ΕΚΛΟΓΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΓΧΩΡΙΟ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ

ΕΚΛΟΓΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΓΧΩΡΙΟ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ

Η κορυφαία για τον τόπο μας διαδικασία της εκλογής νέου Προέδρου και Μελών της Επιτροπής Εγχωρίου Περιουσίας Κυθήρων και Αντικυθήρων, θα λάβει χώρα τη Δευτέρα 30 Σεπτεμβρίου 2019 και ώρα 19:00 στο Δημαρχείο Κυθήρων.
Η διαδικασία της σύγκλησης και των εργασιών του ειδικού εκλεκτορικού σώματος είναι η ακόλουθη:
1. Την ειδική συνέλευση συγκαλεί ο Δήμαρχος.
2. Στο εκλεκτορικό σώμα μετέχουν με δικαίωμα ψήφου ο Δήμαρχος Κυθήρων, ο Πρόεδρος και τα Μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου Κυθήρων, και οι Πρόεδροι και τα Μέλη όλων των Κοινοτήτων των Δ.Ε. Κυθήρων και Αντικυθήρων του Δήμου Κυθήρων.
3. Τα Μέλη της ειδικής εκλεκτορικής συνέλευσης συγκαλούνται σε αυτήν με ατομική και ονομαστική πρόσκληση από τον Δήμαρχο Κυθήρων, ενώ καλούνται επίσης να παραστούν και τα μέλη της απερχόμενης Επιτροπής.
4. Η πρόσκληση πρέπει να περιέλθει στους εκλέκτορες τουλάχιστον 6 ημέρες πριν από την ημέρα σύγκλησης της συνέλευσης και σε αυτήν επισυνάπτεται και περίληψη της έκθεσης πεπραγμένων της απερχόμενης Επιτροπής.
5. Στην αρχή της συνεδρίασης ο Δήμαρχος Κυθήρων καλεί τη Συνέλευση να εκλέξει με ανάταση της χειρός τον Πρόεδρο, τα 2 Μέλη και τον Γραμματέα της Εφορευτικής Επιτροπής, που διευθύνουν τις εργασίες της.
6. Η Εφορευτική Επιτροπή καταρτίζει πίνακα παρόντων και απόντων και διαπιστώνει την απαρτία της Συνέλευσης. Η Συνέλευση βρίσκεται σε απαρτία αν παρίστανται περισσότερα από τα μισά μέλη της.
7. Ο Πρόεδρος της Εφορευτικής Επιτροπής καλεί τον απερχόμενο Πρόεδρο της Επιτροπής Εγχωρίου Περιουσίας να εκθέσει τα πεπραγμένα της, κηρύσσοντας την έναρξη της συζήτησης επί των πεπραγμένων της απερχόμενης Επιτροπής.
8. Η συζήτηση των πεπραγμένων είναι δημόσια, συνεπώς μπορούν να παρίστανται και δημότες. Ψηφοφορία επί των πεπραγμένων δεν επιτρέπεται (ρητή πρόβλεψη του Νόμου).
9. Αφού ο απερχόμενος Πρόεδρος της Εγχωρίου Περιουσίας εκθέσει αναλυτικά τα πεπραγμένα της απερχόμενης Επιτροπής, δίδεται ο λόγος στα μέλη του ειδικού εκλεκτορικού σώματος για τη διατύπωση κρίσεων και απόψεων επί αυτών. Από το Προεδρικό Διάταγμα 272/1985 δεν προβλέπεται διαδικασία ερωτήσεων και απαντήσεων ή παρέμβασης των παρισταμένων δημοτών όπως γίνεται στα Δημοτικά Συμβούλια καθώς η Επιτροπή παρουσιάζει τα πεπραγμένα της αποκλειστικά προς το Εκλεκτορικό Σώμα.
10. Αφού ολοκληρωθούν οι κρίσεις και απόψεις των εκλεκτόρων επί των πεπραγμένων της απερχόμενης Επιτροπής, ο Πρόεδρος της Συνέλευσης κηρύσσει τη λήξη της διαδικασίας συζήτησης επί των πεπραγμένων και ζητεί από κάθε παριστάμενο πλην των μελών του εκλεκτορικού σώματος και των υποψηφίων Προέδρων και Μελών να αποχωρήσουν από την αίθουσα.
11. Στη συνέχεια ο Πρόεδρος της Συνέλευσης κηρύσσει την έναρξη της διαδικασίας εκλογής νέου Προέδρου και Μελών της Επιτροπής.
12. Αμέσως συντάσσεται και αναρτάται Πίνακας Υποψηφίων Προέδρων και Πίνακας Υποψηφίων Μελών της Επιτροπής, με βάση τις υποψηφιότητες που είτε έχουν τεθεί στον απερχόμενο Πρόεδρο της Επιτροπής και παραδόθηκαν στην Εφορευτική Επιτροπή είτε τίθενται εκείνη τη στιγμή από τα παριστάμενη μέλη της Συνέλευσης.
13. Αφού εκτυπωθούν τα ψηφοδέλτια, οι εκλέκτορες θα ψηφίσουν για την εκλογή Προέδρου της Επιτροπής κατά αλφαβητική σειρά και θα υπογράψουν το σχετικό Πρακτικό Ψηφοφορίας εις διπλούν. Η ψηφοφορία είναι μυστική. Πρόεδρος της Επιτροπής θα εκλεγεί όποιος υποψήφιος συγκεντρώσει τα 2/3 του όλου αριθμού των παρισταμένων μελών του Εκλεκτορικού Σώματος.
14. Στη συνέχεια εκτυπώνεται το ψηφοδέλτιο των υποψηφίων μελών της Επιτροπής κατ΄ αλφαβητική σειρά και ακολουθείται η ίδια διαδικασία για την εκλογή των τεσσάρων τακτικών μελών, όπου οι εκλέκτορες έχουν έναν σταυρό προτίμησης. Για την εκλογή των τακτικών μελών απαιτείται η απλή πλειοψηφία των παρόντων μελών.
15. Μετά την ανάδειξη των τακτικών μελών, συντάσσεται και εκτυπώνεται εκ νέου ενιαίο ψηφοδέλτιο για την εκλογή των αναπληρωματικών μελών, το οποίο περιλαμβάνει κατ΄ αλφαβητική σειρά αποκλειστικά όσους υποψηφίους δεν εξελέγησαν τακτικά μέλη της Επιτροπής κατά την προηγούμενη ψηφοφορία, ενώ ουδεμία νέα υποψηφιότητα μπορεί να τεθεί στο σημείο αυτό.
16. Στη συνέχεια ο Πρόεδρος της Εφορευτικής Επιτροπής κηρύσσει τη λήξη της διαδικασίας εκλογής και υπογράφεται από τον Πρόεδρο, τα Μέλη και τον Γραμματέα το σχετικό πρακτικό.
17. Ο Δήμαρχος Κυθήρων αποστέλλει αμελλητί κυρωμένο αντίγραφο των πρακτικών στον Γ.Γ. Αποκεντρωμένης Διοίκησης.
18. Η νέα Επιτροπή αναλαμβάνει τα καθήκοντά της αμέσως μετά την επικύρωση της εκλογής από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση. Μέχρι την ανάληψη των καθηκόντων της νέας Επιτροπής, η παλαιά εξακολουθεί να ασκεί τα καθήκοντά της.

Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων: Ποιος ήταν ο κατασκευαστής του;

ΑΠΟ 

Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων και η προέλευσή του - Οι διάφορες επιστημονικές θεωρίες για τη χρήση του - Τι δείχνουν οι μελέτες

 

Για περίπου 2.000 χρόνια στη θάλασσα κοντά στα Αντικύθηρα (Τσιριγότο) και σε βάθος 40-64 μέτρων βρισκόταν το κουφάρι ενός πλοίου, που μετέφερε θησαυρούς, αγάλματα, διάφορα άλλα αντικείμενα και ένα τεχνολογικό θαύμα της αρχαιότητας: τον μηχανισμό των Αντικυθήρων.
Πριν αναφερθούμε όμως στον μηχανισμό αυτό θα ασχοληθούμε με έναν από τους πλέον ευρυμαθείς ανθρώπους της αρχαιότητας, που δεν είναι ιδιαίτερα γνωστός, τον Ποσειδώνιο τον Ρόδιο (ή Απαμέα).

Ο Ποσειδώνιος θεωρείται μαζί με τον Αρχιμήδη και τον Ίππαρχο ως ένας από τους πιθανούς κατασκευαστές του μηχανισμού των Αντικυθήρων.

Ο ευρυμαθής Ποσειδώνιος ο Ρόδιος (ή Απαμεύς)
Μια από τις μεγαλύτερες μορφές της ύστερης ελληνιστικής εποχής ,και όχι μόνο ,ήταν αναμφίβολα ο Ποσειδώνιος ο Ρόδιος. Γεννήθηκε γύρω στο 135 π.Χ. στην Απάμεια, πόλη στον ποταμό Ορόντη της Συρίας.

Η Απάμεια πήρε το όνομά της από την Απάμα, σύζυγο του Αντίγονου Α’ του μονόφθαλμου, ο οποίος την (ξανα)έχτισε πάνω στα ερείπια της αρχαιότερης περσικής πόλης Φαρνάκης το 307 π.Χ. Ο Ποσειδώνιος ήρθε στην Αθήνα, όπου σπούδασε κοντά στον Στωικό φιλόσοφο Παναίτιο τον Ρόδιο. Έκανε μια σειρά από ταξίδια για επιστημονικούς- ερευνητικούς σκοπούς. Εκτός από την Ελλάδα ταξίδεψε στη Βόρεια (κυρίως) Αφρική, την Ιταλία, τη Δαλματία, τη Γαλατία, όπου μελέτησε τη ζωή και τις συνήθειες των Κελτών, τη Λιγουρία και έφτασε τις ακτές του Ατλαντικού, στην Ισπανία, στο σημερινό Κάδιξ, όπου μελέτησε τις παλίρροιες.

Γύρω στο 95 π.Χ. εγκαταστάθηκε στη Ρόδο, της οποίας έγινε πολίτης και έφτασε στα ανώτερα αξιώματα του νησιού. Απέκτησε μεγάλη φήμη και φαίνεται ότι ίδρυσε Σχολή, στην οποία φοιτούσαν Έλληνες αλλά και Ρωμαίοι.
Ο Ποσειδώνιος εκτός από φιλόσοφος ήταν και αστρονόμος, γεωγράφος, ιστορικός κ.ά. Από τα έργα του σώζονται μόνο μερικά αποσπάσματα (‘’σπαράγματα’’) μέσα από έργα διαφόρων συγγραφέων Ελλήνων και Λατίνων. Καλύπτουν σχεδόν όλο το φάσμα των επιστημών της εποχής του Ποσειδώνιου: Φιλοσοφία, Φυσική, Αστρονομία, Γεωγραφία, Εθνολογία, Γεωλογία, Μετεωρολογία, Μαθηματικά, Ιστορία και Στρατηγική!
Δεν είναι τυχαίο ότι συγκρίνεται στον τομέα της ευρυμάθειας με τον Αριστοτέλη και τον Ερατοσθένη. Ο Ποσειδώνιος πέθανε γύρω στο 51 π.Χ. στη Ρόδο ή τη Ρώμη. Η Σχολή του φαίνεται ότι συνεχίστηκε από τον εγγονό του Ιάσονα.

 Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων - Οι πρώτες μελέτες

Όπως αναφέραμε ο μηχανισμός των Αντικυθήρων ανακαλύφθηκε το 1900. Συμιακοί σφουγγαράδες, ο Δημήτριος Ελευθερίου ή Κοντός και ο Ηλίας Σπαδιώτης, εντόπισαν το ναυάγιο λίγο πριν το Πάσχα εκείνης της χρονιάς. Επτά μήνες αργότερα, με τη μεσολάβηση του Α.Οικονόμου, ενημέρωσαν την ελληνική κυβέρνηση που τους πρόσφερε βοήθεια και μέσα για να κάνουν έρευνες στην περιοχή του ναυαγίου, οι οποίες ολοκληρώθηκαν στα τέλη του 1901. Πρώτος ο Βαλέριος Στάης, διαπρεπής αρχαιολόγος από τα Κύθηρα (1857-1923) και διευθυντής του Αρχαιολογικού Μουσείου, πρόσεξε ότι στον μηχανισμό υπήρχε ενσωματωμένος ένας οδοντωτός τροχός και εμφανείς επιγραφές με αστρονομικούς όρους. Με τον μηχανισμό ασχολήθηκαν σε πρώιμο στάδιο και άλλοι σπουδαίοι επιστήμονες, φυσικοί και αρχαιολόγοι (Π. Ρεδιάδης, Ι. Σβορώνος, Κ. Ράδος, ο ναύαρχος Ι. Θεοφανίδης, ο Γερμανός Α. Ρεμ κ.α.), που επισήμαναν την τεχνολογική του σημασία. Η εξωτερική διάβρωση όμως του μηχανισμού και τα περιορισμένα τεχνολογικά μέσα της εποχής δεν τους επέτρεψαν να βγάλουν περισσότερα συμπεράσματα. Ο αρχαιολόγος Ι. Σβορώνος όμως υπέθεσε ότι πρόκειται για κάποιο είδος αστρολάβου, ενώ ο Γερμανός A. Rehm συνέδεσε τον μηχανισμό με το πλανητάριο του Αρχιμήδη.
Έτσι η πρώτη συστηματική μελέτη του μηχανισμού άρχισε τη δεκαετία του 1960 από ξένους επιστήμονες. Η Αμερικανίδα αρχαιολόγος VirginiaGrace σε συνεργασία με τον E. Ralfκαι τον δύτη Thockmorton κατάφεραν να χρονολογήσουν το πλοίο με τη μέθοδο του C14 (άνθρακα δεκατέσσερα) στον 2ο π.Χ. αι. Η περαιτέρω χρονολόγηση του πλοίου με την αρχαιολογική μελέτη των κεραμικών που μετέφερε έδειξε ότι αυτό βούλιαξε μεταξύ 86 π.Χ. και 50 π.Χ. ενώ το σχήμα των αγγείων οδήγησε στο συμπέρασμα ότι προέρχονταν από πόλεις της Ιωνίας και της Ρόδου. Έτσι προέκυψε το συμπέρασμα ότι ο μηχανισμός είχε φορτωθεί από τη Ρόδο με προορισμό τη Ρώμη. Η Ρόδος εκείνη την εποχή είχε στενές σχέσεις με την αιώνια πόλη.

 Οι μελέτες του Derek de Solla- Price

Ο πρώτος που μελέτησε τον μηχανισμό επισταμένως από το 1951 και για είκοσι περίπου χρόνια παρά τις πολλές αντιξοότητες ,ήταν ο Άγγλος φυσικός και ιστορικός της επιστήμης Derek de Solla- Price, ο οποίος με τη χρήση ακτίνων Χ διατύπωσε την άποψη ότι στον μηχανισμό εμφανίζεται η πρωτοφανής στην ιστορία της τεχνολογίας χρήση διαφορικών γραναζιών. Με τη βοήθεια Ελλήνων επιγραφολόγων κατάφερε να διαβάσει αρκετές από τις λέξεις που απαρτίζουν τις οδηγίες του εξωτερικού καντράν του μηχανισμού (και είναι συνολικά γύρω στις 5.000) αντιλαμβανόμενος ότι πρόκειται για έναν πολύ περίπλοκο αστρονομικό μηχανισμό που περιείχε ένα είδος αρχαίου ημερολογίου ,για ένα παράπηγμα (‘’παράπηγμα κανών και είδος τι οργάνου αστρονομικού’’ κατά το Λεξικό Σούδα). Γνωστό μεταξύ άλλων είναι το παράπηγμα του Γέμινου, Ρόδιου μαθητή του Ποσειδώνιου.
Ο Price ζήτησε από τον Cyril Smith του M.I.T. να κάνει χημική ανάλυση του μηχανισμού. Η ανάλυση εντόπισε καλής ποιότητας μπρούντζο που περιείχε 5% κασσίτερο, πολύ μικρές ποσότητες μολύβδου, αρσενικού και νατρίου, ενώ δεν εντοπίστηκε ψευδάργυρος. Ο Price διαπίστωσε επίσης ότι μερικά γρανάζια συνδέονται με την παρουσίαση των κυκλικών τροχιών του Ήλιου, της Σελήνης και ίσως των τότε γνωστών πλανητών (Δία, Κρόνου, Άρη, Ερμή και Αφροδίτης). Επίσης εντόπισε σχέσεις μεταξύ του μηχανισμού και των ισλαμικών αστρολάβων του 10ου αιώνα.
Στα επόμενα χρόνια ο Price διαπίστωσε ότι ο βαθμός πολυπλοκότητας του μηχανισμού αυξανόταν, καθώς μπορούσε να παραστήσει τις κινήσεις του Ήλιου και της Σελήνης κατά το ημερολόγιο 19 ετών του αστρονόμου Μέτωνα (5ος π.Χ. αι.). Κατέληξε έτσι στο συμπέρασμα ότι ο μηχανισμός αποτελούσε ένα συνδυασμό αστρονομικής γνώσης, κατανόησης αφηρημένων μαθηματικών εννοιών και υψηλών μηχανικών δεξιοτήτων.
Ο Price κατασκεύασε το πρώτο απλοϊκό μοντέλο του μηχανισμού, ενώ τον ακολούθησαν οι Αυστραλοί Allan Bromley, Frank Percival και ο επιμελητής των μηχανικών κατασκευαστών του Science Museum του Λονδίνου Michael Wright, ο οποίος εκτός από το ότι κατασκεύασε ένα πιστό μοντέλο του μηχανισμού, διατύπωσε και την άποψη ότι η τεχνολογία των γραναζιών των αρχαίων Ελλήνων πέρασε στη Δύση από τους Άραβες του 13ο αιώνα, μαζί με τα έργα του Αριστοτέλη.

 Τον 9ο αιώνα, οι Άραβες αδελφοί Bann Musa δημοσίευσαν ένα βιβλίο για έξυπνες συσκευές και τον 10ο αιώνα ο φιλόσοφος και αστρονόμος Al Biruni, περιγράφει ένα μηχανικό ηλιο-σεληνιακό ημερολόγιο με 8 γρανάζια.
Προφανώς, αξιοποίησαν γνώσεις από τους αρχαίους Έλληνες, στις οποίες εκείνη την εποχή είχαν πρόσβαση.

Τη σκυτάλη της έρευνας, έχει πάρει πλέον μια διεθνής ομάδα επιστημόνων, με ένα πρόγραμμα γνωστό ως «The Antikythera Mechanism Research Project», στο οποίο συνεργάζονται το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Πανεπιστήμιο του Κάρντιφ (Ουαλίας), η X-Tek Systems από τη Μ. Βρετανία και η Hewlett-Packard από τις Η.Π.Α. Με τα σύγχρονα μέσα, επιβεβαιώθηκαν οι παρατηρήσεις προηγούμενων μελετητών ότι υπάρχει χρήση παραπήγματος και του Μετεωνικού αστρονομικού κύκλου των 19 συνοδικών μηνών, με την προσθήκη ότι ο μηχανισμός περιείχε το Αιγυπτιακό ημερολόγιο και τον Καλλίπειο κύκλο των 76 συνοδικών ετών. Επίσης διαβάστηκαν ονόματα πλανητών, ανέμων, περιοχών και μηνών, ενώ πίσω από το μεγάλο καντράν, του Μετωνικού κύκλου, εντοπίστηκε μηχανισμός με γρανάζια που κατά πάσα πιθανότητα έδειχνε τον χρόνο τέλεσης των μεγάλων Πανελλήνιων αγώνων, όπως οι Ολυμπιακοί Αγώνες, τα Ίσθμια, τα Νέμεα, τα Δελφικά Πύθια αλλά και τα Νάια (ή Νάα), που τελούνταν στη Δωδώνη και ήταν επίσης σημαντικοί αθλητικοί αγώνες.

Ωστόσο, η ανάγνωση των ονομάτων του ελληνικού μηνολογίου, προκάλεσε έκπληξη, γιατί δεν ήταν τα ονόματα του ροδιακού μηνολογίου, αλλά του κορινθιακού και της Δυτικής Ελλάδας. Αυτό, οδηγεί στο συμπέρασμα, ότι η αρχική σύλληψη και κατασκευή του μηχανισμού έγινε στην Κόρινθο ή κάποια από τις αποικίες της, όπως οι Συρακούσες όπου έζησε ο Αρχιμήδης, που είχε κατασκευάσει και το πλανητοσφαίριο. Ωστόσο, οι κανόνες ρύθμισης των μηνών και των σεληνιακών φάσεων είναι ίδιοι με αυτούς που περιέχονται στο έργο του, μαθητή του Ποσειδώνιου, Γέμινου. Όμως ένας σεληνιακός μηχανισμός στηρίζεται στον Ίππαρχο.

Οι λειτουργίες του μηχανισμού των Αντικυθήρων

Μέχρι σήμερα, έχουν αναγνωριστεί οι εξής λειτουργίες του μηχανισμού:
Πρόβλεψη όλων των ηλιακών και σεληνιακών εκλείψεων τουλάχιστον για 5.000 χρόνια πριν την κατασκευή του και για οποιαδήποτε χρονολογία, στο μέλλον, σύμφωνα με τον Βαβυλωνιακό κύκλο του Σάρου.
Απεικόνιση όλων των φάσεων του Ερμή, της Αφροδίτης και της Σελήνης, τόσο κατά το παρελθόν όσο και το μέλλον.

Σφουγγαράδες στο ναυάγιο των Αντικυθήρων το 1900

Φυσική παρουσίαση κατά τη διάρκεια της κίνησης του μηχανισμού, μιας σφαίρας που παρίστανε τη Σελήνη σε όλες τις φάσεις της, σε σχέση με την ελλειπτική κίνησή της γύρω από τη Γη και σε σχέση με την ελλειπτική τροχιά κίνησης του συστήματος Γης-Σελήνης γύρω από τον Ήλιο.
Ακριβής συσχέτιση της θέσης της Γης με τον Ήλιο και τα άλλα ουράνια σώματα, στο παρελθόν και στο μέλλον.
Πλήρες ζωδιακό ημερολόγιο με εντοπισμό των θέσεων όλων των πλανητών και του Ήλιου σε σχέση με τους ζωδιακούς αστερισμούς.
Πλήρες και ακριβές ημερολόγιο 365 ημερών, με πρόβλεψη της εμβόλιμης ημέρας κάθε 4 χρόνια.
Πλήρης και ακριβής υλοποίηση, σε επίπεδο συνδυασμένης λειτουργίας γραναζιών του Μετωνικού κύκλου των 235 σεληνιακών μηνών.
Πρόσφατα, ανακαλύφθηκε ότι στον μηχανισμό υπάρχει σειρά εμφάνισης αστέρων, ανάλογα με το γεωγραφικό πλάτος χρήσης, η οποία στην περίπτωση του μηχανισμού ταιριάζει με τη Δ. Ελλάδα.

Ποιος κατασκεύασε τον μηχανισμό των Αντικυθήρων;

Η Ελένη Καραμπατζάκη, στο βιβλίο της «Ποσειδώνιος Απαμεύς ή Ρόδιος», απ’ όπου αντλήσαμε τα περισσότερα στοιχεία για το σημερινό άρθρο, καταλήγει, μετά από μια σειρά επισημάνσεων στο εξής συμπέρασμα.
Η αρχική σύλληψη του μηχανισμού, έγινε από τον Αρχιμήδη. Η συμπλήρωσή του έγινε από τους συνεχιστές του στην επιστήμη της αστρονομίας τον Ίππαρχο και τον Ποσειδώνιο. Ένα χωρίο του Πλίνιου, «δείχνει» προς τον Ίππαρχο: «Μετά από αυτούς τους άνδρες, ο Ίππαρχος προείπε την τροχιά του Ήλιου και της Σελήνης για εκατοντάδες χρόνια. Το έργο του περιλάμβανε τους μήνες των εθνών και τις μέρες και τις ώρες, τις θέσεις και τις απόψεις των ανθρώπων και δεν ήταν τίποτε άλλο παρά ένας συμμέτοχος στα σχέδια της φύσης».
Σύμφωνα με σημερινές αστρονομικές αναγνώσεις, η ρύθμισή του έγινε γύρω στο 80 π.Χ., οπότε σίγουρα ο μηχανισμός ήταν έργο του Ποσειδώνιου.

Ποια ήταν η χρήση του μηχανισμού των Αντικυθήρων;

Ο De Solla-Price, διατύπωσε την υπόθεση ότι ανήκε στα δημόσια εκθέματα της Ρόδου, που ήταν γνωστή από την εποχή του Πίνδαρου για την έκθεση μηχανικών αυτόματων κατασκευών. Ο Hannah, σε έργο του που εκδόθηκε το 2000, υποστηρίζει ότι ο μηχανισμός επιτελούσε πολλαπλές λειτουργίες, αστρο-μετεωρολογικές, ναυσιπλοϊκές, αστρονομικές και κυρίως αστρολογικές. Ο πολυδιάστατος χαρακτήρας του μηχανισμού πάντως, έχει και φιλοσοφικές συνυποδηλώσεις, που τον φέρνουν κοντά στη σκέψη του Ποσειδώνιου. Πάντως, ο χαρακτηρισμός του μηχανισμού ως «ο πρώτος γνωστός αναλογικός υπολογιστής», δεν είναι υπερβολικός.

Μια τελική αποτίμηση για τον μηχανισμό των Αντικυθήρων

Το 1975, έκανε έρευνες στην περιοχή του ναυαγίου των Αντικυθήρων ο Ζακ Ιβ Κουστό. Από το 2014, ξεκίνησε μια νέα σειρά ερευνών στην περιοχή των Αντικυθήρων όπου εντοπίστηκε ο μηχανισμός, που έφερε στην επιφάνεια ενδιαφέροντα ευρήματα, όχι όμως κάτι καινούργιο γι’ αυτόν.
Η άποψή μας είναι, ότι πιθανότατα κατασκευαστές του μηχανισμού, ήταν ο Ποσειδώνιος και οι μηχανικοί της Σχολής του. Το πλοίο τον μετέφερε από τη Ρόδο στη Ρώμη, αλλά βούλιαξε κοντά στις βραχώδεις ακτές των Αντικυθήρων. Η Ρόδος εκείνη την εποχή, είχε και τους κατάλληλους τεχνίτες για την κατασκευή του πολύπλοκου συστήματος των γραναζιών και τη σμίλευση των μικρογραμμάτων της επιγραφής. Εξάλλου, ο Ποσειδώνιος είχε υπηρετήσει ως πρεσβευτής στη Ρώμη το 87-86 π.Χ., την εποχή του Μάριου και τον Σύλλα, ενώ πίστευε ότι η Ρώμη αποτελούσε μια σταθεροποιητική δύναμη σ’ έναν ασταθή κόσμο.

Εκτός απ’ όλα τ’ άλλα, η ανακάλυψη του μηχανισμού των Αντικυθήρων, απέδειξε ότι και στον τεχνολογικό τομέα, οι πρόγονοί μας δεν υστερούσαν. Σήμερα πλέον, υπάρχει έντονο ενδιαφέρον για τα τεχνολογικά και επιστημονικά επιτεύγματα του ελληνορωμαϊκού πολιτισμού. Όπως γράφει πολύ εύστοχα η Ελένη Καραμπατζάκη:

«Τα αποτελέσματα της μελέτης του μηχανισμού μπορεί δικαιολογημένα να προκαλούν τον θαυμασμό των ειδικών επιστημόνων και του ευρύτερου κοινού, ωστόσο δεν πρέπει να ξενίζουν τους γνώστες των αρχαίων κειμένων, Ελληνικών και Λατινικών, όπου περιγράφονται εκπληκτικά τεχνικά έργα και μηχανισμοί διαφόρων χρήσεων.

Ο Derek de Solla Price, έχει πει ότι λίγο πριν το τέλος του μεγάλου πολιτισμού τους οι αρχαίοι Έλληνες είχαν πλησιάσει στην εποχή μας όχι μόνο με τη σκέψη τους, αλλά και με την επιστημονική τους τεχνολογία. Οι συγκρίσεις με το σήμερα δυστυχώς μόνο μελαγχολία και προβληματισμό προκαλεί…
Βασική πηγή μας για το άρθρο αυτό, ήταν το βιβλίο της Αναπληρώτριας Καθηγήτριας Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Ελένης Α. Καραμπατζάκη, την οποία ευχαριστούμε θερμά που μας επέτρεψε να χρησιμοποιήσουμε στοιχεία από το βιβλίο της, αλλά και για τα πρόσθετα στοιχεία που μας ανέφερε σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχαμε μαζί της.
Ευχαριστούμε θερμά επίσης την κυρία Βασιλική Π. Σολωμού-Παπανικολάου, Επίκουρη Καθηγήτρια στον Τομέα Φιλοσοφίας, του Τμήματος ΦΠΨ του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, έως πρόσφατα οπότε και συνταξιοδοτήθηκε, για τη βοήθειά της. ΠΗΓΗ  www.protothema.gr

ΓΡΑΠΤΟΝ Θ. ΚΗΡΥΓΜΑ Τά πήλινα σκεύη τά γεμᾶτα ἀγάπη

ΓΡΑΠΤΟΝ Θ. ΚΗΡΥΓΜΑ
Τά πήλινα σκεύη τά γεμᾶτα ἀγάπη

«Ὄστρακο» ὀνομάζουμε συνήθως τά ἀσβεστολιθικά περιβλήματα μερικῶν πρωτόγονων θαλάσσιων ὀργανισμῶν, ὅπως τά μύδια, τά στρείδια, οἱ κοχλίες, κ.λπ. Δέν ἦταν, ὅμως, μόνο αὐτή ἡ ἔννοια τοῦ “ὀστράκου” στήν ἀρχαία Ἑλληνική Γλῶσσα, τήν ὁποία ὁ Ἀπόστολος Παῦλος χρησιμοποιεῖ στίς ἐπιστολές του, γνωρίζοντας την καλά. Ὄστρακα λέγονταν καί τά κομμάτια ἀπό σπασμένα πήλινα ἀγγεῖα.
Σέ τέτοια πήλινα κομμάτια οἱ Ἀθηναῖοι ἔγγραφαν τό ὄνομα τοῦ στρατηγοῦ πού ἤθελαν τήν ἀπομάκρυνση του, ἐξ οὗ καί ὁ θεσμός ὀνομάσθηκε «ἐξοστρακισμός». Καί στίς δύο περιπτώσεις πρόκειται γιά ἀντικείμενα εὔθραυστα.

Αὐτήν τήν ἔκφραση χρησιμοποιεῖ ὁ Παῦλος γιά τόν ἑαυτό του καί τούς Ἀποστόλους. Μιλώντας στό σημερινό Ἀνάγνωσμα γιά τό φῶς τῆς γνώσεως τοῦ Θεοῦ, ὑπογραμμίζει μέ ταπείνωση πώς αὐτός ὁ θησαυρός ἔχει δοθεῖ καί φιλοξενεῖται σέ πήλινα σκεύη. Σέ ἀνθρώπους μέ σωματικές ἀδυναμίες, μέ ἀσθένειες, μέ ἀτέλειες. Σέ ἀνθρώπους, ὅμως, πού ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ τούς κάνει δυνατούς στίς θλίψεις, στίς κακουχίες, στήν φτώχεια, στήν πείνα καί στούς διωγμούς. Μαρτυρώντας πάντοτε μέ τήν ζωή καί τό παράδειγμα τους ὅτι ἐκεῖνος πού τούς κάνει δυνατούς εἶναι Αὐτός πού σταυρώθηκε καί ἀναστήθηκε...
Καί καλεῖ σέ μίμηση ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν. Μιά μίμηση πού λιτά καί περιεκτικά μᾶς τήν περιγράφει ὁ Εὐαγγελιστής Λουκᾶς στήν σημερινή περικοπή. Μιλώντας ὁ Κύριος σ’ αὐτούς πού εἶχαν ἀγαθή διάθεση (“ὑμῖν λέγω τοῖς ἀκούουσιν”), ζήτησε κάτι πρωτάκουστο: Ἡ ἀγάπη νά μή ἐξαντλεῖται σ’ αὐτούς πού μᾶς ἀγαποῦν, ἀλλά νά ἐκδηλώνεται πρώτιστα σ’ αὐτούς πού μᾶς ἀδικοῦν, πού μᾶς κακοποιοῦν, τούς ἐχθρούς μας! Κριτήριο στήν παροχή τῆς ἀγάπης νά μή ἀποτελεῖ ἡ συμπάθεια, ὁ ὑπολογισμός κέρδους, ἡ καταστροφική κριτική ἄν ὁ εὐεργετούμενος ἀπό μᾶς “ἀξίζει τήν ἀγάπη μας”. Ἀλλά ποιό εἶναι τό θέλημά του. Καί γιά νά καταστήσει ὁ Χριστός πιό σαφές τό κριτήριο τῆς ἀγάπης εἶπε τόν μεγάλο λόγο: “Καθώς θέλετε ἶνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι, οὕτω καί ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως”.
Εἴμαστε, Χριστιανοί μου, ἕτοιμοι νά ζήσουμε καί νά φερθοῦμε στήν ζωή μας μέ ὁδηγό αὐτήν τήν πυξίδα τῆς ἀγάπης;…

Πρωτ. π.Π.Μαριᾶτος

ΣΟΥΔΑ.Εκδήλωση μνήμης για τα 40 χρόνια από την έκρηξη του "Πανορμίτη"

Εκδήλωση μνήμης για τα θύματα του “Πανορμίτη” διοργανώνεται την Τρίτη στο λιμάνι της Σούδας στις 10 το πρωί, ανήμερα της μαύρης επετείου από την έκρηξη του πλοίου.

Φέτος συμπληρώνονται 40 χρόνια από την έκρηξη που συγκλόνισε τη Σούδα και τα Χανιά το πρωινό της 1ης Οκτωβρίου 1979. Το μότορσιπ “ΠΑΝΟΡΜΙΤΗΣ” είχε δέσει στο λιμάνι της Σούδας φορτωμένο στα αμπάρια του με εκατοντάδες φιάλες υγραερίου, κιβώτια με δυναμίτιδα και βαρέλια με βενζίνη.
Η έκρηξη που σημειώθηκε προκάλεσε τον θάνατο ενός ανθρώπου, τον τραυματισμό εκατοντάδων και ανυπολόγιστες καταστροφές σε περιουσίες.

Από την ισχυρή έκρηξη το πλοίο εξαφανίστηκε ενώ το φορτίο εκτοξεύτηκε σε ακτίνα 3 και πλέον χιλιομέτρων καταστρέφοντας σπίτια, καταστήματα και αυτοκίνητα.

Πηγή: Χανιώτικα Νέα

ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΚΥΘΗΡΩΝ.Ένα όμορφο διήμερο στα Αντικύθηρα!

Ένα όμορφο διήμερο στα Αντικύθηρα! Ενημέρωσα τον πρόεδρο της Κοινότητας Γιώργο Χαρχαλάκη για τα υπό εκτέλεση σημαντικά έργα και κάναμε μια αρχική κουβέντα για τον Προϋπολογισμό του 2020. Σε λίγες εβδομάδες θα ξεκινήσει ο περιφερειακός δρόμος του Ποταμού με χρηματοδότηση της Περιφέρειας και μετά από έναν κυκεώνα διαδικασιών, ενώ επικειται και η έναρξη κατασκευής του δρόμου προς το Φάρο Απολυταρας από τη ΜΟΜΚΑ. Πριν φύγω επισκέφθηκα τον αιωνόβιο Μανώλη Γαλανάκη. Διαυγεστατος, με ενδιαφέρουσες προτροπές, πολύτιμες συμβουλες και προτάσεις!

Stratos Charchalakis

ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΥΘΗΡΩΝ Η σύνδεση του Αξονικού Τομογράφου έγινε.

ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΥΘΗΡΩΝ
Η σύνδεση του Αξονικού Τομογράφου έγινε. Συνεχίζουμε με τις απαραίτητες ρυθμίσεις.
Έπεται η εκπαίδευση του προσωπικού.

ΥΓ: Με την ολοκλήρωση του έργου, ευθύνη του επόμενου ΔΣ, είναι η ίδρυση του ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΙΜΟΔΟΣΙΑΣ (ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ ΑΙΜΑΤΟΣ), για το οποίο αγωνιστήκαμε 2 χρόνια σχεδόν και εν τέλει πετύχαμε την αλλαγή της νομοθεσίας με το ΦΕΚ2465/21-6-2019, ώστε να αυξηθούν κατακόρυφα τα χειρουργεία, να μειωθούν στο ελάχιστο οι διακομιδες (1η αιτία διακομιδών η αποκατάσταση καταγμάτων ισχύου κτλ, 2ή αιτία διακομιδών οι μεταγγίσεις αίματος σε ηλικιωμένους λόγω χαμηλού αιματοκρίτη, λαπαροσκοπικές επεμβάσεις, αύξηση τοκετών και γυνοκολογικών χειρουργικών επεμβάσεων)

Σας ευχαριστούμε πολύ για την στήριξη και την προτίμηση σας.Ραντεβού του χρονου!!!!

Μια όμορφη σεζόν έφτασε στο τέλος της. Σας ευχαριστούμε πολύ για την στήριξη και την προτίμηση σας!!!!Ραντεβού του χρονου!!!!

“ Σε Αμερικάνικη πολυεθνική παραδίδουν τον «εθνικό θησαυρό» του λαδιού

Έλληνες πιέζουν την κυβέρνηση να βάλει «λουκέτο» σε 2.750 Ελληνικά ελαιοτριβεία

Γράφει η Ζωή Χειμωνίδου

Στις αρχές Ιανουαρίου ο γνωστός αγροτοσυνδικαλιστής από τη Φθιώτιδα Βάιος Γκανής, αποκάλυψε στο newx.gr πως τα τελευταία 4 χρόνια έχουν κατατεθεί σε συγκεκριμένες Περιφέρειες, προτάσεις για την κατασκευή τριών «mega factories» ελιάς και ελαιολάδου.
Μάλιστα, χορηγός αυτής της προσπάθειας φαίνεται να είναι η Εθνική Τράπεζα, σύμφωνα με τον κ. Γκανή. Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις από την κατασκευή των τριών «mega factories»; Ο Βάιος Γκανής περιγράφει την κατάσταση, με τα μελανότερα «χρώματα», δηλώνοντας χαρακτηριστικά:
«Θα σβήσουν σε μία νύχτα 2.750 μικρά ελαιοτριβεία, στις περιοχές που θα λειτουργήσουν τα mega factories».Οι τρεις περιοχές, τις οποίες «στοχεύει» η Αμερικάνικη πολυεθνική, είναι η Δυτική Ελλάδα, η Πελοπόννησος και η Κρήτη. «Δηλαδή φανταστείτε ο πλούτος της ελιάς, το λάδι θα συγκεντρωθεί σε μία πολυεθνική. Δεν θα υπάρχουν μεσάζοντες, δεν θα υπάρχουν τίποτα. Ένας μικρός ελαιοπαραγωγός με μικρό ελαιοτριβείο, δεν θα μπορεί να επιβιώσει, γιατί θα υπάρχουν προϋποθέσεις, όπως η διαχείριση αποβλήτων και ο βιολογικός καθαρισμός, τις οποίες προϋποθέσεις δεν θα μπορέσουν να ικανοποιήσουν, λόγω αυξημένου οικονομικού μεγέθους. Μέσα σε μια νύχτα θα σβήσουν οι μικρές επιχειρήσεις. Φανταστείτε τι έχει να γίνει,» τόνισε με έμφαση ο Βάιος Γκανής. Σήμερα, ένα ακόμη «λιθαράκι» στις αποκαλύψεις έρχεται να βάλει ο Πρόεδρος του ΓΕΩΤΕΕ Σπύρος Μάμαλης, ο οποίος δήλωσε στο newx.gr, πως είναι γνώστης του θέματος και δίνει επιπλέον πληροφορίες, για την προσπάθεια που γίνεται να «σβηστούν από χάρτη» 2750 Ελληνικά ελαιοτριβεία.
Σύμφωνα με τον κ. Μάμαλη, η Αμερικάνικη πολυεθνική έχει βρει «συμμάχους» Έλληνες καθηγητές, τα ονόματα των οποίων θα δημοσιοποιηθούν στο άμεσο μέλλον από το newx.gr.
«Το γνωρίζουμε και μάλιστα έχουμε παρέμβει σ’ αυτή τη λογική στον κανονισμό του ελληνικού σήματος ελαιολάδου, καθώς κάποιοι επιχείρησαν να περάσουν κανονισμό έτσι ώστε το 25% του λαδιού να μην είναι ελληνικό, να μπορεί να χαρακτηρίζεται ένα λάδι ως ελληνικό, ενώ το 25% δεν είναι ελληνικό. Το ίδιο έγινε και στο γάλα και είχαμε παρέμβει ως ΓΕΩΤΕΕ και μαζί με άλλους φορείς και αποτρέψαμε ουσιαστικά τέτοιες εξελίξεις. Υπάρχει αυτή η λογική και δεν θέλω να μιλήσω με ονόματα, αλλά αν προκληθώ θα το κάνω, γιατί έχω τα ονόματα, γι’ αυτούς που έχουν κάνει προτάσεις στην Ελληνική κυβέρνηση να κλείσουν αυτά τα μικρά ελαιοτριβεία,» τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Μάμαλης.
Ο Πρόεδρος του ΓΕΩΤΕΕ υποστήριξε μάλιστα ότι στο νέο ΠΑΑ (πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης) υπάρχει περιορισμός στην επιδότηση νέων ελαιοτριβείων.
«Υπάρχουν πάρα πολλοί τριγύρω από το υπουργείο, όχι επίσημα στελέχη, αλλά φορείς ή πρόσωπα μεμονωμένα τα οποία ακριβώς προσδοκούν να στρέψουν την κυβέρνηση στο να κλείσουν αυτά τα μικρά ελαιοτριβεία με το πρόσχημα των οικονομιών κλίμακος και των μεγαλύτερων μεγεθών που θα προσφέρει μια τέτοια επένδυση. Είναι Έλληνες και μάλιστα έχουν θέση σε πανεπιστήμια. Εμείς προσπαθούμε να το αποτρέψουμε, γιατί θεωρούμε ότι το συγκριτικό πλεονέκτημα του ελληνικού λαδιού είναι η χαμηλή οξύτητα η οποία επιτυγχάνεται με την άμεση μεταφορά των ελιών στα ελαιοτριβεία, τα οποία αν μεταφερθούν σε μεγαλύτερες αποστάσεις και περιμένουν οι ελιές για να γίνει η όλη διαδικασία μεταποίησης, προφανώς η οξύτητα θα είναι πιο ανεβασμένη, όπως γίνεται στην Ισπανία και στην Ιταλία. Αυτές οι προτάσεις έχουν άμεση σχέση με την Αμερικάνικη πολυεθνική,» υπογράμμισε ο κ. Σπύρος Μάμαλης.
Τι ρόλο, όμως, μπορούν να παίξουν στην προκειμένη περίπτωση οι τοπικές αρχές, οι τοπικές κοινωνίες; Είθισται οι όποιες επενδύσεις γίνονται να περνάνε και να ζητείται η έγκριση των Περιφερειακών Συμβούλιων. Υπάρχει, όμως, ένα… παραθυράκι, που αυτές οι διαδικασίες μπορούν να παρακαμφθούν κι αυτό το «παραθυράκι» είναι το fast truck.
Δηλαδή, αν είναι μια επένδυση άνω των 100 εκατομμυρίων παρακάμπτονται όλοι οι θεσμοί.
«Και αυτό το έχουμε καταγγείλει στη βουλή. Για παράδειγμα, ένας επιχειρηματίας με 100 εκατομμύρια, μπορεί να έρθει στο νομό Σερρών και να γεμίσει τον κάμπο με φωτοβολταϊκά,» δήλωσε ο Πρόεδρος του ΓΕΩΤΕΕ Σπύρος Μάμαλης.
Πηγή: newx.gr

ΒΑΤΙΚΑ.ΠΑΚΕΤΑ ΜΕ ΝΑΡΚΩΤΙΚΗ ΟΥΣΙΑ ΣΤΗ ΝΕΑΠΟΛΗ

Εβδομήντα (70) γραμμάρια ναρκωτικής ουσίας παραδόθηκαν, πρωινές ώρες σήμερα, από έναν ημεδαπό εργαζόμενο του Λιμενικού Ταμείου Μονεμβασιάς, στη Λιμενική Αρχή Νεάπολης Βοιών.

Συγκεκριμένα, η ανωτέρω ναρκωτική ουσία, πιθανόν κοκαΐνη,  εντοπίστηκε σε περιοχή της χερσαίας ζώνης του λιμένα Νεάπολης, πλησίον της περιοχής “Καρνάγιο” σε πέντε (05) ναύλον συσκευασίες.

Άμεσα στο σημείο μετέβησαν στελέχη της Λιμενικής Αρχής Νεάπολης, για τη διενέργεια ελέγχου της ευρύτερης περιοχής, προς εντοπισμό τυχόν ύποπτων ατόμων και συλλογή επιπλέον στοιχείων, με αρνητικά αποτελέσματα.

Από την οικεία Λιμενική Αρχή που διενεργεί την προανάκριση, κατασχέθηκε η ναρκωτική ουσία.

To Κάστρο της Μονεμβασιάς

H Μονεμβασιά ήταν από τις πιο σπουδαίες και πιο ιστορικές καστροπολιτείες της Ελλάδας. Επιπροσθέτως, είναι χωρίς αμφιβολία ένα από τα ωραιότερα κάστρα στον κόσμο.

---

Τοποθεσία & Στρατηγική Σημασία

Η Μονεμβασιά είναι χτισμένη πάνω σε ένα βράχο με μοναδική πρόσβαση από τη στεριά μια στενή λωρίδα γης από την οποία πήρε καὶ το όνομά της. Η φυσική τοποθεσία της την είχε καταστήσει ιδανικό καταφύγιο κατά τις επιδρομές των βαρβάρων.

---

Ιστορία

Ιδρύθηκε στα χρόνια του αυτοκράτορα Μαυρικίου το 583, όταν οι κάτοικοι των γύρω περιοχών έψαχναν να βρουν καταφύγιο από τις επιδρομές των Αβάρων και των Σλάβων.
Η πόλη φαίνεται ότι αρχικά ιδρύθηκε στο ψηλότερο πλάτωμα της κορυφής και αργότερα επεκτάθηκε στα νοτιοανατολικά, σε τόπο ομαλό, απάνεμο και αθέατο από την πελοποννησιακή ακτή, που επιπλέον διαθέτει και το προνόμιο να αποτελεί καίριο παρατηρητήριο για όσα καράβια διαπλέουν το Μυρτώο πέλαγος.

Ο οικισμός, αν και δεν διέθετε απολύτως καμία πηγή νερού, αναδείχθηκε σε ναυτικό και εμπορικό σταθμό για τους θαλάσσιους δρόμους του Αιγαίου. Το λιμάνι της πόλης ήταν διπλό, στα βόρεια και τα νότια της γέφυρας που ένωνε τη βραχώδη χερσόνησο με την απέναντι στεριά. Από τα μέσα του 10ου αιώνα η πόλη άρχισε να αναπτύσσεται δυναμικά, με το άπλωμα του οικισμού σε όλο το βράχο.

Σύμφωνα με τον Άραβα γεωγράφο Ιντριζί στα μέσα του 12ου αιώνα η πόλη διέθετε ψηλό τείχος, ενώ λίγο αργότερα έγινε έδρα Μητρόπολης. Τότε το κάστρο ενισχύθηκε τόσο, ώστε έγινε οχυρό που αντιστάθηκε σθεναρά σε όσους το επιβουλεύτηκαν, όπως στον Ρογήρο Β’, βασιλιά των Νορμανδών, το 1147, και στον Γουλιέλμο Β' Βιλλεαρδουίνο , έναν αιώνα μετά, στις δυνάμεις του οποίου τελικά υπέκυψε το 1248, μετά τον αποκλεισμό των Φράγκων πολιορκητών και ικανές διαπραγματεύσεις για τη διατήρηση παλαιότερων προνομίων των κατοίκων.

Η πόλη, ωστόσο, επέστρεψε στους Βυζαντινούς το 1262, μαζί με τα κάστρα του Μυστρά, του Γερακίου και της Μεγάλης Μαΐνης, με τη συνθήκη που ακολούθησε τη συμφωνία μεταξύ Φράγκων και Βυζαντινών μετά τη μάχη της Πελαγονίας (1259). Τότε η Μονεμβασία έγινε βάση του Βυζαντινού στόλου για την ανακατάληψη εδαφών της Πελοποννήσου.

Με χρυσόβουλλα των αυτοκρατόρων Ανδρονίκου Β’ και Ανδρονίκου Γ’ παραχωρήθηκαν διοικητικά, εκκλησιαστικά και οικονομικά προνόμια που εξασφάλιζαν ατέλεια στα προϊόντα της Μονεμβασίας, φορολογικές απαλλαγές και ελεύθερη κίνηση των πλοίων της, χωρίς υποχρεώσεις δασμών στα εδάφη της αυτοκρατορίας. Έτσι, η πόλη αναδείχθηκε σε σημαντικό διοικητικό και εκκλησιαστικό κέντρο και έδρα μεγάλης ναυτικής και εμπορικής κίνησης.

Οι Μονεμβασίτες αναφέρονται ως πλοιοκτήτες ή ναυτικοί, έμποροι, αλλά και πειρατές. Στα προϊόντα που εμπορεύονταν συγκαταλέγονται είδη όπως πρινοκκόκκι και κοξινέλα (έντομα από τα οποία παρασκευάζεται, μετά από ειδική κατεργασία, κόκκινο χρώμα για βαφές υφασμάτων), μετάξι, παστά, δέρματα, ζώα, λάδι, κρασί, αλλά και δούλοι. Άλλοι κάτοικοι ασχολούνταν με τις οικοδομικές εργασίες, τη ναυπηγική, καθώς και τη γεωργία και την κτηνοτροφία και δραστηριοποιούνταν στην απέναντι στεριά, από το Γέρακα ως τον Άγιο Φωκά, με ένα δίκτυο υποστατικών και μικρών οικισμών που έλεγχαν δρόμους και διαβάσεις και επικοινωνούσαν με πύργους και σκάλες που αναπτύχθηκαν στην ακτή. Φημισμένο ήταν τόσο το λάδι, όσο και το κρασί της περιοχής, το οποίο αργότερα ονοματίστηκε από τη Βενετσιάνικη παραφθορά του ονόματος της πόλης: «Μαλβαζία». Έξω από τα τείχη υπάρχουν ίχνη εγκαταστάσεων βυρσοδεψίας (στα «Ταμπάκικα»), ενώ στην απέναντι στεριά υπάρχουν διάσπαρτοι ληνοί, καθώς και λατομεία πωρόλιθου στον Άγιο Φωκά.

Η αρχή της ύφεσης και της τελικής κατάρρευσης άρχισε από το 1394, όταν Οθωμανική φρουρά αναφέρεται στη Μονεμβασία, σε μια προσωρινή κατάληψή της. Το 1460, υπό την απειλή των Οθωμανών, οι Μονεμβασίτες ζήτησαν να τεθούν κάτω από την προστασία του Πάπα Πίου του Β’, αλλά στα τέλη του 1463 παρέδωσαν την πόλη στους Βενετούς. Από το 1540 μέχρι το 1690 διαρκεί η πρώτη περίοδος της Τουρκοκρατίας και μετά το σύντομο διάλειμμα της Β’ Ενετοκρατίας (1690-1715), η πόλη κατέληξε στην οριστική κυριαρχία των Οθωμανών και απέβη πρωτεύουσα του βιλαετιού της ανατολικής Λακωνίας. Το 1821 η Μονεμβασία ελευθερώθηκε πρώτη μεταξύ των οχυρών του Μοριά από τον οπλαρχηγό Τζανετάκη Γρηγοράκη.

---

Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

Η πολεοδομική οργάνωση του οικισμού ακολουθεί τη φυσική διαμόρφωση του εδάφους που επιτρέπει τη διαίρεση σε Ακρόπολη, Επάνω πόλη και Κάτω πόλη. Η Ακρόπολη βρίσκεται στο ψηλότερο σημείο του βράχου. Πρόκειται για τραπεζιόσχημο σε κάτοψη βυζαντινό οχυρό με πύργο σε κάθε γωνία του. Στα βορειοανατολικά ένας κυκλικός πύργος ίσως χρησίμευε ως παρατηρητήριο ή και ως πυριτιδαποθήκη.
Η Επάνω πόλη αναπτύσσεται στα ανατολικά της Ακρόπολης, στο πλάτωμα της κορυφής, και προστατεύεται από ισχυρό οχυρωματικό περίβολο, τον «Γουλά», που δεν είναι συνεχής, αφού απόκρημνοι βράχοι τον αντικαθιστούν σε αρκετά σημεία. Η μοναδική είσοδος ανοίγεται στο μέσον του νότιου σκέλους του τείχους, στο τέλος ενός φιδωτού δρόμου που ανηφορίζει από την Κάτω πόλη, τις «Βόλτες». Η στενή αυτή πύλη οδηγεί μέσω ενός καμαροσκέπαστου διαδρόμου σε μικρό πλάτωμα, στα βόρεια του οποίου βρίσκονται η οικία του Βενετού διοικητή της πόλης Sebastiano Renieri (1514), και λίγο μακρύτερα, στα βορειοανατολικά, ο μεγάλος ναός της Αγίας Σοφίας, καθολικό μονής αρχικά αφιερωμένης στην Παναγία Οδηγήτρια, που κτίστηκε γύρω στο 1150.

Η Επάνω πόλη ήταν ένας μεγάλος οικισμός, όπως μαρτυρούν η σημαντική έκτασή του (περίπου 15 εκτάρια) και τα εκτεταμένα οικοδομικά λείψανα που διακρίνονται ακόμη και σήμερα. Όσα βρίσκονται στην εσωτερική πλευρά του τείχους ήταν φυλάκια για τη φρουρά και στρατιωτικές εγκαταστάσεις, ενώ τα υπόλοιπα ήταν οικίες που ανήκαν στους ντόπιους άρχοντες και τις οικογένειες των εκάστοτε κυριάρχων. Το μόνο δημόσιο κτίριο, ένα μεγάλο οίκημα στο νοτιοδυτικό τμήμα με δεξαμενές σε δυο στάθμες, φαίνεται ότι αποτελούσε την έδρα του διοικητή. Μέσα στον Γουλά σώζονται κρήνες, ένα λουτρό της Οθωμανικής περιόδου και τρεις ανοικτές στέρνες για δημόσια χρήση, απόλυτα αναγκαίες για την επιβίωση κατοίκων και στρατιωτών σε περιπτώσεις πολιορκίας ή ξηρασίας.
Η Κάτω Πόλη προστατεύεται από τείχος σχήματος Π, τα άκρα του οποίου ακουμπούν στους απότομους βράχους του κάστρου. Το ανατολικό και το δυτικό τείχος ακολουθούν βαθμιδωτά την κλίση του εδάφους ως τη θάλασσα, ενώ το νότιο ακολουθεί την ακτογραμμή. Το ύψος του τείχους στην εξωτερική πλευρά είναι ως 10 μ. ψηλό, ενώ στην εσωτερική πλευρά είναι μόλις 1,5-2 μ., πάνω από το στενό δρόμο που περνά στη βάση του. Τα κύρια σημεία εισόδου και εξόδου στην Κάτω πόλη είναι τέσσερα: η κεντρική πύλη στο δυτικό τείχος, η έξοδος προς τη θάλασσα στο νότιο τείχος (το «Πορτέλλο»), η ανατολική πύλη και η ανάβαση στο κάστρο στα βόρεια.
Από την κεντρική πύλη του δυτικού τείχους ξεκινά ο κύριος δρόμος, ή αλλιώς «Αγορά» ή «Φόρος», που βαίνει παράλληλα προς το φυσικό ανάγλυφο, περνά από την κεντρική πλατεία και καταλήγει στην ανατολική πύλη. Εδώ αναπτύσσονταν οι εμπορικές δραστηριότητες, με μαγαζιά και εργαστήρια στα ισόγεια των οικιών, αλλά και άλλα κτίρια που κάλυπταν τις ανάγκες κατοίκων και ταξιδιωτών. Από τον κύριο δρόμο ξεκινούν στενά κάθετα δρομάκια που ανηφορίζουν κλιμακωτά ως το κάστρο, συχνά κάτω από διαβατικά («δρομικές»), ή κατηφορίζουν προς τη θάλασσα. Άλλος κύριος δρόμος ξεκινά επίσης από τη δυτική πύλη, εκτείνεται στα νότια του κύριου δρόμου, περνώντας από τις δύο τάπιες, την «δώθε», κοντά στη νοτιοδυτική γωνία και το λουτρό της Σωτήρας, και την «πέρα», μπροστά στην εκκλησία της Παναγίας Χρυσαφίτισσας, δημιουργώντας ένα μεγάλο μέτωπο σε περίπτωση επίθεσης από τη θάλασσα. Ένας τρίτος δρόμος περνά στα ριζά του βράχου του Γουλά, αρχίζει από την ακραία πυλίδα του δυτικού τείχους και καταλήγει στην τάπια του ανατολικού, ενώ περίπου από το μέσον του αρχίζει η άνοδος προς την Επάνω πόλη.
Στην κεντρική πλατεία βρίσκονται ο μητροπολιτικός ναός του Ελκόμενου Χριστού, ιδρυμένος ενδεχομένως στη θέση παλαιοχριστιανικής βασιλικής , και το Επισκοπείο, μια οθωμανική οικία του 17ου αιώνα, που πέρασε στην ιδιοκτησία του μητροπολίτη Μονεμβασίας Γρηγορίου και διήλθε μετατροπές σε μεταγενέστερες περιόδους. Στα δυτικά της πλατείας βρίσκεται το τζαμί, που οικοδομήθηκε στην πρώτη περίοδο της Τουρκοκρατίας και δέχθηκε επεκτάσεις και μετατροπές, ενώ σήμερα στεγάζει την Αρχαιολογική Συλλογή. Δύο κοινόχρηστες υπόγειες δεξαμενές εκτείνονται κάτω από την κεντρική πλατεία και την «δώθε» τάπια.

---

Πηγές

• Ιστοσελίδα Εξερευνώντας τον κόσμο του Βυζαντίου -Μονεμβασιά-Το κάστρο
•  www.kastra.eu