Συμπληρώνονται σήμερα 113 χρόνια από την πτώση μετεωρίτη που ισοπέδωσε μέρος της Σιβηρίας και απελευθέρωσε χιλιαπλάσιο της ατομικής βόμβας της Χιροσίμα - Οι 4 ώρες που χώρισαν την Αγία Πετρούπολη από τον αφανισμό - Οι συγκλονιστικές μαρτυρίες κατοίκων που διασώθηκαν
«Μία από τις σοβαρότερες απειλές για τη νοήμονα ζωή στο σύμπαν μας είναι η υψηλή πιθανότητα πρόσκρουσης ενός αστεροειδούς πάνω σε κατοικημένους πλανήτες».
α λόγια του θρυλικού κοσμολόγου Στίβεν Χόκινγκ απλά επιβεβαιώνουν την αδυναμία της ανθρωπότητας να αντιμετωπίσει μία πιθανή συνάντηση της Γης με έναν αστεροειδή αλλά και να πιέσει την παγκόσμια κοινότητα ώστε να επενδύσει στην ασφάλεια της.
Η παγκόσμια ημέρα αστεροειδών καθιερώθηκε το 2014 και γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 30 Ιουνίου εις ανάμνηση της Έκρηξης στην Τουνγκούσκα.
Αφανίστηκε μία.. Ρόδος
Η ώρα ήταν περίπου 07:14 το πρωί τοπική ώρα (03:14 θερινή ώρα ξημερώματα για την Ελλάδα). Ακόμη και σήμερα αποτελεί μυστήριο για το τι ακριβώς έγινε εκείνο το πρωινό της 30ης Ιουνίου 1908, ενώ μέχρι η επιστημονική κοινότητα να καταλήξει στο πιο ασφαλές συμπέρασμα της ακούστηκαν και γράφτηκαν πολλές θεωρίες που ορισμένες από αυτές άγγιξαν τα όρια του μύθου και του υπερφυσικού. Ισοπεδώθηκαν 1000 τ. χλμ δάσους, ενώ δένδρα σε ακόμα μεγαλύτερη απόσταση κάηκαν.
Η Έκρηξη της Τουνγκούσκα θεωρείται η μεγαλύτερη χερσαία πτώση μετεώρου ή αστεροειδή στη Γη στην καταγεγραμμένη Ιστορία.
Πτώσεις παρόμοιου μεγέθους σε απομακρυσμένες περιοχές των ωκεανών δεν θα είχαν γίνει αντιληπτές πριν τη γενικευμένη τηλεπισκόπηση του πλανήτη από τεχνητούς δορυφόρους, την δεκαετία του 1970.
Θα είχε αφανίσει την Αγία Πετρούπολη
Εξαιτίας της περιστροφής της Γης, αν η πτώση είχε συμβεί 4 ώρες και 47 λεπτά αργότερα, θα είχε καταστρέψει εντελώς την Αγία Πετρούπολη, η οποία τότε ήταν η πρωτεύουσα της Αυτοκρατορίας της Ρωσίας.
Ηρθε το τέλος του κόσμου
Αρχικά όλοι πίστεψαν πως επρόκειτο για επαλήθευση της θεωρίας για “το τέλος του κόσμου”. Καθώς ο καιρός περνούσε, αυτή η θεωρία υποχωρούσε.
Η θεωρία της αντιύλης
Το 1965 οι Κόουαν, Ατλούρι και Λίμπι πρότειναν ότι η έκρηξη της Τουνγκούσκα προκλήθηκε από την εξουδετέρωση μιας ποσότητας αντιύλης που έπεσε από το διάστημα.
Ξεσάλωσαν οι οπαδοί των UFO
Αρκετοί οπαδοί των UFO έχουν ισχυρισθεί ότι το συμβάν της Τουνγκούσκα ήταν το αποτέλεσμα της εκρήξεως ενός εξωγήινου διαστημοπλοίου ή ακόμη και ενός εξωγήινου όπλου που εξερράγη «για να σώσει τη Γη από μια επικείμενη απειλή». Αυτοί οι ισχυρισμοί φαίνεται ότι προήλθαν από ένα διήγημα επιστημονικής φαντασίας του Σοβιετικού μηχανικού Αλεξάντερ Καζάντσεφ το 1946.
H θεωρία της "μαύρης τρύπας"
Το 1973 οι Αμερικανοί φυσικοί Άλμπερτ Α. Τζάκσον και Μάικλ Π. Ράιαν στο Πανεπιστήμιο του Τέξας, πρότειναν ότι η έκρηξη της Τουνγκούσκα προκλήθηκε από μια μικρή (περί τα 1020 ως 1022 γραμμάρια) μαύρη τρύπα, που πέρασε μέσα από τη Γη. Αυτή η υπόθεση δεν εξηγεί όμως γιατί δεν υπήρξε ένα αντίστοιχο «γεγονός εξόδου», μία δεύτερη έκρηξη.
Ο... δαιμόνιος Τέσλα
Μεγάλη απήχηση είχε και η θεωρία η έκρηξη να προήλθε από πείραμα του Νίκολα Τέσλα που είχε αποκτήσει υπερφυσική φήμη με τις γνώσεις του και τις ανακαλύψεις του. Οπως διατυπώθηκε ο Τεσλα ενεργοποίησε την «ακτίνα θανάτου» σημαδεύοντας την περιοχή της Αρκτικής αλλά έγινε λάθος στη σκόπευση και η ακτίνα προχώρησε στην περιοχή της Τουνγκούσκα.
Άργησαν οι έρευνες
Τα χρόνια που ακολούθησαν την έκρηξη υπήρξε μικρή επιστημονική περιέργεια για το γεγονός, πιθανώς εξαιτίας της απομονώσεως της περιοχής Τουνγκούσκα. Αν υπήρξε κάποια αποστολή στην περιοχή τότε, οι καταγραφές της πιθανώς να χάθηκαν κατά τα επόμενα χαοτικά χρόνια (Α΄παγκόσμιος πόλεμος, Ρωσική Επανάσταση, Ρωσικός εμφύλιος πόλεμος).
Μετεωρίτης ή αστεροειδής
Η πιθανότερη αιτία για την έκρηξη ήταν η εκρηκτική διάλυση στη γήινη ατμόσφαιρα ενός μεγάλου μετεωροειδούς, ή μικρού αστεροειδούς ή και θραύσματος κομήτη, η οποία πρέπει να έλαβε χώρα σε ύψος από 5 ως 10 χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια της Γης. Υπάρχουν διαφορετικές εκτιμήσεις για τις διαστάσεις του ουράνιου αυτού σώματος, γενικά πάντως συμφωνούν ότι είχε διαστάσεις μερικών δεκάδων μέτρων.
Χιλιαπλάσιο της ατομικής βόμβας της Χιροσίμα
Παρότι το μετέωρο ή ο κομήτης εξερράγη - διαλύθηκε στον αέρα αντί να προσκρούσει στην επιφάνεια της Γης, η ενέργεια που απελευθερώθηκε ήταν τόσο μεγάλη (από 5 ως 30 μεγατόνοι TNT ή το χιλιαπλάσιο της ατομικής βόμβας της Χιροσίμα), ώστε θέρισε περίπου 80 εκατομμύρια δέντρα σε μια έκταση πάνω από 2,15 εκατομμύρια στρέμματα. Μια έκρηξη αυτού του μεγέθους θα μπορούσε να καταστρέψει μια μεγάλη πόλη.
Ήταν σαν την κόλαση
Εκείνο το πρωί εντόπιοι Εβένκοι και Ρώσοι έποικοι στους λόφους βορειοδυτικά της λίμνης Βαϊκάλης αντίκρυσαν μια στήλη γαλαζωπού φωτός, λαμπρή σχεδόν όσο και ο Ήλιος, να διασχίζει τον ουρανό. Περίπου 10 λεπτά αργότερα, σημειώθηκε λάμψη και ήχος παρόμοιος με τον ήχο πυρών πυροβολικού. Ο ήχος συνοδεύθηκε από ένα ωστικό κύμα που έριξε ανθρώπους κάτω και έσπασε παράθυρα σε αποστάσεις εκατοντάδων χιλιομέτρων. Οι περισσότεροι μάρτυρες ανέφεραν μόνο τους ήχους και τη δόνηση, όχι παρατήρηση της ίδιας της εκρήξεως. Οι διηγήσεις τους διαφέρουν ως προς τη σειρά και την ολική διάρκεια των γεγονότων. Όλοι συμφώνησαν: Ήταν σαν την κόλαση.
Εμεινε φωτισμένος ο ουρανός
Η δόνηση από την έκρηξη καταγράφηκε σε σεισμολογικούς σταθμούς σε όλη την Ευρασία. Παρότι η Κλίμακα Ρίχτερ δεν είχε επινοηθεί ακόμα, σε αρκετά μέρη η δόνηση θα είχε υπολογισθεί ισοδύναμη με σεισμό 5,0 βαθμών Ρίχτερ. Επίσης προκάλεσε διακυμάνσεις στην ατμοσφαιρική πίεση που ανιχνεύθηκαν στη Μεγάλη Βρετανία. Τις επόμενες εβδομάδες ο νυχτερινός ουρανός ήταν αρκετά φωτισμένος για μεγάλο μέρος της νύχτας τόσο ώστε να μπορεί κάποιος να διαβάσει στο ύπαιθρο, εξαιτίας της σκόνης που υψώθηκε στη στρατόσφαιρα από την έκρηξη. Για τον ίδιο λόγο, στις ΗΠΑ, το Αστροφυσικό Αστεροσκοπείο Σμιθσόνιαν και το Αστεροσκοπείο του όρους Γουίλσον παρατήρησαν μια μείωση στη διαύγεια της ατμόσφαιρας που διήρκεσε αρκετούς μήνες.
"Ανοιξε ο ουρανός στα δύο"
«Την ώρα του πρωινού καθόμουν δίπλα στο σπίτι (65 χλμ. νότια από την έκρηξη), βλέποντας βόρεια. Ξαφνικά ο ουρανός άνοιξε στα δύο και φάνηκε φωτιά πάνω από το δάσος. Το άνοιγμα μεγάλωσε και όλη η βόρεια πλευρά καλύφθηκε με φωτιά. Εκείνη τη στιγμή ζεστάθηκα τόσο πολύ ώστε δεν μπορούσα να το υποφέρω, σαν να καιγόταν το πουκάμισό μου: από τον βοριά, όπου ήταν η φωτιά, ερχόταν δυνατή ζέστη. Ήθελα να σκίσω το πουκάμισό μου και να το πετάξω κάτω, αλλά μετά ο ουρανός έκλεισε, ένας ισχυρός γδούπος ακούστηκε και πετάχτηκα λίγα μέτρα μακριά. Για μια στιγμή έχασα τις αισθήσεις μου, αλλά τότε έτρεξε έξω η γυναίκα μου και με πήρε μέσα στο σπίτι. Μετά από αυτό ήρθε ήχος όμοιος με αυτόν που κάνουν βράχια που πέφτουν ή κανόνια που ρίχνουν, η γη σείστηκε και όσο ήμουν κάτω πίεζα το κεφάλι μου στο πάτωμα, φοβούμενος ότι θα το έσπαζαν βράχια. Και καυτός άνεμος πέρασε ανάμεσα από τα σπίτια, σαν από κανόνια, που άφησε ίχνη στο έδαφος σαν μονοπάτια και προκάλεσε ζημιές σε κάποιες φυτείες. Αργότερα είδαμε ότι πολλά παράθυρα είχαν σπάσει...”, αναφέρει ο Σ. Σεμένοφ το 1930.
"Φρικιαστικό κροτάλισμα της κόλασης"
Η Εφημερίδα Κρασνογιάρετς στις 13 Ιουλίου έγραψε μαρτυρίες κατοίκων από το χωριό Κεζέμσκογιε: “Ακούσθηκε ένας φρικιαστικός γδούπος, ακολουθούμενος από σεισμό που έσεισε τα κτήρια σαν να είχαν κτυπηθεί από ένα βαρύ βράχο. Ο πρώτος γδούπος ακολουθήθηκε από δεύτερο και τρίτο. Το διάστημα μεταξύ του πρώτου και του τρίτου γδούπου ακουγόταν ένα ασυνήθιστο υπόγειο κροτάλισμα σαν την κόλαση, παρόμοιο με μια σιδηροδρομική γραμμή επί της οποίας δεκάδες τρένα ταξιδεύουν συγχρόνως. Στη συνέχεια, επί 5 ως 6 λεπτά ακουγόταν ήχος ακριβώς ίδιος με κανονιοβολισμούς: 50 ως 60 σε ίσα μικρά διαστήματα που προοδευτικά ελαττώνονταν σε ένταση. Μετά από 1,5 ως 2 λεπτά ακόμα έξι επιπλέον γδούποι ακούστηκαν συνοδευόμενοι από δονήσεις. Ο ουρανός, εκ πρώτης όψεως, εμφανιζόταν καθαρός. Δεν υπήρχε άνεμος ή σύννεφα”.
Ερχόταν κατά πάνω τους...
Η εφημερίδα Σιμπίρ ανέφερε: "Οι χωρικοί είδαν υπέρλαμπρο ασπρογάλαζο ουράνιο σώμα σαν τον ήλιο να έρχεται κατά πάνω τους. Το σώμα εμφανιζόταν σωληνοειδές, δηλαδή κυλινδρικό στο σχήμα. Ο ουρανός ήταν αίθριος, μόνο ένα μικρό σκοτεινό σύννεφο παρατηρήθηκε στη γενική κατεύθυνση του λαμπρού σώματος. Επικρατούσε ζέστη και ξηρασία. Καθώς το σώμα πλησίαζε το έδαφος (δάσος), φάνηκε να μαυρίζει και μετατράπηκε σε ένα γιγάντιο κύμα μαύρου καπνού. Ακούστηκε ένας ισχυρός γδούπος (όχι βροντή), σαν να έπεφταν βράχια ή να ηχούσαν κανόνια, και όλα τα κτίσματα σείσθηκαν. Την ίδια ώρα το σύννεφο άρχισε να βγάζει φλόγες αβέβαιου σχήματος. Οι χωρικοί όλοι πανικοβλήθηκαν και βγήκαν στους δρόμους, γυναίκες έκλαιγαν, νομίζοντας ότι ήταν το τέλος του κόσμου.
Καμμένα όλα
Η πρώτη αποστολή που γνωρίζουμε έφθασε στον τόπο της εκρήξεως πάνω από μία δεκαετία αργότερα: Το 1921 ο Ρώσος ορυκτολόγος Λεονίντ Κούλικ επισκέφθηκε τη λεκάνη της Τουνγκούσκα ως μέρος επιθεωρήσεως από τη Σοβιετική Ακαδημία Επιστημών και συμπέρανε από τοπικές αφηγήσεις του γεγονότος ότι η έκρηξη είχε προκληθεί από ένα γιγάντιο μετέωρο...
Η νέα αποστολή, πάλι υπό τον Κούλικ, έφθασε στην περιοχή το 1927. Προς έκπληξη των επιστημόνων, δεν βρέθηκε κανένας κρατήρας. Υπήρχε μία περιοχή καμένων δένδρων διαμέτρου περίπου 50 χιλιομέτρων. Κοντά στο υπόκεντρο λίγα δέντρα παραδόξως στέκονταν όρθια, αλλά απογυμνωμένα από τα κλαδιά κι από τον φλοιό τους. Τα δέντρα στη γύρω περιοχή είχαν πέσει κάτω προς τις κατευθύνσεις που έδειχναν μακριά από το κέντρο.
Ανοχύρωτοι σε πιθανή πρόσκρουση
Σήμερα 113 χρόνια μετά η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα παρότι έχει στο ενεργητικό της τεράστιες επιτυχίες, στο θέμα της ασφάλειας της Γης και τους κινδύνους που διατρέχει η ζωή από μία πρόσκρουση με αστεροειδή πρέπει να καλύψει ακόμα πολύ δρόμο. Στόχος της συγκεκριμένης Παγκόσμιας Ημέρας είναι η ευαισθητοποίηση της επιστημονικής κοινότητας, του κοινού, των κυβερνήσεων και των φιλανθρωπικών οργανώσεων, για την απειλή που υφίσταται η Γη από τους αστεροειδείς και η ανάγκη για την προστασία του πλανήτη μας.
ΠΗΓΗ ethnos.gr
