του Μαλέα του Δήμου Μονεμβασίας και για προκλητικά διακριτή συμπεριφορά εις βάρος του, ελεγχόμενη ευθέως για τη μη τήρηση της ισοπολιτείας-ισονομίας. Ο Γ. Ρίτσος την άμεση αίσθηση του τόπου του, το απτό βίωμά του το ανύψωσε σε ποιητική συνείδηση και ηθική πολιτική στάση κατά τις μεγάλες στιγμές της νεοελληνικής ιστορίας, ο δε Μ. Θεοδωράκης με τη μουσική του έδωσε το ιερό ρίγος: «Ετούτο το τοπίο είναι σκληρό σαν τη σιωπή,
σφίγγει στον κόρφο του τα πυρωμένα του λιθάρια,
σφίγγει το φως, τις ορφανές ελιές του και τ’ αμπέλια του,
σφίγγει τα δόντια. Δεν υπάρχει νερό. Μονάχα φως.». Οι στίχοι αυτοί μάς εμπνέουν και σήμερα. Πάντοτε. Μόλις κάνεις μερικά βήματα στη γεωγραφία και στην ιστορία αυτού του λακωνικού τοπίου, νιώθεις αμέσως να υψώνεται το δωρικό ανάστημα, το πυρφόρο ανάστημα της Ρωμιοσύνης. Σ’ αυτήν την απόφαση του υπουργού υπόκειται το μείζον ζήτημα της αναγκαίας ενεργειακής αναβάθμισης της Κρήτης. Αλλά να το ξεκαθαρίσουμε: το μείζον ζήτημα είναι αυτό, όχι ο παραπάνω τρόπος της διασύνδεσης.
Οι προτάσεις τις οποίες καταθέσαμε στο υπουργείο και στον ΑΔΜΗΕ, ως εκπρόσωποι φορέων της περιοχής, για τη λύση της στρατηγικής ενεργειακής αυτονομίας της Κρήτης με χρήση συμπυκνωμένου φυσικού αερίου- μελέτη (3/2016) του ΕΜΠ, ανάθεση της Περιφέρειας Κρήτης-δεν έγιναν αποδεκτές∙ στην ίδια μελέτη αναφέρεται ότι σε περίπτωση σύνδεσης της Κρήτης με το Διασυνδεδεμένο Σύστημα κρίνεται ως μόνη ασφαλής και ταχύτερη η λύση της διασύνδεσης με την Αττική («μεγάλο καλώδιο»), «...διότι δεν απαιτεί την κατασκευή εναέριων γραμμών ΥΤ, των οποίων η κατασκευή είναι προβληματική και αβέβαιη». Σύμφωνα με άλλον έγκριτο ειδικό «...τα εναέρια τμήματα… επηρεάζονται από εξωτερικές συνθήκες (κεραυνοί, καθαλατώσεις κ.λπ.)». Άρα έχουμε μέγιστους κινδύνους πυρκαγιών.
Ποιος έχει υπολογίσει το τεράστιο περιβαλλοντικό-οικονομικό-παραγωγικό κόστος μιας τέτοιας καταστροφής, ιδιαίτερα μετά τη συμφορά της πυρκαγιάς στα Βάτικα το 2015; Όλη αυτή η διατάραξη του περιβάλλοντος δια των πυλώνων και των ανεμογεννητριών, που εξ αντικειμένου θα ακολουθήσουν, θα πλήξει ανεπανόρθωτα εις το διηνεκές το περιβαλλοντικό και το πολιτιστικό απόθεμα, το οποίο προστατεύεται νομοθετικά, αποτελεί μια ολότητα, όπως αυτό τεκμηριώνεται στο θεσμοθετημένο ΣΧΟΟΑΠ του δήμου, στο υπό τελική έγκριση ΓΠΣ του παλαιού Δήμου Βοιών και στο υπό επικαιροποίηση Περιφερειακό Πλαίσιο Πελοποννήσου (Η χερσόνησος του Μαλέα, εκτεινόμενη στο μεγαλύτερο μέρος του Δήμου Μονεμβασίας είναι υπό κήρυξη τοπίο διεθνούς εμβέλειας).
Στον πρόσφατο νόμο 4447-12/2016 «Χωρικός σχεδιασμός-βιώσιμη ανάπτυξη» αναφέρεται ότι και στα Περιφερειακά Χωρικά Σχέδια και στα Τοπικά σε επίπεδο Δήμων δεν μπορεί το τοπίο να τεμαχίζεται, οι χωρικοί σχεδιασμοί κατά μικρές γεωγραφικές ενότητες στο πλαίσιο του καλλικρατικού δήμου να μην είναι σημειακές, διότι καταργούν το ενιαίο του τοπίου.
Η παραπάνω απόφαση του υπουργού έχει διανοίξει χάσμα με την κοινωνία των πολιτών και τους θεσμούς της περιοχής, είναι ΑΠΕΝΑΝΤΙ στους κατοίκους, εκ των οποίων οι 3.000 και 32 κοινωνικοί φορείς έχουν υπογράψει κατά αυτού του σχεδιασμού του ΑΔΜΗΕ, στον Δήμο Μονεμβασίας (αρ. απόφ. 140/2016) και στην Περιφέρεια Πελοποννήσου (αρ. απόφ. Περιφ. Συμβουλίου 249-10/7/17).Ο δε Σύλλογος "Άρτεμις" έχει προσφύγει ήδη- από τις 14/11/2016-στο ΣτΕ για να τηρηθεί η νομιμότητα και ετοιμάζεται να προσφύγει και στα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα. Γενικότερα οι φορείς και θεσμοί της περιοχής προετοιμάζονται να προσβάλουν κάθε πράξη του έργου. Υπ’ αυτήν την έννοια το ζήτημα του χρόνου του έργου τίθεται αντικειμενικά. Λύσεις έχουν προταθεί, συγκεκριμένες και εφικτές και από άποψη χρόνου, κόστους και τεχνικής αποτελεσματικότητας αρκεί να υπάρξει σωφροσύνη σε πολλαπλά επίπεδα από την πλευρά του υπουργείου.
Πάνω στον προτεινόμενο σχεδιασμό υπουργείου και ΑΔΜΗΕ προτείναμε να υπάρξει τροποποίηση με ΠΑΡΑΚΑΜΨΗ της χερσονήσου του Μαλέα, ποντίζοντας το καλώδιο, είτε από την πλευρά του Μυρτώου πελάγους -και αν αυτό δεν είναι εφικτό- είτε από την πλευρά του Λακωνικού κόλπου, εξωτερικά της Ελαφονήσου, μέχρι την προσαιγιάλωση του καλωδίου σε ένα σημείο προς τα βόρεια, σε μικρή απόσταση από τον Υ/Σ Μολάων, όπου θα φθάνει με υπογειοποίηση.
Ειδικοί μηχανικοί καθηγητές υποστηρίζουν ότι η όποια γενική δυσκολία του έργου κατά την εκτέλεση είναι κατά πολύ μεγαλύτερη από την ειδική μικρή δυσκολία της όδευσης της παράκαμψης της Χερσονήσου του Μαλέα (οικονομικά 1-2%, είναι στα όρια του στατιστικού σφάλματος). Οι φορείς της περιοχής αποδεικνύουν ότι ούτε έξαλλοι είναι, ούτε ασύνετοι, ούτε ότι δεν κατανοούν το πρόβλημα της ενεργειακής αναβάθμισης της Κρήτης, αλλά ταυτόχρονα αγωνίζονται να μην «σταυρωθεί» και το τοπίο του Δήμου Μονεμβασίας, σε τελευταία ανάλυση η ήπια οικονομία της περιοχής. Αυτό είναι «πρόοδος»∙ τεχνολογία σε συνάρτηση με τη δημοκρατία, τον πολιτισμό, το περιβάλλον, τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Η παραπάνω απόφαση του υπουργού είναι, επίσης, σε ευθεία αντίθεση με τις φιλότιμες προσπάθειες του βουλευτή Λακωνίας του ΣΥΡΙΖΑ, Στ. Αραχωβίτη, που τις γνωρίζουν και οι φορείς της περιοχής, ο οποίος έχει ταχθεί ξεκάθαρα υπέρ της παράκαμψης της χερσονήσου του Μαλέα, ταυτόχρονα ακυρώνει τις θέσεις του πρωθυπουργού, Α. Τσίπρα και άλλων κυβερνητικών στελεχών, ο οποίος πρόσφατα μίλησε για «περιβαλλοντική ευαισθησία της κυβέρνησης» και σεβασμό της «βούλησης των τοπικών κοινωνιών», όσον αφορά τα έργα που αφορούν την Ενέργεια, και ότι «δεν τάσσονται υπέρ των όποιων επενδύσεων, αλλά μόνον υπέρ εκείνων που σέβονται το Περιβάλλον και γίνονται με όρους Νομιμότητας».
Οι «επενδύσεις» που έχουν σκοπό να μεταβάλουν τη χώρα σε μια Ειδική Οικονομική Ζώνη, χωρίς νομική θωράκιση του πολιτιστικού και περιβαλλοντικού αποθέματος και με εργασιακό μεσαίωνα, θα «γδύσουν» τον τόπο, θα τον ρημάξουν, και αυτό έχει όνομα, είναι το οικονομικό πρόγραμμα του επισπεύδοντος κάθε φορά νεοφιλελεύθερου-ευφημισμός, αντί του πραγματικού «νεοεξανδραποδισμός»-αντιπολιτευτικού κατεστημένου, το οποίο «σκούζει» υπακούοντας στα κελεύσματα των «επενδυτών» για μια Ελλάδα ξέφραγο αμπέλι.
Και προφανώς αυτό δεν είναι «πρόοδος», είναι οπισθοδρόμηση. Κάνουμε έκκληση στον πρωθυπουργό της χώρας, Α. Τσίπρα, να παρέμβει για να τροποποιηθεί η εν λόγω απόφαση ακούοντας την φωνή της κοινωνίας της λακωνικής αυτής περιοχής με τις σώφρονες προτάσεις της. Υποχρεωτικά και πάλι καταφεύγουμε στον άλλο μεγάλο μας ποιητή, μήπως και συνέλθουμε λίγο: «...ένα τοπίο δεν είναι , όπως το αντιλαμβάνονται μερικοί, κάποιο σύνολο γης, φυτών και υδάτων. Είναι η προβολή της ψυχής ενός λαού επάνω στην ύλη.» (Ο. Ελύτης, Τα δημόσια και τα ιδιωτικά). Μία μεγάλης ηλικίας γυναίκα της περιοχής, η θεια-Χρυσάνθη, καθηλωμένη σε αναπηρικό καροτσάκι, μου είπε με συγκίνηση και περηφάνια ότι στη Νεάπολη είχε μαζέψει, πόρτα-πόρτα, 50 υπογραφές. Το άλλο πρόσωπο του ποιητή.
* Στίχος του Γ. Ρίτσου, Ρωμιοσύνη
----------------------------------------------------------------------------------
Πηγή: Αυγή-Γιώργος Ν. Δερμάτης,
δρ Ιστορίας του Πανεπιστημίου της Louvain-la Neuve
----------------------------------------------------------------------------------
Οι εμβληματικοί στίχοι του Μονεμβασίτη, παγκόσμιου Έλληνα, ποιητή Γ. Ρίτσου μου ήλθαν αμέσως στον νου, μόλις διάβασα την απόφαση του αναπλ. υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σ. Φάμελλου «Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων για τη Διασυνδετική Γραμμή Μεταφοράς 150 kV Πελοποννήσου - Κρήτης (Υ/Σ ΜΟΛΑΩΝ - Υ/Σ ΧΑΝΙΩΝ)» (Α.Π. οικ. 40394, 29/9/2017). Το έργο θα κατασκευάσει ο ΑΔΜΗΕ (Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας), που έχει εκπονήσει και τον παραπάνω σχεδιασμό.
Πρόκειται για βίαιη επέμβαση στην ψυχή και στο σώμα της Χερσονήσου του Μαλέα του Δήμου Μονεμβασίας και για προκλητικά διακριτή συμπεριφορά εις βάρος του, ελεγχόμενη ευθέως για τη μη τήρηση της ισοπολιτείας-ισονομίας. Ο Γ. Ρίτσος την άμεση αίσθηση του τόπου του, το απτό βίωμά του το ανύψωσε σε ποιητική συνείδηση και ηθική πολιτική στάση κατά τις μεγάλες στιγμές της νεοελληνικής ιστορίας, ο δε Μ. Θεοδωράκης με τη μουσική του έδωσε το ιερό ρίγος: «Ετούτο το τοπίο είναι σκληρό σαν τη σιωπή,
σφίγγει στον κόρφο του τα πυρωμένα του λιθάρια,
σφίγγει το φως, τις ορφανές ελιές του και τ’ αμπέλια του,
σφίγγει τα δόντια. Δεν υπάρχει νερό. Μονάχα φως.». Οι στίχοι αυτοί μάς εμπνέουν και σήμερα. Πάντοτε. Μόλις κάνεις μερικά βήματα στη γεωγραφία και στην ιστορία αυτού του λακωνικού τοπίου, νιώθεις αμέσως να υψώνεται το δωρικό ανάστημα, το πυρφόρο ανάστημα της Ρωμιοσύνης. Σ’ αυτήν την απόφαση του υπουργού υπόκειται το μείζον ζήτημα της αναγκαίας ενεργειακής αναβάθμισης της Κρήτης. Αλλά να το ξεκαθαρίσουμε: το μείζον ζήτημα είναι αυτό, όχι ο παραπάνω τρόπος της διασύνδεσης.
Οι προτάσεις τις οποίες καταθέσαμε στο υπουργείο και στον ΑΔΜΗΕ, ως εκπρόσωποι φορέων της περιοχής, για τη λύση της στρατηγικής ενεργειακής αυτονομίας της Κρήτης με χρήση συμπυκνωμένου φυσικού αερίου- μελέτη (3/2016) του ΕΜΠ, ανάθεση της Περιφέρειας Κρήτης-δεν έγιναν αποδεκτές∙ στην ίδια μελέτη αναφέρεται ότι σε περίπτωση σύνδεσης της Κρήτης με το Διασυνδεδεμένο Σύστημα κρίνεται ως μόνη ασφαλής και ταχύτερη η λύση της διασύνδεσης με την Αττική («μεγάλο καλώδιο»), «...διότι δεν απαιτεί την κατασκευή εναέριων γραμμών ΥΤ, των οποίων η κατασκευή είναι προβληματική και αβέβαιη». Σύμφωνα με άλλον έγκριτο ειδικό «...τα εναέρια τμήματα… επηρεάζονται από εξωτερικές συνθήκες (κεραυνοί, καθαλατώσεις κ.λπ.)». Άρα έχουμε μέγιστους κινδύνους πυρκαγιών.
Ποιος έχει υπολογίσει το τεράστιο περιβαλλοντικό-οικονομικό-παραγωγικό κόστος μιας τέτοιας καταστροφής, ιδιαίτερα μετά τη συμφορά της πυρκαγιάς στα Βάτικα το 2015; Όλη αυτή η διατάραξη του περιβάλλοντος δια των πυλώνων και των ανεμογεννητριών, που εξ αντικειμένου θα ακολουθήσουν, θα πλήξει ανεπανόρθωτα εις το διηνεκές το περιβαλλοντικό και το πολιτιστικό απόθεμα, το οποίο προστατεύεται νομοθετικά, αποτελεί μια ολότητα, όπως αυτό τεκμηριώνεται στο θεσμοθετημένο ΣΧΟΟΑΠ του δήμου, στο υπό τελική έγκριση ΓΠΣ του παλαιού Δήμου Βοιών και στο υπό επικαιροποίηση Περιφερειακό Πλαίσιο Πελοποννήσου (Η χερσόνησος του Μαλέα, εκτεινόμενη στο μεγαλύτερο μέρος του Δήμου Μονεμβασίας είναι υπό κήρυξη τοπίο διεθνούς εμβέλειας).
Στον πρόσφατο νόμο 4447-12/2016 «Χωρικός σχεδιασμός-βιώσιμη ανάπτυξη» αναφέρεται ότι και στα Περιφερειακά Χωρικά Σχέδια και στα Τοπικά σε επίπεδο Δήμων δεν μπορεί το τοπίο να τεμαχίζεται, οι χωρικοί σχεδιασμοί κατά μικρές γεωγραφικές ενότητες στο πλαίσιο του καλλικρατικού δήμου να μην είναι σημειακές, διότι καταργούν το ενιαίο του τοπίου.
Η παραπάνω απόφαση του υπουργού έχει διανοίξει χάσμα με την κοινωνία των πολιτών και τους θεσμούς της περιοχής, είναι ΑΠΕΝΑΝΤΙ στους κατοίκους, εκ των οποίων οι 3.000 και 32 κοινωνικοί φορείς έχουν υπογράψει κατά αυτού του σχεδιασμού του ΑΔΜΗΕ, στον Δήμο Μονεμβασίας (αρ. απόφ. 140/2016) και στην Περιφέρεια Πελοποννήσου (αρ. απόφ. Περιφ. Συμβουλίου 249-10/7/17).Ο δε Σύλλογος "Άρτεμις" έχει προσφύγει ήδη- από τις 14/11/2016-στο ΣτΕ για να τηρηθεί η νομιμότητα και ετοιμάζεται να προσφύγει και στα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα. Γενικότερα οι φορείς και θεσμοί της περιοχής προετοιμάζονται να προσβάλουν κάθε πράξη του έργου. Υπ’ αυτήν την έννοια το ζήτημα του χρόνου του έργου τίθεται αντικειμενικά. Λύσεις έχουν προταθεί, συγκεκριμένες και εφικτές και από άποψη χρόνου, κόστους και τεχνικής αποτελεσματικότητας αρκεί να υπάρξει σωφροσύνη σε πολλαπλά επίπεδα από την πλευρά του υπουργείου.
Πάνω στον προτεινόμενο σχεδιασμό υπουργείου και ΑΔΜΗΕ προτείναμε να υπάρξει τροποποίηση με ΠΑΡΑΚΑΜΨΗ της χερσονήσου του Μαλέα, ποντίζοντας το καλώδιο, είτε από την πλευρά του Μυρτώου πελάγους -και αν αυτό δεν είναι εφικτό- είτε από την πλευρά του Λακωνικού κόλπου, εξωτερικά της Ελαφονήσου, μέχρι την προσαιγιάλωση του καλωδίου σε ένα σημείο προς τα βόρεια, σε μικρή απόσταση από τον Υ/Σ Μολάων, όπου θα φθάνει με υπογειοποίηση.
Ειδικοί μηχανικοί καθηγητές υποστηρίζουν ότι η όποια γενική δυσκολία του έργου κατά την εκτέλεση είναι κατά πολύ μεγαλύτερη από την ειδική μικρή δυσκολία της όδευσης της παράκαμψης της Χερσονήσου του Μαλέα (οικονομικά 1-2%, είναι στα όρια του στατιστικού σφάλματος). Οι φορείς της περιοχής αποδεικνύουν ότι ούτε έξαλλοι είναι, ούτε ασύνετοι, ούτε ότι δεν κατανοούν το πρόβλημα της ενεργειακής αναβάθμισης της Κρήτης, αλλά ταυτόχρονα αγωνίζονται να μην «σταυρωθεί» και το τοπίο του Δήμου Μονεμβασίας, σε τελευταία ανάλυση η ήπια οικονομία της περιοχής. Αυτό είναι «πρόοδος»∙ τεχνολογία σε συνάρτηση με τη δημοκρατία, τον πολιτισμό, το περιβάλλον, τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Η παραπάνω απόφαση του υπουργού είναι, επίσης, σε ευθεία αντίθεση με τις φιλότιμες προσπάθειες του βουλευτή Λακωνίας του ΣΥΡΙΖΑ, Στ. Αραχωβίτη, που τις γνωρίζουν και οι φορείς της περιοχής, ο οποίος έχει ταχθεί ξεκάθαρα υπέρ της παράκαμψης της χερσονήσου του Μαλέα, ταυτόχρονα ακυρώνει τις θέσεις του πρωθυπουργού, Α. Τσίπρα και άλλων κυβερνητικών στελεχών, ο οποίος πρόσφατα μίλησε για «περιβαλλοντική ευαισθησία της κυβέρνησης» και σεβασμό της «βούλησης των τοπικών κοινωνιών», όσον αφορά τα έργα που αφορούν την Ενέργεια, και ότι «δεν τάσσονται υπέρ των όποιων επενδύσεων, αλλά μόνον υπέρ εκείνων που σέβονται το Περιβάλλον και γίνονται με όρους Νομιμότητας».
Οι «επενδύσεις» που έχουν σκοπό να μεταβάλουν τη χώρα σε μια Ειδική Οικονομική Ζώνη, χωρίς νομική θωράκιση του πολιτιστικού και περιβαλλοντικού αποθέματος και με εργασιακό μεσαίωνα, θα «γδύσουν» τον τόπο, θα τον ρημάξουν, και αυτό έχει όνομα, είναι το οικονομικό πρόγραμμα του επισπεύδοντος κάθε φορά νεοφιλελεύθερου-ευφημισμός, αντί του πραγματικού «νεοεξανδραποδισμός»-αντιπολιτευτικού κατεστημένου, το οποίο «σκούζει» υπακούοντας στα κελεύσματα των «επενδυτών» για μια Ελλάδα ξέφραγο αμπέλι.
Και προφανώς αυτό δεν είναι «πρόοδος», είναι οπισθοδρόμηση. Κάνουμε έκκληση στον πρωθυπουργό της χώρας, Α. Τσίπρα, να παρέμβει για να τροποποιηθεί η εν λόγω απόφαση ακούοντας την φωνή της κοινωνίας της λακωνικής αυτής περιοχής με τις σώφρονες προτάσεις της. Υποχρεωτικά και πάλι καταφεύγουμε στον άλλο μεγάλο μας ποιητή, μήπως και συνέλθουμε λίγο: «...ένα τοπίο δεν είναι , όπως το αντιλαμβάνονται μερικοί, κάποιο σύνολο γης, φυτών και υδάτων. Είναι η προβολή της ψυχής ενός λαού επάνω στην ύλη.» (Ο. Ελύτης, Τα δημόσια και τα ιδιωτικά). Μία μεγάλης ηλικίας γυναίκα της περιοχής, η θεια-Χρυσάνθη, καθηλωμένη σε αναπηρικό καροτσάκι, μου είπε με συγκίνηση και περηφάνια ότι στη Νεάπολη είχε μαζέψει, πόρτα-πόρτα, 50 υπογραφές. Το άλλο πρόσωπο του ποιητή.
* Στίχος του Γ. Ρίτσου, Ρωμιοσύνη
----------------------------------------------------------------------------------
Πηγή: Αυγή-Γιώργος Ν. Δερμάτης,
δρ Ιστορίας του Πανεπιστημίου της Louvain-la Neuve
----------------------------------------------------------------------------------
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου