Εχει επιβιώσει εδώ και αιώνες καταφέρνοντας να εμφανίζεται, κάθε καλοκαίρι, μέσα από την καυτή άμμο και να σκορπάει ένα απαλό άρωμα με τα ολόλευκά του άνθη. Το κρινάκι της θάλασσας, ένα αγριολούλουδο που φύεται στα παράλια όλης σχεδόν της Ελλάδας, κινδυνεύει με εξαφάνιση εξαιτίας της ανθρώπινης παρέμβασης.
Στη Λάρισα, όμως, η πρωτοβουλία των Ενεργών Πολιτών αποφάσισε να «υιοθετήσει» και να προστατεύσει τα λιγοστά κρινάκια της περιοχής, παραδίδοντας μαθήματα περιβαλλοντικής ευαισθησίας σε λουόμενους και παιδιά.
«Εθελοντές των Ενεργών Πολιτών Λάρισας συμμετείχαν, πριν από λίγες μέρες, στην πρώτη φάση για την προστασία του κρίνου της θάλασσας, κατά την οποία πραγματοποιήθηκε η περίφραξη και οριοθέτηση των φυτών, η πληροφόρηση του κοινού με ενημερωτικά φυλλάδια και η τοποθέτηση μεγάλης πινακίδας στο χώρο της περίφραξης, με την επιγραφή «Αφήστε τα... ν' ανθίσουν», εξηγεί στο ΑΜΠΕ η εκπαιδευτικός και μέλος των Ενεργών Πολιτών Λάρισας Εύη Καλούδη.
Το συγκεκριμένο αγριολούλουδο ανθίζει και προσπαθεί να επιβιώσει στις τοποθεσίες Κάτω Σωτηρίτσα και Βελίκα του δήμου Αγιάς, πολύ κοντά στην παραλία. Συνολικά έχουν βρεθεί και καταμετρηθεί 100 μικροί πληθυσμοί του φυτού, από τους οποίους έχουν περιφραχτεί γύρω στους 40. Οι υπόλοιποι βρίσκονται διάσπαρτοι σε σημεία που κινδυνεύουν και θα γίνει, σύμφωνα με την κ. Καλούδη, μία προσπάθεια μετακίνησης και μεταφύτευσης σε προστατευμένο χώρο κάποιων από αυτούς.
«Αν και πρόκειται για ένα από τα προϊστορικά φυτά που διασώζονται μέχρι σήμερα στον ελλαδικό χώρο, εντούτοις η έλλειψη ενημέρωσης των πολιτών κάνει δύσκολη την επιβίωσή του. Κάθε χρόνο παρατηρείται να λιγοστεύει επικίνδυνα ο αριθμός των φυτών είτε από τα αυτοκίνητα που εισέρχονται μέχρι το ύψος της παραλίας είτε από εκείνους που τα κόβουν ή ακόμα κι από την επέμβαση των μηχανημάτων καθαρισμού των παραλιών από τα σκουπίδια που πετιούνται κατά τη διάρκεια επίσκεψης των λουομένων» αναφέρει η κ. Καλούδη.
Ο δήμος Αγιάς πάντως ανταποκρίθηκε άμεσα στο αίτημα των Ενεργών Πολιτών για την τοποθέτηση πινακίδας με ενημερωτικά στοιχεία για το κρινάκι, ενώ στα τέλη Σεπτεμβρίου με αρχές Οκτωβρίου θα γίνει μεταφύτευση μεμονωμένων στελεχών του φυτού από εθελοντικές ομάδες και με τη συμμετοχή των μαθητών των σχολείων του δήμου Αγιάς σε περιφραγμένο χώρο.
«Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι μιλάμε για ένα αγριολούλουδο που δεν χρειάζεται περιποίηση για να επιβιώσει, ούτε καν νερό. Το μόνο που θέλει είναι να μην το... πατάμε και να μην το ξεριζώνουμε και αυτό θα συνεχίσει να ομορφαίνει τις παραλίες μας, σκορπώντας το μεθυστικό του άρωμα» καταλήγει η κ. Καλούδη.
Παγκράτιο το παράλιο
Το μυθικό κρινάκι της άμμου ονομάζεται Pancratiummaritimum (Παγκράτιο το παράλιο) από το ελληνικό Pancratium- παν + κραταιός, για την υποτιθέμενη φαρμακευτική δύναμη του φυτού, (Pandocrator) - παντοδύναμο, και το λατινικό Maritimum που σημαίνει "από τη θάλασσα-ακτή". Ονομάζεται ακόμα ασφόδελος της θάλασσας, κρινάκι του Αγίου Νικολάου και νάρκισσος της θάλασσας και το συναντάμε, από τη Χαλκιδική και τη Λήμνο μέχρι το Πήλιο, τη δυτική Πελοπόννησο, τα νησιά του Αιγαίου και την Κρήτη.
Το παγκράτιο εντυπωσιάζει για τον τόπο που επιλέγει να φυτρώνει (αμμούδες και αμμοθίνες) και την εποχή της ανθοφορίας του, το κατακαλόκαιρο. Χρησιμοποιώντας τους ανέμους του καλοκαιριού (μελτέμια), την επίδραση των σταγονιδίων του θαλασσινού νερού, αλλά και τη νυχτερινή υγρασία της παραλίας, το παγκράτιο επιβιώνει και ευδοκιμεί στις δυσμενείς συνθήκες της παραλίας. Η επικονίασή του επιτυγχάνεται προσελκύοντας ένα μεταναστευτικό είδος πεταλούδας της νύχτας, το Hawkmoth (σκώρος -γεράκι) και μόνο σε περιόδους νηνεμίας ή ασθενών ανέμων για περιορισμένο χρονικό διάστημα.
Οι σπόροι παρασύρονται από τους ανέμους, διανύοντας συχνά μεγάλες αποστάσεις μέσα στη θάλασσα ώσπου να βρουν κατάλληλο έδαφος όπου μπορεί να παραμείνουν έως 4-5 χρόνια θαμμένοι, μέχρι να βρουν ευνοϊκές συνθήκες για να βλαστήσουν.
Το κρινάκι σε τοιχογραφίες της Κνωσού
Το «Pancratiummaritimum», όπως όλοι οι κρίνοι, ήταν ιερό λουλούδι για τους Μινωίτες και είναι γνωστό από αρχαίες εικονογραφήσεις στην Κρήτη, στα παλάτια της Κνωσού.
Η πρώτη παράσταση του Pancratium αναφέρεται από τον Έβανς, ο οποίος την ανακάλυψε κατά τις ανασκαφές που έκανε στο παλάτι της Κνωσού (1896). Συγκεκριμένα, υπάρχει μια τοιχογραφία στο ανάκτορο της Κνωσού, "το μπλε πουλί", όπου στην κάτω δεξιά γωνία υπάρχει η πρώτη σωζόμενη αναπαράσταση του παγκρατίου στον κόσμο.
Όπως καταγράφεται σε στοιχεία που συνέλλεξε η κ. Καλούδη, το πρώτο πράγμα που συναντούσαν οι θαλασσοκράτορες ναυτικοί της μινωικής Κρήτης με τα ιστιοφόρα τους, γυρνώντας τις ατέλειωτες ακρογιαλιές της Μεσογείου, ήταν πλήρως ανθισμένα κρινάκια καθώς η εποχή ανθοφορίας τους συμβαδίζει με την εποχή του χρόνου που υπήρχαν ευνοϊκές συνθήκες (μελτέμια) για ιστιοπλοΐα.
Το κρινάκι της θάλασσας ήταν ένα πολύ σημαντικό φυτό για τα νησιά του Αιγαίου και το σύμβολο των ισχυρών χωρών του Μίνωα κι επιπλέον αποδεικνύει τη μοναδικότητα του Αιγαίου με αμετάβλητες οικολογικές συνθήκες από τη Μεσολιθική Εποχή μέχρι σήμερα
Πηγή http://www.imerisia.gr/
