Μονεμβασία 23 Μαΐου - Ημέρα επιστροφής της εικόνας της Σταύρωσης
1. Η αρχική γνωστοποίηση για την επιστροφή της εικόνας του Ελκομένου στη Μονεμβασία
«Γνωστοποιοῦμε στούς εὐσεβεῖς χριστιανούς μας ὅτι τή Δευτέρα 23 Μαΐου 2011 καί ὥρα 5η ἀπογευματινή περίπου, στόν ἐνοριακό Ἱερό Ναό τοῦ Ἑλκομένου Χριστοῦ Μονεμβασίας θά πραγματοποιηθεῖ ἡ ὑποδοχή τῆς Ἱερᾶς Εἰκόνος τῆς Σταυρώσεως τοῦ Κυρίου στό πλαίσιο τῆς ἐπιστροφῆς της ἀπό τό Βυζαντινό Μουσεῖο Ἀθηνῶν, ὅπου φυλασσόταν ἀπό τό 1980 μετά τήν κλοπή καί τήν ἀνεύρεσή της.
1. Η αρχική γνωστοποίηση για την επιστροφή της εικόνας του Ελκομένου στη Μονεμβασία
«Γνωστοποιοῦμε στούς εὐσεβεῖς χριστιανούς μας ὅτι τή Δευτέρα 23 Μαΐου 2011 καί ὥρα 5η ἀπογευματινή περίπου, στόν ἐνοριακό Ἱερό Ναό τοῦ Ἑλκομένου Χριστοῦ Μονεμβασίας θά πραγματοποιηθεῖ ἡ ὑποδοχή τῆς Ἱερᾶς Εἰκόνος τῆς Σταυρώσεως τοῦ Κυρίου στό πλαίσιο τῆς ἐπιστροφῆς της ἀπό τό Βυζαντινό Μουσεῖο Ἀθηνῶν, ὅπου φυλασσόταν ἀπό τό 1980 μετά τήν κλοπή καί τήν ἀνεύρεσή της.
Ἀκολούθως, θά λάβει χώρα ἡ ἐνθρόνισή της σέ εἰδικά διαμορφωμένο χῶρο
ἐντός τοῦ παρεκκλησίου τοῦ Ἁγ. Ἰωάννου, τό ὁποῖο εὑρίσκεται στό
ἐσωτερικό τοῦ Ἱ. Ναοῦ τοῦ Ἑλκομένου, καί θα ψαλεῖ Ἀρχιερατικός
Ἑσπερινός, χοροστατοῦντος τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη μας κ.
Εὐσταθίου. Τήν δέ ἑπομένη, 24 Μαΐου, θά τελεσθεῖ θεία λειτουργία
ἱερουργοῦντος τοῦ Σεβ. Ποιμενάρχη μας».
2. Η ιστορία της εικόνας
Η εικόνα της Σταύρωσης είχε κλαπεί το Νοέμβριο του 1979 από τρεις αρχαιοκάπηλους, οι οποίοι προκάλεσαν σοβαρότατες ζημιές στην εικόνα, εφόσον αφαίρεσαν το μουσαμά με την αγιογραφία και έπειτα τεμάχισαν την εικόνα. Η αστυνομία οδηγήθηκε το 1980 στην εξιχνίαση της υπόθεσης και στη σύλληψη των δραστών, ωστόσο το κακό είχε ήδη γίνει. Τη δύσκολη και απαιτητική προσπάθεια αποκατάστασης της εικόνας ανέλαβαν οι καλύτεροι αγιογράφοι της εποχής, οι οποίοι πέτυχαν την επανασυγκόλληση των διαμελισμένων τμημάτων του τέμπλου και στη συνέχεια τοποθέτησαν το μουσαμά με την αγιογραφία του Ελκομένου.
Η εικόνα του Ελκομένου θεωρείται μία από τις μεγαλύτερες και ωραιότερες της λεγόμενης Παλαιολόγειας Αναγέννησης και, ως εκ τούτου, αποτελεί ανεκτίμητης αξίας εκκλησιαστικό κειμήλιο. Η επιστροφή της εικόνας στη Μονεμβασία έχει μεγάλη σημασία για τον τόπο, γιατί προέρχεται από το μεγαλύτερο ναό της Κάτω Πόλης, του Ελκομένου Χριστού. Ο ναός οφείλει την ονομασία του στην εικόνα που βρέθηκε εκεί στο τέλος του 12ου αιώνα, με το Χριστό να εικονίζεται με το κεφάλι γερμένο προς τα κάτω από τον πόνο. Ο ναός χτίστηκε περίπου το 1000 μ.Χ. και δέχθηκε την πρώτη μετατροπή τον 12ο αιώνα και τη δεύτερη τον 14ο, ενώ το παρεκκλήσι του Αγ. Ιωάννη πλάι στον ναό (όπου εκτίθεται η εικόνα) έχει τη δική του ιστορία, που ανάγεται στους 12ο-17ο αιώνες, οπότε μεγάλο μέρος του καταστράφηκε.
2. Η ιστορία της εικόνας
Η εικόνα της Σταύρωσης είχε κλαπεί το Νοέμβριο του 1979 από τρεις αρχαιοκάπηλους, οι οποίοι προκάλεσαν σοβαρότατες ζημιές στην εικόνα, εφόσον αφαίρεσαν το μουσαμά με την αγιογραφία και έπειτα τεμάχισαν την εικόνα. Η αστυνομία οδηγήθηκε το 1980 στην εξιχνίαση της υπόθεσης και στη σύλληψη των δραστών, ωστόσο το κακό είχε ήδη γίνει. Τη δύσκολη και απαιτητική προσπάθεια αποκατάστασης της εικόνας ανέλαβαν οι καλύτεροι αγιογράφοι της εποχής, οι οποίοι πέτυχαν την επανασυγκόλληση των διαμελισμένων τμημάτων του τέμπλου και στη συνέχεια τοποθέτησαν το μουσαμά με την αγιογραφία του Ελκομένου.
Η εικόνα του Ελκομένου θεωρείται μία από τις μεγαλύτερες και ωραιότερες της λεγόμενης Παλαιολόγειας Αναγέννησης και, ως εκ τούτου, αποτελεί ανεκτίμητης αξίας εκκλησιαστικό κειμήλιο. Η επιστροφή της εικόνας στη Μονεμβασία έχει μεγάλη σημασία για τον τόπο, γιατί προέρχεται από το μεγαλύτερο ναό της Κάτω Πόλης, του Ελκομένου Χριστού. Ο ναός οφείλει την ονομασία του στην εικόνα που βρέθηκε εκεί στο τέλος του 12ου αιώνα, με το Χριστό να εικονίζεται με το κεφάλι γερμένο προς τα κάτω από τον πόνο. Ο ναός χτίστηκε περίπου το 1000 μ.Χ. και δέχθηκε την πρώτη μετατροπή τον 12ο αιώνα και τη δεύτερη τον 14ο, ενώ το παρεκκλήσι του Αγ. Ιωάννη πλάι στον ναό (όπου εκτίθεται η εικόνα) έχει τη δική του ιστορία, που ανάγεται στους 12ο-17ο αιώνες, οπότε μεγάλο μέρος του καταστράφηκε.