Σ΄ αυτή εύκολα πηγαίνει κανείς, διασχίζοντας την εθνική οδό Σπάρτης – Γυθείου και παίρνοντας, στο 11ο χλμ, το δρόμο δεξιά.
Εκεί, απέναντι στο βάθος, σε μία καταπράσινη γωνία της οροσειράς ξεπροβάλλει το Μοναστήρι, ωσάν σωστική κιβωτός, την οποία η Θεία Πρόνοια τοποθέτησε μέσα στο φυσικό μεγαλείο, για να ευρίσκει κάθε ψυχή ανάταση, θεία γαλήνη και κατάπαυση.
Τρία χιλιόμετρα μετά τα χωριά Ξηροκάμπι και Δάφνη, μένει κανείς κατάπληκτος, απολαμβάνοντας το εξαίσιο θέαμα συνδυασμού φυσικής καλλονής και καλλιτεχνίας.
Σύμφωνα με την επιγραφή, η οποία ευρίσκεται στο υπέρθυρο της Βασιλικής Πύλης του εσωτερικού τού Ιερού Καθολικού, η Ιερά Σταυροπηγιακή Μονή ανεγέρθηκε το 1639 και αγιογραφήθηκε το έτος 1669. Οι τοιχογραφίες είναι τεχνοτροπίας μεταβυζαντινής.
Κάποιος άρχοντας από την Κωνσταντινούπολη, ο οποίος ονομαζόταν Εμμανουήλ, ήταν φυγάς σε κάποιο κρησφύγετο του Ταϋγέτου. Από εκεί, ο Μεγαλοπρεπέστατος, όπως χαρακτηρίζεται στη επιγραφή, έβλεπε κάθε νύχτα δέσμη φωτός στο χώρο όπου σήμερα ευρίσκεται ο Ιερός Ναός. Η αγαθή του διάθεση να ερευνήσει για την πηγή του παράδοξου φωτός τον οδήγησε να επισκεφθεί πολλές φορές την τοποθεσία αυτή, ευρίσκοντας όμως μόνο θάμνους.
Κάποια φορά μάλιστα, ενώ ευρισκόταν στο χώρο όπου έβλεπε το φως, συνάντησε έναν κυνηγό, ο οποίος τον συμβούλευσε να ανακοινώσει το μυστηριώδες θέαμα στον Επίσκοπο Φάριδος, ο οποίος την εποχή εκείνη είχε την έδρα του στο Ξηροκάμπιον.
Ο Επίσκοπος γνώριζε εκ παραδόσεως ότι κατά τον 12ον αιώνα υπήρχε εκεί, στο ίδιο σημείο του Ταϋγέτου, Μοναστήρι της Κυράς Παναγιάς. Η πληροφορία δε, περί εμφανίσεως του φωτός από τον εντιμότατον άρχοντα Εμμανουήλ, τον οδήγησε σε έρευνα. Για το σκοπό αυτό οργανώνει λιτανευτική πομπή και έρχεται με αρκετούς χριστιανούς στο συγκεκριμένο σημείο, όπου, έπειτα από δέηση και αγιασμό, προσφέρει την ευλογία της ανασκαφής.
Πράγματι! Μετά από προσπάθεια τριήμερον, η αγία Εικόνα της Παναγίας μας, ως Βρεφοκρατούσης, ευρέθηκε μέσα σε ξεροπήγαδο και στη θέση του σημερινού Ναού. Παρά τη φθορά δε, στο ξύλο της Αγίας Εικόνας και την εξασθένηση των χαρακτηριστικών των αγίων Προσώπων, το πάνσεπτο βλέμμα τής Θεομήτορος διατηρείται πολύ ζωντανό μέχρι και σήμερα.
Μετά από το θαύμα τούτο εμπνεύσθηκαν δύο ευλαβείς χωρικοί και αποδέχθηκαν το μοναχικό κάλεσμα. Συνάμα δήλωσαν ότι επιθυμούν νά παραμείνουν εκεί ως Μοναχοί.
Οι πρώτοι αυτοί Μοναχοί, πραγματοποιώντας έρανο, έκτισαν σε πρώτη φάση προσκυνητάρι για την ευρεθείσα Αγία Εικόνα. Ο δε άρχοντας Εμμανουήλ, επανήλθε στην Κωνσταντινούπολη και απέστειλε ικανό χρηματικό ποσό για να κτισθεί ο περικαλλής Βυζαντινός Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, όπως έχει σήμερα, εκπληρώνοντας τοιουτοτρόπως το θαύμα του.
Η θαυματουργός κτητορική Εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου, της Κυρίας Ζερμπίτσης, είναι ενθρονισμένη στο αριστερό προσκυνητάρι του κυρίως Ναού και ευρίσκεται εντός ξύλινου κιβωτίου, πλαισιωμένη από αργυρή επένδυση.
Σύμφωνα με ιστορικά στοιχεία, τα οποία βασίζονται στη χρονολόγηση λειψάνων παλαιών κτισμάτων, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι στην ίδια γεωγραφική θέση, προϋπήρχε ειδωλολατρικός ναός του 3ου π.Χ. αιώνος. Μάλιστα στο Μουσείο της Ιεράς Μονής, φυλάσσονται ευρήματα αυτής της εποχής.
Το Καθολικό είναι ευρύχωρο κτίσμα, σύνθετου βυζαντινού ρυθμού τετρακιονίου, με δύο χορούς αθωνικού τύπου, επειδή ακριβώς αναφέρεται στην τιμή και προσκύνηση της Εφόρου του αγιωνύμου αθωνικού Κάστρου της Ορθοδοξίας.
Ναός αγιορείτικου τύπου λέγεται ο Σταυροειδής εγγεγραμμένος μετά τρούλου, μετά λιτής και δύο χορών. Άνωθεν του Νάρθηκα στον δεύτερο όροφο, με είσοδο απ” έξω δυτικά, εκεί όπου κατά την παράδοση υπήρχε κρυφό σχολειό, τώρα έχουν διαμορφωθεί τρία παρεκκλήσια: της Αγίας Τριάδος, του Τιμίου Προδρόμου και του Αγίου Νεκταρίου.
Η πλακόστρωτη αυλή, λόγω της κλίσεως του εδάφους, αποτελείται από δύο κλιμακωτά επίπεδα. Στην κάτω αυλή βρίσκονται τα κελιά, τα παλαιά και τα νεώτερα, η Τράπεζα, τα εργαστήρια, το αγιογραφείο, το συνοδικό, το Ηγουμενείο, οι καμάρες γύρω από την ωραία Εκκλησία, ο κήπος και αρκετά άνθη. Στην επάνω αυλή είναι οι ξενώνες, το Αρχονταρίκι και το Δεσποτικό, με τον αιωνόβιο τεράστιο πλάτανο στη μέση και τις μεγάλες εντυπωσιακές ορτανσίες γύρω.
Η όλη μοναστηριακή διάταξη είναι τύπου αγιορειτικού και ομοιάζει με μικρογραφία πόλεως. Διατηρεί δε, πολλά από τα χαρακτηριστικά της παραδοσιακής μοναστηριακής αρχιτεκτονικής και ορθώνεται με ένα ήρεμο μεγαλείο ανάμεσα από κυπαρίσσια, βελανιδιές, μαμουκαλιές και ελαιόδεντρα.
Η Ιερά Μονή με υπουργική απόφαση έχει χαρακτηριστεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο, που το σεβάστηκε ο χρόνος και η ιδία η Κυρία Θεοτόκος, η Φανερωμένη, το καθιέρωσε στη συνείδηση του λαού μας με τη θαυματουργική διάσωσή του από πολλούς κινδύνους. Κατά την περίοδο της γερμανικής κατοχής, το 1941, υπέστη φοβερό βομβαρδισμό αλλά η Υπέρμαχος Στρατηγός διεφύλαξε τον οίκο της αβλαβή.
Κατά το έτος 1968 ιδρύθηκε το Μουσείο της Ιεράς Μονής με κειμήλια, που δίδουν αμυδρή εικόνα του μεγέθους της δόξης της. Των άλλων αξιόλογων κειμηλίων προεξάρχουν ο χρυσοκέντητος Επιτάφιος του έτους 1538, ο οποίος φέρεται αφιερωμένος στη Σεβάσμια Μονή της Παναχράντου Θεομήτορος και η χρυσοκέντητος Εικόνα – Λάβαρο της Κοιμήσεως της Θεοτόκου του έτους 1707.
Κατά το έτος 1966 μετά από πρόσκληση του μακαριστού Μητροπολίτου Μονεμβασίας & Σπάρτης κυρού Κυπριανού Πουλάκου, ήλθε από την Αργολίδα, η χαρισματούχος καθηγουμένη Παρθενία Βασιλάκη με δωδεκαμελή Αδελφότητα και με επικεφαλής τον Πανοσιολογιώτατον Γέροντα π. Παύλο Ζησάκη. Τότε η Ιερά Μονή ευρήκε τον άνθρωπο που είχε ανάγκη και ανακαινίζεται ολόκληρη. Έκτοτε, αλλά και μέχρι και σήμερα, επί των ημερών της ευρισκομένης και διαρκώς διευρυνομένης Αδελφότητας, η Ιερά Μονή γνωρίζει μεγάλη και πολυεπίπεδη ακμή.
Πιο συγκεκριμένα, ανεγέρθηκαν τρία νέα κτιριακά συγκροτήματα. Μια πτέρυγα κελιών νότια και δύο Πύργοι ανατολικά και δυτικά της προσόψεως της Μονής. Οι Πύργοι αυτοί υψώθηκαν, αντιγράφοντας πιστά και συμπληρώνοντας την αθωνική εικόνα και παράδοση.
Μέσα στον ανατολικό τετραώροφο Πύργο, στεγάζονται το Συνοδικό, το αγιογραφείον, η τραπεζαρία, το μαγειρείο, οι αποθήκες και πέντε παρεκκλήσια προς τιμή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, των Τριών Ιεραρχών, Βασιλείου του Μεγάλου, Γρηγορίου του Θεολόγου και Ιωάννου του Χρυσοστόμου καθώς και προς τιμή των Αγίων Μητέρων αυτών, Εμμελείας, Νόννης και Ανθούσας και της Οσίας Ειρήνης Χρυσοβαλάντου.
Στο δυτικό τριώροφο Πύργο, υπάρχουν χώροι για τη φιλοξενία των προσκυνητών και ένα μεγάλο παρεκκλήσιο που τιμάται στο όνομα της Θείας Αναλήψεως του Χριστού μας. Επίσης, άνωθεν της κεντρικής Πύλης, στο υπερώον, ευρίσκεται το παρεκκλήσιον του Αποστόλου Παύλου.
Μόλις εισερχόμαστε στην Ιερά Μονή, μέσα στη στοά αριστερά, ευρίσκουμε τρία παρεκκλήσια. Πρόκειται για τις λεγόμενες κατακόμβες, που ήταν παλιά αποθήκες και στάβλοι, προς τιμή: α) των Αγίων Μεγαλομαρτύρων Δημητρίου, Μηνά και Φανουρίου β) του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου και γ) του Αγίου Νεομάρτυρος Ιωάννου του Μονεμβασιώτου. Στο παρεκκλήσιον μάλιστα του τελευταίου, φυλάσσεται η αγία Κορυφή του.
Ακόμη, μέσα στο Ηγουμενείο, υπάρχει το παρεκκλήσιον της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας.
Συνολικά λοιπόν, εντός της Ιεράς Μάνδρας, ανασυγκροτήθηκαν ή και εξ υπ’ αρχής οικοδομήθηκαν, δεκατέσσερα παρεκκλήσια προς δόξα και λατρεία της τρισηλίου Θεότητος.
Επίσης, στα αξιόλογα έργα που συντελέστηκαν από την πληθωρική Αδελφότητα, εντοπίζουμε τη διάνοιξη για πρώτη φορά αμαξωτού δρόμου με άσφαλτο, την ηλεκτροδότηση της Ιεράς Μονής και τη γεώτρηση για την ανεύρεση επαρκούς ύδατος, το οποίο στερούνταν χρόνια.
Ακόμη οργανώθηκαν ωραίο αγιογραφείο βυζαντινής τεχνοτροπίας, ραφείο, Βιβλιοθήκη, Συνοδικό, Αρχονταρίκι, Ηγουμενείο και τρεις Τράπεζες, μία της Αδελφότητας, μία επίσημη για τις πανηγύρεις και μία των ξενώνων. Καλλιεργήθηκε δε και ο ελαιώνας της Μονής και έγινε ωραιότατος.
Επιπρόσθετα, η τότε καθηγουμένη, ως ταλαντούχος κατηχήτρια, ασχολήθηκε επί δεκαετία με την κατήχηση των μαθητών και μαθητριών Γυμνασίου – Λυκείου, σχολείων του Ξηροκαμπίου, κατόπιν διορισμού της από τον Παναγιώτατον κυρόν Κυπριανόν.
Σήμερα, καθηγουμένη της Ιεράς Μονής Ζερμπίτσης είναι η μοναχή Μακαριώτισσα Σουρλά. Πρώτιστο έργο των Μοναζουσών είναι η προσευχή υπέρ εαυτών και σύμπαντος του κόσμου, όπως συμβαίνει μέσα στο αγιολειτουργικό χώρο του ορθόδοξου Μοναχισμού. Ασκούνται στην υπακοή προς δόξαν ΧΡΙΣΤΟΥ. Ως διακονήματα δε, έχουν κυρίως τη βυζαντινή αγιογραφία, με την οποία ασχολούνται πέντε αγιογράφοι Αδελφές, όλες Επιστήμονες, τη χρυσοκεντική, την υφαντική και τη μελισσοκομία. Κορυφαίο βέβαια διακόνημα είναι η φιλοξενία συνανθρώπων μας, που ζητούν και λαμβάνουν θαυματουργικές απαντήσεις από την Παντοβασίλισσα Δέσποινα.
Στην Ιερά Μονή, κάθε Κυριακή και μεγάλη εορτή, τελείται η Θεία Λειτουργία με την ευλογία και φροντίδα του Παναγιωτάτου Μητροπολίτου Μονεμβασίας & Σπάρτης κ.κ. Ευσταθίου, στον οποίο ανήκει η όλη πρόοδος αυτής.
Με τη βοήθεια του Θεού, είναι αρκετή η προσκυνηματική προσέλευση των πιστών και είναι πάρα πολλές οι θαυμαστές επεμβάσεις της Γλυκειάς μας Παναγιάς, της Θεομάννας, προς τις ψυχές εκείνες, που θερμά την επικαλέσθηκαν εντός του περιβόλου της Ιεράς Μάνδρας της και ενώπιον της Εφεστίου, θαυματουργού Αγίας Εικόνας της, της Κυρίας Ζερμπίτσης και εξαιρέτως κατά την ημέρα της λαμπρής πανηγύρεώς της, την 23ην Αυγούστου.
Αλλά, Πανύμνητε Παντάνασσα! Από τον ολόλαμπρο θρόνο της Μεγαλοσύνης σου, μέχρι τα δευτερεία της Παναγίας Τριάδος, κατέχουσα και έχουσα παρρησία προς τον Υιό σου και Δεσπότη ημών Κύριον Ιησούν ΧΡΙΣΤΟΝ κατάπεμψε, Σε παρακαλούμε, τη θεία ευλογία και τα πλούσια ελέη Σου, στον παρόντα και το μέλλοντα αιώνα, σε κάθε προσκυνήτρια ψυχή, η οποία ευλαβικά ζητεί τη φοβερά προστασία και θεία Σκέπη Σου, καθώς και στην Αδελφότητα την ασκούμενη μέσα στο δικό Σου Περιβόλι, τη μεγαλύνουσα και ψάλλουσα ταπεινά τα θαυμάσιά Σου:
«Έχοντες Εικόνα Σου τη σεπτή, Ζερμπίτσα Παναγία, ως προπύργιο οχυρό, προσφεύγουμε ταύτη, εν πάση περιστάσει και επηρειών Βελίαρ απολυτρούμεθα». (Μεγαλυνάριον Παναγίας Ζερμπίτσης).
Πανάχραντε Μητέρα του Θεού και κατά χάρη και δική μας στοργική Μεγάλη Μητέρα, Σε ευχαριστούμε για τα δώρα Σου και Σε ευγνωμονούμε.
ΠΗΓΗ http://www.immspartis.gr/
