ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ
(ὑπ’ ἀριθ. 175/2019)
Πρός
Τόν Ἱερόν Κλῆρον καί
τόν Χριστώνυμον Λαόν
τῆς καθ΄ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως
Κυθήρων καί Ἀντικυθήρων
«Τὰς φωνὰς τοῦ Τελώνου, πιστοὶ φθεγξώμεθα, Ἱερῷ ἐν ἁγίῳ·
Ὁ Θεὸς ἵλαθι, ἵνα σὺν αὐτῷ, τύχωμεν συγχωρήσεως,
λύμης μεγαλαύχου ῥυσθέντες Φαρισαίου»
(Ἐκ τοῦ Κανόνος τοῦ Τριῳδίου)
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί καί Συλλειτουργοί,
Ἀδελφοί μου Χριστιανοί, Τέκνα μου ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,
Εὐλογημένη, εἰρηνική καί καρποφόρα εἴθε νά εἶναι ἡ ἀρχομένη σήμερα Ἱερά καί κατανυκτική περίοδος τοῦ Τριῳδίου.
Τριῴδιο γιά μιά μερίδα λαοῦ σημαίνει διασκεδάσεις, εὐκαιρίες γιά κραιπάλη καί μέθη καί ξέφρενη κοσμική ζωή, μακρυά ἀπό τόν δρόμο τῆς ἠθικῆς καί τῆς ἀρετῆς. Γιά ἄλλους εἶναι ἡ περίοδος ἀναβιώσεως εἰδωλολατρικῶν ἑορτῶν, ἠθῶν καί ἐθίμων τῆς προχριστιανικῆς ἐποχῆς μέ τά καρναβαλικά συμβάντα. Ἀλλάζουν οἱ ἄνθρωποι προσωπεῖο καί φορώντας τίς μάσκες ἐπιδιώκουν νά προκαλοῦν τήν προσοχή τοῦ κόσμου, ἀλλά ταυτόχρονα παραβιάζουν τό πανάγιο θέλημα τοῦ Θεοῦ.
Γιά τούς πιστούς, ὅμως, καί συνειδητούς χριστιανούς δέν εἶναι αὐτό τό Τριῴδιο. Δέν εἶναι τριόδιο μέ ο, δηλ.περιφορά στίς τριόδους καί τά σοκάκια μέ μεταμφίεσι, καί μάλιστα σέ νυκτερινές ὧρες, ἀλλά Ἱερό Τριῴδιο, μέ ω, ἱερή καί εὐλογημένη περίοδος νηστείας, ἀγρυπνίας, προσευχῆς, ἡμερονυκτίου πνευματικοῦ ἀγῶνος καθάρσεως ἀπό τά πάθη μας καί θείου φωτισμοῦ.Ἑβδομήντα ἡμέρες καθιέρωσε ἡ Ἀγία μας Ἐκκλησία πρίν ἀπό τήν Ἁγία καί Μεγάλη Ἑορτή τοῦ Πάσχα διά νά καλέσῃ τά παιδιά της σέ μιά ἐθελοντική ἐπιστράτευσι.
Μεγάλη στρατιά τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἡ Μία Ἁγία Καθολική καί Ἀποστολική Ἐκκλησία μας. Καί ὅπως ὁ στρατός τῆς Ἑλληνικῆς μας πατρίδος κάνει κατά καιρούς καί διαστήματα ἀσκήσεις ἑτοιμότητος, καλώντας καί ἐφεδρικές δυνάμεις γιά νά ἀσκηθοῦν στά νέα ὁπλικά συστήματα, ἔτσι καί ἡ Ἁγία μας Μητέρα Ἐκκλησία μᾶς προσκαλεῖ, κατά τήν ἁγία καί κατανυκτική περίοδο τοῦ Ἱεροῦ Τριῳδίου, σέ μιά ἐθελοντική ἐπιστράτευσι, σέ ἐγρήγορσι, σέ ἄσκησι ἑτοιμότητος, σέ μιά πνευματική ἀνάβασι, σέ περισυλλογή, σέ αὐτοσυγκέντρωσι, σέ μιά συνεχῆ καί ἀδιάκοπη ἐπαγρύπνησι, γιά νά ὑποδεχθοῦμε μέ τήν ἀνάλογη ψυχοσωματική προετοιμασία τά Ἅγια καί Σεπτά Πάθη τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καί τήν ἔνδοξη καί λαμπροφόρο Ἁγία Του Ἀνάστασι.
Τό Ἱερό Τριῴδιο ἀνοίγει μέ τό φωτεινό πρότυπο μετανοίας, ταπεινώσεως καί συντριβῆς ὁ Τελώνης καί τό σφραγίζει μέ τήν ἀληθινή μετάνοια καί ὁμολογία του ὁ πρῶτος «πολίτης τοῦ Παραδείσου» ὁ εὐγνώμων ληστής. Κατά τήν ἁγία αὐτή περίοδο ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία χρησιμοποιεῖ στή Θεία Λατρεία της ἕνα ἄλλο ἱερό βιβλίο, τό ὁποῖο μέ τά κατανυκτικά τροπάρια, τούς ὕμνους καί τά ἱερά Ἀναγνώσματα, δημιουργεῖ τίς κατάλληλες προϋποθέσεις γιά πνευματικές ἀνατάσεις καί ἀναβάσεις. Εἶναι τό ἱερό βιβλίο τοῦ Ἱεροῦ Τριῳδίου, πού ἀνοίγει τήν Κυριακή τοῦ Τελώνου καί τοῦ Φαρισαίου καί κλείνει τό Μέγα Σάββατο.
Ἅγιοι Πατέρες,
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Ὁ ἱερός Ὑμνογράφος τῆς Ἐκκλησίας μας μᾶς προέτρεψε προηγουμένως νά ἐπαναλάβωμε τίς ἱκετευτικές κραυγές τοῦ Τελώνου˙ «Ὁ Θεός ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ», διά νά ἐπιτύχωμε μαζί μέ ἐκεῖνον τήν συγχώρησί μας ἀπό τόν Κύριον καί Θεόν μας. Καί παράλληλα νά ἀπαλλαγοῦμε ἀπό τήν ψυχική νόσο τοῦ ὑπερήφανου καί ἀλαζόνος Φαρισαίου.
Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ἐπισημαίνει ὅτι «καί τά δύο ὑποδείγματα μᾶς ἐδίδαξαν, καί ὁ Τελώνης καί ὁ Φαρισαῖος. Πρέπει λοιπόν νά γνωρίσωμε καί τόν τρόπο τῆς προσευχῆς : Καί ποιός εἶναι αὐτός ὁ τρόπος; Μάθε τον ἀπό τόν Τελώνη καί νά μή ἐντραπῆς νά τόν πάρης γιά δάσκαλό σου. Σέ τέτοιο βαθμό κατώρθωσε νά ἀνυψωθῆ πνευματικά, ὥστε μέ τά ἁπλᾶ, ἀλλά καρδιακά του λόγια ἐπέτυχε τό πᾶν. Ἐπειδή ἦταν προετοιμασμένη ἡ καρδιά του, ἔφθασε ἕνας μόνο λόγος του νά ἀνοίξη γι’ αὐτόν ὁ οὐρανός» (Ε.Π.Ε. 5,138).
Καί σέ ἄλλο σημεῖο ἐπιβεβαιώνει ὁ Ἱερός Χρυσόστομος ὅτι : «Ὁ Τελώνης τῆς παραβολῆς μόνο μέ τήν ταπεινοφροσύνη ἐκέρδισε, ἐσώθηκε, ἐνῷ ὁ Φαρισαῖος ἀπό τήν ὑπερηφάνειά του χάθηκε. Ὅποιος, λοιπόν, εἶναι φουσκωμένος ἀπό ἀλαζονεία, τίποτε ἀπό τά πνευματικά δέν γνωρίζει» (Ε.Π.Ε. 23,424). Γι’ αὐτό καί παραγγέλει : «Ἄς μιμηθοῦμε τόν Τελώνη ἐμεῖς οἱ γεμᾶτοι ἀπό ἁμαρτήματα. Καί νά ὁμολογοῦμε αὐτό πού εἴμαστε. Νά χτυπᾶμε τό στῆθος, ἀφυπνίζοντας ἔτσι τήν συνείδησί μας, καί νά πείθωμε τήν διάνοιά μας νά μή φαντάζεται τίποτε τό μεγάλο γιά τούς ἑαυτούς μας» (Ε.Π.Ε. 26,482).
Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,
Εὔχομαι ἀπό καρδίας αὐτήν τήν οὐρανομήκη κλίμακα τῶν 70 ἡμερῶν τοῦ Ἱεροῦ Τριῳδίου νά μᾶς ἀξιώσῃ ὁ Πανάγαθος Κύριος νά τήν προσαναβοῦμε μέ προθυμία καί ἔνθεο ζῆλο. Καί ἔτσι νά καταξιωθοῦμε «ψυχαῖς καθαραῖς καί ἀρρυπώτοις χείλεσι» νά ἀπολαύσωμεν «ξενίας δεσποτικῆς καί ἀθανάτου τραπέζης» κατά τήν πανίερη καί πανευφρόσυνη ἐκείνη Ἁγία καί τρισμέγιστη Νύκτα τῆς λαμπροφόρου Ἀναστάσεως, τοῦ Ἁγίου Πάσχα, ὁπότε, κατά τήν ἡδεῖαν φωνήν τοῦ Χρυσορρήμονος Ἁγίου Πατρός, «ἡ Τράπεζα γέμει, τρυφήσατε πάντες, μηδείς ἐξέλθῃ πεινῶν …».
Ἄς εἶναι ἡ προετοιμασία μας θεάρεστη, τόσον κατά τήν προκαθάρσιμη περίοδο τῶν τριῶν πρώτων ἑβδομάδων τοῦ Ἱεροῦ Τριῳδίου, μέχρι τήν Κυριακή τῆς Τυρινῆς, ὅσο καί κατά τήν 40νθήμερη Νηστεία τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, ἀλλά καί κατά τήν Ἁγία καί Μεγάλη Ἑβδομάδα τῶν Ἁγίων Παθῶν, μέχρι καί τοῦ Ἁγίου καί Μεγάλου Σαββάτου. Μέ τήν διπλῆ νηστεία, τήν σωματική καί τήν πνευματική, μέ τήν ὑψοποιό ταπείνωσι, μέ τήν οὐρανοβάμονα προσευχή, μέ τήν σωτήριο μετάνοια, μέ τήν ἁγιάζουσα Ἱερά Ἐξομολόγησι, μέ τήν πυκνότερη Θεία Λατρεία(Θ. Λειτουργία τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, τούς Κατανυκτικούς Ἑσπερινούς, τά Μεγάλα Ἀπόδειπνα, τίς Ἀκολουθίες τῶν Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων καί τῶν Χαιρετισμῶν πρός τήν Θεοτόκον) καί ἐξαιρέτως μέ τήν συμμετοχήν μας εἰς τό φερέσβιο Ἱερό Μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας καί Θείας Κοινωνίας, ἄς διαπλεύσωμε τό μέγα πέλαγος τῶν φωτοποιῶν Νηστειῶν καί ἄς ἀγωνισθοῦμε προθύμως μέσα στό πνευματικό στάδιο τῶν ἀρετῶν τῆς ἁγίας αὐτῆς περιόδου.
Ἡ προσευχή μας ἄς ἀγκαλιάζη κατ’ αὐτόν τόν εὐλογημένο καιρό τοῦ Ἱεροῦ Τριῳδίου τά ζωτικά καί φλέγοντα θέματα τῆς ταραγμένης ἐποχῆς μας. Νά ζητᾶμε θερμά καί ἀπό καρδίας τήν εἰρήνη τοῦ Θεοῦ στήν Ἁγία μας Ἐκκλησία καί τήν Ὀρθόδοξη Πατρίδα μας. Τήν ἑνότητα τῆς Πίστεως καί τήν κοινωνία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Τήν ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι εἰρηνική ἀποκατάστασι τῆς διασαλευθείσης Κανονικῆς Ταξεως ἐν τῇ Οὐκρανικῇ Ὀρθοδόξῳ Ἐκκλησίᾳ καί τήν ἀποτροπή τῶν σχισμάτων καί τῶν διαιρέσεων. Τήν διάσωσιν καί διαφύλαξιν ἀρραγοῦς ἑνότητος ἐν τῇ Ἁγιωτάτῃ Ὀρθοδόξῳ ἡμῶν Ἐκκλησίᾳ καί τήν ἐν μετανοίᾳ προσέγγισιν εἰς Αὐτήν τῶν ὑφισταμένων ἑτεροδόξων χριστιανικῶν ὁμολογιῶν. Τήν ὀρθήν ἐπίλυσιν τῶν ἐθνικῶν μας ζητημάτων, πού ἀπειλοῦν τήν ἐθνικήν μας ἀκεραιότητα. Τήν σωστή διευθέτησι τῶν θεμάτων τῆς Παιδείας τῶν Ἑλληνοπαίδων. Τήν σοφή διαχείρισι τῶν ἐπιμάχων ζητημάτων, κατά τήν ἐπικειμένην ἀναθεώρησιν τοῦ Συντάγματος, τά ὁποῖα ἀφοροῦν τήν Ἁγίαν μας Ἐκκλησία, τόν Ἱερόν Κλῆρον καί τίς αἰωνόβιες καί ἀπαραχάρακτες παραδόσεις τοῦ Ἑλληνορθοδόξου Γένους μας.
Εὐχόμενος ἐκ βάθους ψυχῆς καλήν τήν κατ’ ἄμφω ὑγείαν καί πλούσιον τόν θεῖον φωτισμόν καί τήν εἰρήνην τοῦ Θεοῦ στή ζωή μας, καθώς ἐπίσης καί ἀγωνιστική διάθεσι στόν προκείμενο ἱερό ἀγῶνα τοῦ Ἱεροῦ Τριῳδίου, διατελῶ,
Μετ’ εὐχῶν καί ἀγάπης
Ὁ Μητροπολίτης
†Ὁ Κυθήρων Σεραφείμ
