Η κατασκευή του Οδοντωτού ήταν ιδέα του Χαρίλαου Τρικούπη, ο οποίος ήθελε να δημιουργήσει τοπικά δίκτυα με πλάτος γραμμής τα 75 εκατοστά, γιατί θεωρούσε ότι το μικρό τρένο είχε μεγαλύτερη ευελιξία. Έτσι τον Μάρτιο του 1889 αποφασίζεται η κατασκευή της γραμμής Διακοφτό - Καλάβρυτα.
Η μελέτη έγινε από Γάλλους επιστήμονες και η αρχική εκτίμηση ήταν ότι το έργο θα απαιτούσε 10 μήνες για να ολοκληρωθεί.
Το όραμα του Χαρίλαου Τρικούπη ήταν να φτάσει το τρένο μέχρι την Τρίπολη, αλλά η καθυστερήσεις στην κατασκευή της γραμμής Διακοφτο - Καλάβρυτα και οι υπερβάσεις στο κόστος ( σχεδόν τριπλασιάστηκε) ήταν η αιτία που η γραμμή δεν επεκτάθηκε ποτέ.
Για πέντε συνεχή χρόνια οι εργασίες προχωρούν με δυσκολίες, λόγω του δυσπρόσιτου εδάφους και των φτωχών τεχνικών μέσων της εποχής εκείνης, για να φτάσουμε το 1896 όταν ο ελληνικός Οδοντωτός σιδηρόδρομος πραγματοποιεί τα πρώτα του δρομολόγια.
Η πρώτη αναβάθμιση έγινε το 1959 με την παραλαβή 3 νέων αμαξοστοιχιών που είχαν την ικανότητα να αναπτύσσουν μεγαλύτερη ταχύτητα μειώνοντας το χρόνο της διαδρομής από δυόμιση ώρες σε 85 λεπτά. Αποτέλεσμα της αυξημένης ταχύτητας ήταν να πυκνώσουν τα δρομολόγια.
Το 1967 το δίκτυο αποκτά 3 νέους συρμούς και ο χρόνος της διαδρομής μειώνεται στα 70 λεπτά και καταργείται η ατμήλατη έλξη και εισάγεται η ντιζελοκίνηση.
Από το 2003 μέχρι το 2009 έγινε ριζική ανακατασκευή της γραμμής, των γεφυρών, των τούνελ και έγινε παραλαβή καινούργιων υπερσύγχρονων αυτοκινηταμαξών.
Πηγή .diakofto.gr
Με μια μοναδική διαδρομή περίπου μιας ώρας που ξεκινά από το Διακοπτό, ο οδοντωτός διασχίζει το φαράγγι του Βουραϊκού, περνά από το χωριό Ζαχλωρού και καταλήγει στα Καλάβρυτα. Η διαδρομή 22 χιλιομέτρων που διανύει πραγματοποιείται με ταχύτητα που κυμαίνεται από 30 έως 40 χλμ/ώρα στην απλή γραμμή και από 6 έως 15 χλμ/ώρα στο οδοντωτό κομμάτι.
Το σιδηροδρομικό δίκτυο είναι οδοντωτό στα σημεία όπου λόγω της μορφολογίας του εδάφους υπάρχουν μεγάλες κλίσεις.
Ο χαρακτηρισμός «οδοντωτός», όπως είναι προφανές, προέρχεται από τα «δόντια» που χρησιμοποιούν οι αμαξοστοιχίες του τύπου αυτού και τις βοηθούν να σκαρφαλώνουν στις μεγάλες κλίσεις.
Η αμαξοστοιχία είναι ειδικά κατασκευασμένη, ώστε η οδόντωση να προσαρμόζεται στα σημεία της γραμμής όπου αυτό επιβάλλεται, τόσο στην άνοδο όσο και στην κάθοδο της διαδρομής.
Διανύει 22 χιλιόμετρα διαδρομής και αναρριχάται σε υψόμετρο 750 μέτρων. Το δρομολόγιο διαρκεί περίπου μία ώρα, με σταθμό αναχώρησης το Διακοπτό και σταθμό άφιξης τα Καλάβρυτα. Στη διαδρομή πραγματοποιείται ενδιάμεση στάση στο Μεγάλο Σπήλαιο.
Η διαδρομή περνά μέσα στο φαράγγι πλάι στο Βουραϊκό, το ποτάμι που δημιουργεί μικρούς και μεγάλους καταρράκτες. Στη θέση μάλιστα Καταρράκτης τα νερά του ποταμού πέφτουν σχεδόν κάθετα και ορμητικά κάτω από το γεφύρι της γραμμής.
Επόμενο πέρασμα, Δικαστήρια. Η τοποθεσία πήρε το όνομά της από μια μικρή ημικυκλική σπηλιά όπου σταλακτίτες δημιουργούν μια φυσική εικόνα που θυμίζει αίθουσα δικαστηρίου.
Φτάνοντας στα Καλάβρυτα ο επισκέπτης συνειδητοποιεί την ετυμολογία του ονόματός τους, καθώς τα «Καλά βρυτά», σημαίνουν τα καλά νερά, όπως πράγματι αναβλύζουν σε αφθονία στον τόπο αυτό.
Πέρα από τη φυσική ομορφιά της, η πόλη των Καλαβρύτων είναι ιστορικός τόπος, χάρη στο μοναστήρι της Αγίας Λαύρας όπου ξεκίνησε η επανάσταση του 1821, αλλά και ένας μαρτυρικός τόπος με τη μνήμη του ολοκαυτώματος της Κατοχής. Ήταν 13 Δεκεμβρίου του 1943 όταν ο γερμανικός στρατός κατοχής εκτέλεσε σχεδόν όλο τον ανδρικό πληθυσμό καίγοντας εν συνεχεία το χωριό, για να καταγραφεί το γεγονός ως μία από τις μεγαλύτερες θηριωδίες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Σήμερα, κρατώντας ως αξίες την ιστορική βαρύτητα και τη φυσική ομορφιά της, η περιοχή αποτελεί σημαντικό τουριστικό προορισμό.
Τα Καλάβρυτα φημίζονται για το χιονοδρομικό τους κέντρο, ένα από τα μεγαλύτερα της Ελλάδας και εκ των δύο μοναδικών στον κόσμο όπου συνδυάζεται το σκι στο βουνό με το κολύμπι στη θάλασσα του Διακοπτού, σε απόσταση μόλις 20 χιλιομέτρων.
Ο Οδοντωτός σιδηρόδρομος Διακοπτού – Καλαβρύτων και η μοναδική διαδρομή του μέσα από το φαράγγι του Βουραϊκού ποταμού αποτελούν ένα από τα ωραιότερα φυσικά αξιοθέατα της χώρας μας. Έχει χαρακτηριστεί η θεαματικότερη σιδηροδρομική γραμμή των Βαλκανίων.
Έχει το μικρότερο μήκος σε πλάτος γραμμών στην Ευρώπη (0,75 μ.). Σήμερα το τρενάκι με δυο μικρά βαγόνια και την ντηζελοηλεκτρική μονάδα στο κέντρο ξεκινά από το σταθμό του Διακοπτού ανηφορίζοντας προς τα Καλάβρυτα περνώντας στην αρχή από το ομαλό κομμάτι και συνεχίζει βγάζοντας τα δόντια του, μπαίνοντας στο πρώτο στένεμα της χαράδρας και την στάση στον οικισμό Νιάματα. Το τρενάκι με το όνομα Οδοντωτός περνάει από μικρά τούνελ όπου ανάμεσα στα μικρά ανοίγματα προλαβαίνουμε να διακρίνουμε στην απέναντι όχθη μεγάλη βραχοσκεπή με διαδοχικές σπηλαιώδεις αίθουσες, σε μια από τις οποίες οι σταλαγμίτες έχουν σχηματίσει όρθιες στήλες που μοιάζουν με μορφές παραταγμένες με σύνθεση δικαστηρίου (δικαστής, πρόεδρος και εισαγγελέας). Ο Οδοντωτός μαζεύει τα δόντια του στη στάση των Τρικλιών. Η διαδρομή συνεχίζει σε άγρια τοπία με καταρράκτες και φτάνουμε στο πιο στενό σημείο της διαδρομής που λέγεται “Πόρτες” και το τρενάκι περνάει μέσα από σήραγγα. Ανηφορίζοντας ο Οδοντωτός βγάζει τα δόντια του και φτάνει στο σταθμό του Μεγάλου Σπηλαίου όπου βρίσκεται στον οικισμό της Κάτω Ζαχλωρούς. Συνεχίζοντας τώρα πλέον την ομαλή διαδρομή του προς Καλάβρυτα αναπτύσσει ταχύτητα περνώντας από την στάση της Κερπινής και φτάνει στα Καλάβρυτα μέσα από τον ανοιχτό κάμπο.
πηγή .ekalavrita.gr
