ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ Του ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΟΥΡΗ

 

Το σπήλαιον, Χριστέ, κοιτώ

και γονατίζω κι ερωτώ

γιατί και πριν στη Φάτνη Σου να γεννηθείς ακόμα,

κι ανθρώπου λάβεις σώμα,

όσοι φάνηκαν άνθρωποι γεννήθηκαν σ' αχούρια

και σε παλλάτια λαμπερά τα ξέστρωτα γαϊδούρια;

Γιατί, Θεάνθρωπε Χριστέ, και κάθε βασιλιάς,

που φέρνει ειρήνης σύμβολον, κλωνάρι της ελιάς

και δακρυσμένος στέκεται με σταυρωμένα χέρια

σαν άγιος Ονούφριος προ της θεότητός Σου,

αφήνει σκλάβους λάτρες σου στα τούρκικα μαχαίρια

και δεν τους σώζει η Γέννα Σου μηδέ κι ο θάνατος Σου;

Γιατί, να κρύβεται Χριστέ, στου κόσμου τα φιλιά

φαρμακωμένος πόλεμος και κιτρινιάρης φθόνος;

Γιατί και του προδρόμου Σου Σωκράτη την σπηλιά

οι σήμερον σωκρατικοί εκόπρισαν αφθόνως;

Γιατί, Χριστέ, στον Κόσμο Σου και πάντοτε και τώρα

ίσα να μη μοιράζωνται των αγαθών τα δώρα;

Μα άλλοι να τρώνε κάπονες(*) πεντέμισι λίτρων

και άλλοι να βλέπουν χάσκοντας, εκείνους που τους τρων;

Κι άλλα πολλά ρωτήματα ποθώ, Χριστέ, να κάνω

μα κι εκ της γης καμμιά φωνή, αλλ' ούτε και από πάνω...

Και τραγουδώ με ελιάς κλαδί στο βογγητό του πόνου:

- Χριστούγεννα, Πρωτούγεννα, πρώτη γιορτή του Χρόνου!...

(*) καπόνι = πουλερικό, κόκκορας.

Εδημοσιεύθη το 1887.

ΠΗΓΗ http://www.arxeion-politismou.gr/

ΚΥΘΗΡΑ: H Παναγία Ὀρφανή Μυλοποτάμου (φωτο)

Πρώτη δημοσίευση 

24 Μαΐου 2015

ΚΥΘΗΡΑ Παναγία Ὀρφανή Μυλοποτάμου

Τo προσκύνημα βρίσκεται τρία χιλιόμετρα ΒΔ τοῦ Μυλοποτάμου, μέσα σe κατάφυτο τοπίο ap;o κέδρους, σχίνα καί πρίνα. 

Διαθέτει Ναό ενταγμένο μέσα σέ σπήλαιο μήκους 8μ. καί πλάτους 7μ. καί κελλιά ἐκτός αὐτοῦ στά ΒΔ. Ἀπό τήν παράδοση συνδέεται μέ τήν οικογένεια του Ἰωάννη Δαρμάρου.
Στό δυτικό μέρος τοῦ σπηλαίου ὑπάρχει ἐπιμήκης, χαμηλή προέκταση μέ ἴχνη Ἁγίας Τράπεζας, ὅπου παλαιότερα λειτουργοῦσε ὁ ἱερέας. Στό χῶρο αὐτό βρέθηκε τό εἰκονίδιο τῆς Παναγίας Ἐλεούσας, μέ τήν ἐπωνυμία Ὀρφανή. Σήμερα ἡ Εὕρεση αὐτή εἶναι ἐγκαταλελειμμένη.
Τό εἰκονίδιο φέρει ἀργυρή ἐπένδυση καί βρίσκεται στό Ναό καθώς καί ἡ μεγάλη εἰκόνα τῆς Παναγίας Ἐλεούσας, Ὀρφανῆς, μέ ἀργυρή ἐπένδυση πού φιλοτεχνήθηκε ἀπό τό Νικόλαο Θεοφίλου Σπιθάκη τό 1837.
Τό Ἅγιο Βῆμα εἶναι τρισυπόστατο, μέ τό καθολικό στό μέσον τής Θεοτόκου, τοῦ Ἁγίου Γεωργίου ἀριστερά καί τῶν τριῶν Ἁγίων προστατῶν τής Ἑπτανήσου Σπυρίδωνος, Διονυσίου καί Γερασίμου δεξιά.Τό Προσκύνημα διαθέτει πέντε κελλιά, τό ἕνα ἀπό τά ὁποῖα εἶναι ξενώνας καί μία τραπεζαρία.
Ἡ μνήμη τῆς Παναγίας Ὀρφανῆς ἑορτάζεται στίς 15 Αυγούστου.{ΦΩΤΟΡΕΠΟΡΤΑΖ ADELIN 107,3 FM ΚΥΘΗΡΑ}

Οι ήρωες της πανδημίας κάνουν Χριστούγεννα στο νοσοκομείο

Είναι στην πρώτη γραμμή της «μάχης». Αντιμέτωποι με τον αόρατο εχθρό που στη χώρα μας έχει επιφέρει πάνω από τέσσερις χιλιάδες τριακόσιους θανάτους. Στελεχώνουν τα νοσοκομεία εικοσιτέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρο, καθημερινές και αργίες. Κάνουν Χριστούγεννα προσφέροντας τις υπηρεσίες τους, μακριά από τις οικογένειες τους. Με έντεκα μήνες πανδημίας στις πλάτες τους.

Η Σταματούλα Τσικρικά η οποία είναι πνευμονολόγος και επιμελήτρια του νοσοκομείου αναφοράς για περιστατικά covid-19, Σωτηρία, περνά τις γιορτές στο πόστο της. Όπως λέει στο Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων: «Είναι δύσκολο να αντικρίζεις στα μάτια τον ασθενή, την ημέρα των Χριστουγέννων, που ξέρεις ότι θα είναι μόνος του σε ένα δωμάτιο χωρίς τη δυνατότητα να έχει ούτε κι αυτός τους δικούς του ανθρώπους δίπλα».

Η κατάσταση απαιτεί από γιατρούς, νοσηλευτές και όλο το προσωπικό των νοσοκομείων να βάζουν μπροστά το καθήκον -σχεδόν σύσσωμοι- και τις ημέρες ανάπαυλας. Το αίσθημα προσφοράς είναι η κινητήριος δύναμη, αφού οι αντοχές έχουν αρχίσει και λιγοστεύουν.

«Δυσκολευόμαστε πάρα πολύ, πρέπει να είμαστε στο νοσοκομείο πολλές ώρες, με άσχημες καμιά φορά συναισθηματικές εκβάσεις και για εμάς. Ξέρετε είναι δύσκολο να παίρνεις και να ενημερώνεις ότι ο ασθενής σου δεν είναι καλά», εξηγεί η Σ. Τσικρικά η οποία είναι η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της Ένωσης Πνευμονολόγων Ελλάδος.

Ο χρόνος αποκτά διαφορετική σημασία. Το αντιλαμβάνεται κανείς από την πύλη του νοσοκομείου. Το προσωπικό ασφαλείας, οι καθαριστές, οι τραυματιοφορείς, εργάζονται αξιοποιώντας κάθε δευτερόλεπτο. Στις ΜΕΘ ο χρόνος, πολλές φορές, μετρά αντίστροφα και οι συνθήκες απαιτούν ένα άτομο να προσέχει πάνω από τρεις βαριά ασθενείς. Όμως, σημασία για τους γιατρούς και τους νοσηλευτές έχει το να επιστρέψουν οι άνθρωποι στις οικογένειές τους. Στα πρόσωπα τους βλέπουν πολλές φορές τον πατέρα ή τη μητέρα τους και αγαπημένους τους συγγενείς. Εκτός από την απαραίτητη νοσηλεία, ένα σφίξιμο στο χέρι, ένα ελαφρύ χτύπημα στην πλάτη και ένας εγκάρδιος λόγος είναι το απαραίτητο «επιδόρπιο» που περιλαμβάνει η διασωλήνωση στις ΜΕΘ, ειδικά αυτές τις ημέρες.

Πρόσφατα το προσωπικό που στελεχώνει μια από τις ΜΕΘ του Σωτηρία διοργάνωσε τα γενέθλια μιας εβδομηντάχρονης. Ντυμένοι όπως επιβάλλεται: με προστατευτικές στολές, μάσκες, γάντια και ειδικά γυαλιά είπαν τα χρόνια πολλά. Η ασθενής κατάφερε να σταθεί στα πόδια της, με τη βοήθεια του προσωπικού.

Στα δεξιά της βρισκόταν ο φυσικοθεραπευτής Δημήτρης Κοντός, ο οποίος είναι επιφορτισμένος με το να δίνει ανάσα στους ασθενείς. «Ένα, δύο, τρία και πάμε» λέει, κάνοντας τεχνητή αναπνοή σε όσους είναι κλινήρης και προσπαθούν να ανακτήσουν τις δυνάμεις τους. «Το χειρότερο είναι ότι όλοι αυτοί οι άνθρωποι είναι μόνοι τους εντελώς», περιγράφει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Δ. Κοντός ο οποίος ζητά από τους πολίτες να σταθούν δίπλα στο προσωπικό των νοσοκομείων τηρώντας τα μέτρα και ακούγοντας τους ειδικούς. «Όλοι φοβόμαστε τι θα γίνει μετά τις γιορτές γιατί ο κόσμος δεν υπακούει στα μέτρα, κυρίως στην επαρχία. Φοβόμαστε ότι επειδή ο κόσμος είναι κουρασμένος, λόγω των γιορτών θα πάει στα σπίτια και θα έχουμε έξαρση μετά».

Οι εργαζόμενοι στα νοσοκομεία έχουν πιο πολύ καιρό από όλους τους πολίτες να ευχαριστηθούν στιγμές με την οικογένειά τους, προκειμένου να τους προστατέψουν. Τα φετινά Χριστούγεννα είναι πολύ σκληρά γιατί επιβάλλουν κοινωνική αποστασιοποίηση.

«Πολλοί από εμάς επιλέγουμε συμπεριφορές οι οποίες δεν είναι και πολύ συμβατές με ένα κοινωνικό ζώο, όπως είναι ο άνθρωπος. Απομονωνόμαστε, κρατάμε ανθρώπους μακριά», εξηγεί μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο υπεύθυνος της κλινικής Covid του Ευαγγελισμού, Γιάννης Καλομενίδης.

«Θέλουμε να συνεχίσουμε να κάνουμε τη δουλειά μας σε συνθήκες που επιτρέπουν την άσκηση της ιατρικής και όχι σε πολεμικές συνθήκες, όπως έγινε στη Βόρειο Ελλάδα τον Νοέμβριο», συμπληρώνει ο καθηγητής πνευμονολογίας. Η κλινική της οποίας ηγείται έχει νοσηλεύσει πάνω από επτακόσια άτομα στο δεύτερο κύμα της πανδημίας.

Η μεγαλύτερη γιορτή φέτος στα νοσοκομεία είναι η έναρξη του εμβολιασμού στις 27 Δεκεμβρίου, επιβεβαιώνει μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο νοσηλευτής ΜΕΘ του Σωτηρία Γιώργος Κούρτης. Το ίδιο λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και ο 53χρονος νοσηλευτής εντατικής του Ευαγγελισμού Γιώργος Μπαλάσκας: «Περιμένουμε να πάρουμε κάποια ανάσα και με το εμβόλιο γιατί είναι και η μόνη ελπίδα να αλλάξει η ζωή μας. Δεν μπορούμε να ζούμε άλλο έτσι.»

Οι ήρωες με τις λευκές και πράσινες στολές δεν περιμένουν μονάχα το εμβόλιο τα φετινά Χριστούγεννα. Αλλά και το πνεύμα, τη σύνεση και τη λογική που θα εξευμενίσει τους αρνητές και όσους στιγματίζουν το προσωπικό των νοσοκομείων, θεωρώντας το επικίνδυνο για τη διασπορά του ιού. Ζητούν σαν δώρο να μην επαναληφθούν σκηνικά όπως εκείνο με τη νοσοκόμα η οποία δεν κατάφερε να μισθώσει το σπίτι που ήθελε να μείνει, καθώς οι ένοικοι της πολυκατικίας την...φοβήθηκαν.

ΠΗΓΗ https://www.zougla.gr/

Lockdown: Νέα απόφαση επιτρέπει μετακίνηση για κυνήγι & ψάρεμα

 

Άδεια μετακίνησης εν μέσω lockdown και απαγόρευσης κυκλοφορίας για τον κορονοϊό προβλέπεται για κυνήγι και ψάρεμα με νέα απόφαση που δημοσιεύτηκε σε ΦΕΚ. Συγκεκριμένα η απόφαση ορίζει:

«Μετακίνηση κυνηγών ή αλιέων για την άσκηση θήρας / αλιείας υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

• Η εν λόγω μετακίνηση πραγματοποιείται αποκλειστικά εντός της οικείας Περιφερειακής Ενότητας, ή εξαιρετικά στην περίπτωση της Αττικής εντός των ορίων της Περιφέρειας,
• συμμετοχή μέχρι και δύο (2) ατόμων κυνηγών/ αλιέων για λόγους ασφαλείας,
• εφαρμογή όλων των μέτρων προστασίας της δημόσιας υγείας κατά τη διάρκεια της συγκεκριμένης δραστηριότητας».

https://www.ethnos.gr/

• 
  

Και επί Γης Ειρήνη… ΥΠΕΡΟΧΟ ΑΡΘΡΟ ΑΠΟ ΤΟΝ Ν.ΜΑΝΩΛΑΚΟ Βουλευτής Α' Πειραιά και Νήσων Αντιστράτηγος ε.α – Επίτιμος Δκτης ΑΣΔΕΝ

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΣΤΡΑΤΗΓΕ

ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΠΟΛΥ

*****************************************************

Και επί Γης Ειρήνη…

Τέτοιες μέρες, κάθε χρόνο, οι Χριστιανοί σε όλον τον κόσμο, ετοιμαζόμαστε για την Θεία Γέννηση του Χριστού μας σε μια φτωχική φάτνη στη Βηθλεέμ. ‘’Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί Γης Ειρήνη εν ανθρώποις ευδοκία’’….

Με την σκέψη μου στον αγγελικό ύμνο και στην Ειρήνη επί της Γης, εξέφρασα την απορία μου προς τον καλό μου φίλο και αφοσιωμένο διάκονο της Εκκλησίας του Θεού, παπά Μακάριο : ‘’Γέροντα, μήπως έχει κουραστεί ο Θεός να ασχολείται με μας τους ανθρώπους και μας έχει εγκαταλείψει στη μοίρα μας; Κοίταξε γύρω σου: Πόλεμοι, φτώχεια, βάσανα, αρρώστιες πανδημίες…. Πού είναι η επί Γης Ειρήνη, που ψέλνουν οι Άγγελοι όταν γεννιέται ο Χριστός;’’

Ο καλός ιερωμένος μου εξήγησε, ότι ο ύμνος δεν αναφέρεται στην έννοια της Ειρήνης, όπως, τουλάχιστον, την αντιλαμβανόμαστε συνήθως, αλλά στο ότι ο ίδιος ο Χριστός είναι η Ειρήνη, που έρχεται, για να αποκαταστήσει τη σχέση του ανθρώπου με τον Θεό, η οποία έχει διαταραχτεί από υπαιτιότητα του ανθρώπου

Δέχτηκα την απάντησή του, χωρίς σσότερες ερωτήσεις. Όταν, όμως, έμεινα μόνος, τα ερωτήματα συνέχισαν να γυρίζουν στο μυαλό μου, βασανιστικά, αμείλικτα…

Πώς ξεφύγαμε έτσι από το «κατ΄ εικόνα και καθ’ ομοίωση», που μάς έπλασε ο Θεός;

Αρκεί ένα νοερό ταξίδι στην Υφήλιο για να διαπιστώσει κανείς την θλιβερή πραγματικότητα. Κηρυγμένοι και ακήρυχτοι πόλεμοι, λαοί που υποφέρουν καταπιεζόμενοι από άλλους λαούς, παιδιά που πεθαίνουν από την πείνα… Εκμετάλλευση, φτώχεια, δυστυχία, ... ένας κόσμος, χωρίς αγάπη, χωρίς συμπόνια, χωρίς σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα … Ένας κόσμος όπου κυριαρχεί το συμφέρον των ολίγων και η επιβολή της θέλησης του ισχυρού επί του αδυνάτου. Καταναλωτικές κοινωνίες, όπου Θεός είναι το κέρδος και ο άνθρωπος αγωνίζεται να το κατακτήσει μεταχειριζόμενος κάθε μέσο.

Φαίνεται ότι κάπου έχουμε χάσει το νόημα και την ουσία των Χριστουγέννων .

Το μήνυμα της Θείας Γέννησης, ο Βασιλεύς των Βασιλέων, που δεν γεννήθηκε σε παλάτι, αλλά σε έναν ταπεινό σταύλο και δεν τυλίχθηκε με χρυσοκέντητα σπάργανα, αλλά ζεστάθηκε με το χνώτο των ζώων, όση

δύναμη και αν έχει, κάποιες φορές μοιάζει ανίσχυρο να αποκαταστήσει τη σχέση του ανθρώπου με τον Θεό.

Οι προσπάθειες, που καταβάλλουμε οι άνθρωποι των σημερινών κοινωνιών να νιώσουμε μέσα μας το πνεύμα των Χριστουγέννων στολίζοντας χριστουγεννιάτικα δέντρα και γεμίζοντας τα σπίτια μας και τους δρόμους με πολύχρωμα λαμπιόνια είναι ανούσιες. Τα φανταχτερά φωτάκια, από μόνα τους, όσο όμορφα κι αν είναι, δεν αρκούν για να ζεστάνουν τις ψυχές.

Κοιτάζοντας από το παράθυρο του γραφείου μου την Λεωφόρο Βασιλέως Γεωργίου, στο Κέντρο του Πειραιά, βλέπω τα μαγαζιά ντυμένα γιορτινά, αλλά τα πιο πολλά κλειστά. Έχει σουρουπώσει και η κυκλοφορία είναι αραιή. Ένας κύριος με αθλητική φόρμα βγάζει βόλτα το σκυλάκι του, (αυτός είναι sms 6…). Μια κυρία φαίνεται να έχει μόλις βγει από το κομμωτήριο (sms 2 αυτή…)

Ένας νεαρός, έξω από το απέναντι κατάστημα, αγοράζει ένα πουλόβερ (sms 2, click away….). Το παίρνει και τον βλέπω να κατηφορίζει μέχρι το επόμενο τετράγωνο. Εκεί, στην εσοχή ενός για χρόνια κλειστού καταστήματος, μήνες τώρα, έχει βρει καταφύγιο ένας άστεγος συμπολίτης μας.

Ο νεαρός τον πλησιάζει και του δίνει το πουλόβερ που μόλις αγόρασε. Η ευγνωμοσύνη και η χαρά του φτωχού αστέγου είναι εμφανής. Ο νέος απομακρύνεται με ανάλαφρο βήμα. Τα πόδια του, θαρρείς ότι, δεν πατούν στην γη!

Χαμογελώ… Ιδού το μήνυμα των Χριστουγέννων: Αγάπη, Ανθρωπιά, Έλεος.

Υπάρχει Ελπίδα !

Καλά Χριστούγεννα!

Νικόλαος Μανωλάκος

Αντιστράτηγος ε.α – Επίτιμος Δκτης ΑΣΔΕΝ

Βουλευτής Α' Πειραιά και Νήσων

Παλιές φωτογραφίες από την Αγία Σοφία Κωνσταντινούπολης

Τα τελευταία χρόνια άρχισαν να εκδίδονται, κυρίως στην Τουρκία, αλλά και στο Ηνωμένο Βασίλειο, βιβλία με παλιές φωτογραφίες κυρίως από την Κωνσταντινούπολη του τέλους του 19ου - αρχές του 20ου αιώνα. 

Οι παλιές αυτές φωτογραφίες δείχνουν μία ιστορική στιγμή της Κωνσταντινούπολης που πέρασε ανεπιστρεπτί. Δείχνουν επίσης τα βυζαντινά μνημεία της Πόλης όπως ήταν, πριν την οποιαδήποτε δηλαδή τυχόν ανακαίνισή τους ή την μετατροπή τους ή ακόμα και την καταστροφή τους.

Μία πρώτη επιλογή παλιών φωτογραφιών της Αγίας Σοφίας, αυτού του σπουδαίου χριστιανικού και βυζαντινού μνημείου, παρουσιάζεται από τη λειψανοθήκη παρακάτω, αλλά οι φωτογραφίες δεν σχολιάζονται, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων. Οι φωτογραφίες είναι των Abdullah Frères τριών Αρμενίων αδελφών, παγκοσμίου φήμης φωτογράφων της εποχής τους.

Δείτε τις φωτογραφίες πατώντας των παρακάτω σύνδεσμο

https://leipsanothiki.blogspot.com/2013/10/155.html#more

ΚΥΘΗΡΑ: Χριστούγεννα στην εποχή της πανδημίας

Χριστούγεννα στην εποχή της πανδημίας

Του Γιώργου Λουράντου:

Σε πρωτόγνωρες συνθήκες πανδημίας αλλά με εσωτερική χαρά και άφατη αγαλλίαση γιορτάσαμε σήμερα τη μεγάλη δεσποτική εορτή της Σαρκώσεως του Λόγου του Θεού στο Ι. Π Παναγίας της Μυρτιδιώτισσας των Κυθήρων. Η Θεία Λειτουργία, λόγω Covid-19, ετελέσθη στο νέο καθολικό του Προσκυνήματος και όχι στο Ναό της Ευρέσεως, όπως παραδοσιακά γινόταν αιώνες τώρα.

Για μια ακόμη φορά, οι ανυπέρβλητοι ύμνοι της εορτής, η ιλιγγιώδης αυτή ποίηση που λέει ο Γιανναράς "έγινε τραγούδι, μαρτυρία ψηλάφησης του πληρώματος της ελευθερίας της ζωής", ζέστανε τις καρδιές μας και έφερε προσδοκία και ελπίδα στη δύσκολη εποχή που ζούμε, αφού " ο άσαρκος γαρ ων, εσαρκώθη εκών και γέγονεν ο ων, ο ουκ ην δι ημάς... και μη εκστάς της φύσεως μετέσχε του ημετέρου φυράματος... ".

Όσο ακούγεται αυτή η ποίηση, τα Χριστούγεννα ποτέ δεν θα χάσουν το θάμβος και την αίγλη τους.

Με υγεία το Άγιο Δωδεκαήμερο φίλοι μου!

Σαν σήμερα 25 Δεκεμβρίου – 1995: Αρχίζει η Κρίση των Ιμίων που έφερε Ελλάδα-Τουρκία στα πρόθυρα πολέμου

1995: Αρχίζει η Κρίση των Ιμίων που η κορύφωσή της την 31η Ιανουαρίου 1996 θα φέρει Ελλάδα και Τουρκία στα πρόθυρα πολέμου. Στη φωτογραφία Τούρκοι δημοσιογράφοι υποστέλλουν την ελληνική σημαία 

1995: Αρχίζει η Κρίση των Ιμίων που η κορύφωσή της την 31η Ιανουαρίου 1996 θα φέρει Ελλάδα και Τουρκία στα πρόθυρα πολέμου. Η κρίση άρχισε στις 25 Δεκεμβρίου, όταν το τουρκικό φορτηγό πλοίο Φιγκέν Ακάτ προσάραξε σε αβαθή ύδατα κοντά στην Ανατολική Ίμια και εκπέμπει σήμα κινδύνου. Ο πλοίαρχός του αρνήθηκε βοήθεια από το Λιμενικό, υποστηρίζοντας ότι βρισκόταν σε τουρκική περιοχή και ότι οι μόνες αρμόδιες είναι οι αρχές της χώρας του. Η κρίση των Ιμίων κορυφώθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της 31ης Ιανουαρίου 1996, σε μια εποχή που η κυβέρνηση Σημίτη έκανε τα πρώτα της βήματα, φέρνοντας Ελλάδα και Τουρκία στα πρόθυρα ένοπλης αντιπαράθεσης.

Τα ήθη και έθιμα των Χριστουγέννων σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας

 

Αθήνα

Τα γιορτινά τους φορούν όλες οι πόλεις της Ελλάδας και υποδέχονται τα Χριστούγεννα με έθιμα και παραδόσεις που έχουν τις ρίζες τους βαθιά πίσω στο χρόνο.

Χριστουγεννιάτικο στεφάνι

Στα χωριά συνηθίζουν να κρεμάνε στους τοίχους και τις εξώπορτες ολόκληρες πλεξούδες από σκόρδα που πάνω τους καρφώνουν μοσχοκάρφια, δηλαδή γαριφαλάκια για να διώξουν την κακογλωσσιά που «καρφώνει» την ευτυχία του σπιτιού τους.

Διακοσμημένο με χριστουγεννιάτικα στολίδια, το στεφάνι από έλατο στην εξώπορτα, εκτός από το καλωσόρισμα στους καλεσμένους φέρνει τύχη στο σπίτι. Βασική η ύπαρξη του σκόρδου στο δέσιμό του που προφυλάσσει από το κακό μάτι.

Το χριστόψωμο στην Κρήτη

Το ζύμωμα του χριστόψωμου στη Κρήτη είναι έργο θείο και έθιμο καθαρά χριστιανικό. Για το χριστουγεννιάτικο τραπέζι το χριστόψωμο είναι ευλογημένο ψωμί αφού θα στηρίξει τη ζωή του νοικοκύρη και της οικογένειας του.

Χρησιμοποιούν καλό αλεύρι και ακριβά υλικά, όπως ροδόνερο, μέλι, σουσάμι, κανέλα και γαρίφαλα. Μαζεύονται οι γυναίκες του σπιτιού και μέχρι να γίνει το προζύμι, τραγουδούν, «ο Χριστός γεννιέται, το φως ανεβαίνει, το προζύμι για να γένει». Πλάθουν το ζυμάρι, παίρνουν τη μισή ζύμη και φτιάχνουν μια κουλούρα. Με την υπόλοιπη φτιάχνουν σταυρό με λουρίδες από τη ζύμη και στο κέντρο βάζουν ένα άσπαστο καρύδι που συμβολίζει τη γονιμότητα. Στην υπόλοιπη επιφάνεια σχεδιάζουν σχήματα με το πιρούνι για να βγάλουν το «κακό μάτι» και να «καρφώσουν» την κακογλωσσιά. 

Ο νοικοκύρης του σπιτιού παίρνει το χριστόψωμο, το σταυρώνει, το κόβει και το μοιράζει σε όλους όσους παρευρίσκονται στο τραπέζι, σαν συμβολισμό της Θείας Κοινωνίας, που ο Χριστός έδωσε τον Άρτο της ζωής σε όλη την ανθρώπινη οικογένεια του.

Η κουλούρα της Ζακύνθου

Οι νοικοκυρές ζυμώνουν με τον παραδοσιακό τρόπο την κουλούρα, μέσα σε ξύλινες σκάφες και με τη χρήση αλευριού πολύ καλής ποιότητας, ψιλοκοσκινισμένου, με πολλά αρωματικά βότανα και με αρκετή δόση από καρύδια, σταφίδα, κρασί και λάδι.

Αφού το στολίσουν με πολλά περίτεχνα σχέδια από το ίδιο ζυμάρι και αφού το εμπλουτίσουν με κάποιο χρυσό ή ασημένιο νόμισμα, που το αποκαλούν «ηύρεμα», το ψήνουν σε φούρνο με ξύλα και το διατηρούν ζεστό μέχρι τη βραδινή οικογενειακή ιεροτελεστία.

Παραμονή Χριστουγέννων, το απόγευμα, η οικογένεια μαζεύεται στο εορταστικό τραπέζι το οποίο φιλοξενεί στο κέντρο του, τη μεγάλη χριστουγεννιάτικη κουλούρα, μια νταμιτζάνα κόκκινο κρασί και τα πιάτα για το βραδινό έδεσμα. Το έδεσμα δεν είναι άλλο από μια μπροκολόσουπα που φτιάχνεται μέσα σε λίγα λεπτά από τις νοικοκυρές και σερβίρεται με λεμόνι, ντόπιες ελιές και κρεμμύδι. 

Δίπλα από την αναμμένη εστία του σπιτιού βρίσκεται ένα ποτήρι που περιέχει λάδι με κρασί και ένα θυμιατό κάτω από την εικόνα της Παναγίας με το θείο βρέφος.

Ο μεγαλύτερος άνδρας της οικογένειας παίρνει τον δίσκο με την κουλούρα στα χέρια του. Πάνω στον δίσκο ακουμπάνε τα χέρια τους όλα τα μέλη της οικογένειας. Ο δίσκος με την κουλούρα μεταφέρεται πάνω από τη φωτιά στο αναμμένο τζάκι. Εκεί ο αρχηγός της οικογένειας τη σταυρώνει τρεις φορές και χύνει πάνω της λαδόκρασο, ψάλλοντας το γνωστό απολυτίκιο «Η Γέννησις σου Χριστέ...».

Η νοικοκυρά θυμιατίζει όλο το σπίτι και ένας από τους νεότερους της οικογένειας παίρνει το τουφέκι του σπιτιού και πυροβολεί από το παράθυρο στον αέρα. Τα σμπάρα συμβολίζουν την χαρμόσυνη είδηση ότι στο σπίτι αυτό γεννήθηκε ήδη ο Χριστός. Η ιεροτελεστία κρατά λίγα μόλις λεπτά και μετά αρχίζουν οι ευχές. Η κουλούρα επιστρέφει στο τραπέζι κι εκεί ο αρχηγός τής οικογένειας αρχίζει να κόβει τα κομμάτια. Το πρώτο ανήκει στον Χριστό, το δεύτερο στον φτωχό, το τρίτο στο σπίτι και μετά στα μέλη της οικογένειας στα οποία διανέμεται κατά σειρά ηλικίας.

Το «τάισμα» της βρύσης στην Κεντρική Ελλάδα

Τα μεσάνυχτα της παραμονής των Χριστουγέννων γίνεται το λεγόμενο «τάισμα της βρύσης», σε χωριά της Κεντρικής Ελλάδας. Οι κοπέλες τα χαράματα πηγαίνουν στην πιο κοντινή βρύση για να κλέψουν το «άκραντο νερό», δηλαδή αμίλητο γιατί δεν βγάζουν λέξη σε όλη τη διαδρομή. Όταν πάρουν το νερό, αλείφουν τη βρύση με βούτυρο και μέλι με την ευχή, όπως τρέχει το νερό να τρέχει και η προκοπή στο σπίτι, και όπως γλυκό είναι το μέλι, έτσι γλυκιά να είναι και η ζωή τους. 

Για να έχουν καλή σοδειά, όταν φθάνουν εκεί, την ταΐζουν με διάφορα προϊόντα όπως βούτυρο, ψωμί, τυρί, όσπρια ή κλαδί ελιάς. Έλεγαν μάλιστα ότι όποια κοπέλα πήγαινε πρώτη στη βρύση θα ήταν η πιο τυχερή όλο το χρόνο. Έπειτα έριχναν στη στάμνα που θα έφερναν το νερό, ένα βατόφυλλο και τρία χαλίκια, κλέβουν το νερό από τη βρύση και γυρίζουν στο σπίτι τους πάλι αμίλητες μέχρι να πιούνε όλοι από το «άκραντο νερό». Με το ίδιο νερό ραντίζουν και τις τέσσερις γωνίες του σπιτιού και σκορπίζουν και τα τρία χαλίκια στο σπίτι. Στη λαϊκή μας παράδοση ο βάτος φέρνει αισιοδοξία και καλά μαντάτα και διώχνει τα ξόρκια.

«Πάντρεμα της φωτιάς»

Στα χωριά της Έδεσσας την παραμονή των Χριστουγέννων «παντρεύουν τη φωτιά», δηλαδή παίρνουν ένα ξύλο με θηλυκό όνομα, δηλαδή κερασιάς και ένα με αρσενικό όνομα, συνήθως από αγκαθωτά δέντρα, δηλ. από βάτο. Βάζουν τα ξύλα στο τζάκι να καούν και ανάλογα με τον κρότο ή τη φλόγα τους μπορούν να προβλέψουν τα μελλούμενα είτε για τον καιρό είτε για τη σοδειά τους. Η λαϊκή μας παράδοση θέλει τα αγκαθωτά δέντρα να απομακρύνουν τα δαιμονικά όντα, όπως τους καλικάντζαρους.

Στη Θεσσαλία, όταν τα κορίτσια επιστρέφουν από την εκκλησία, ανήμερα Χριστούγεννα, βάζουν δίπλα στο τζάκι κλαδιά κέδρου που τα ξεδιαλέγουν να είναι λυγερά, ενώ τα αγόρια βάζουν από αγριοκερασιά. Τα λυγερά αυτά κλαδιά αντιπροσωπεύουν τις επιθυμίες τους για μια όμορφη ζωή. Όποιο κλωνάρι καεί πρώτο αυτό είναι καλό σημάδι γιατί αυτός ο νέος ή η νέα θα παντρευτεί πρώτα.

Τα Χριστόξυλα

Σε πολλά χωριά της Μακεδονίας από τις παραμονές των Χριστουγέννων ο νοικοκύρης του σπιτιού ψάχνει στα χωράφια και βρίσκει ένα μεγάλο χοντρό και γερό ξύλο από πεύκο ή ελιά και το πάει σπίτι του. Η νοικοκυρά φροντίζει να έχει καθαρίσει το σπίτι αλλά με ιδιαίτερη προσοχή το τζάκι, ώστε να μη μείνει ούτε ίχνος από την παλιά στάχτη. Καθαρίζουν ακόμα και την καπνοδόχο, για να μην βρίσκουν πατήματα να κατέβουν οι καλικάντζαροι, τα κακά δαιμόνια όπως λένε στα χριστουγεννιάτικα παραμύθια και μαγαρίσουν το σπίτι. Βάζει λοιπόν το Χριστόξυλο στο τζάκι την παραμονή και το ανάβει αφήνοντας το να σιγοκαίει όλο το δωδεκαήμερο από τα Χριστούγεννα μέχρι τα Φώτα. Στη λαϊκή παράδοση πίστευαν ότι η στάχτη αυτή προφύλασσε το σπίτι και τα χωράφια από κάθε κακό και καθώς καίγεται, ζεσταίνεται ο Χριστός στη φάτνη.

Στη Σκιάθο, οι πιο παλιοί λένε ότι από την 1η Δεκεμβρίου οι καλικάντζαροι ετοιμάζουν το καράβι τους για να έρθουν στο νησί. Την παραμονή των Χριστουγέννων το ρίχνουν στο γιαλό και φθάνουν ανήμερα. Από τότε μέχρι τα Φώτα κανείς δεν τολμάει να βγει νύχτα από το σπίτι του γιατί θα τον βουβάνουν. Την παραμονή των Φώτων, όμως, οι καλικάντζαροι τα μαζεύουν γρήγορα και φεύγουν τρέχοντας μην τους προφτάσει ο παπάς με τον αγιασμό και τους ζεματίσει.

Οι Μωμόγεροι του νομού Δράμας

Η λαϊκή φαντασία οργιάζει με τις σκανταλιές των καλικάντζαρων που βρίσκουν την ευκαιρία να αλωνίσουν στον επάνω κόσμο, τότε που τα νερά είναι «αβάφτιστα». Η όψη τους τρομακτική και οι σκανταλιές τους απερίγραπτες, αλλά και ο τρόμος τους άλλος τόσος για τη φωτιά. Στα χωριά Πλατανιά και Σιταγροί της Δράμας συναντάμε το έθιμο των Μωμόγερων που προέρχεται από τους Πόντιους πρόσφυγες. 

Η ονομασία τους προέρχεται από το μίμος ή το μώμος και το γέρος και συνδέεται με τις μιμητικές τους κινήσεις. Φοράνε τομάρια λύκων ή τράγων ή είναι ντυμένοι με στολές ανθρώπων οπλισμένων με σπαθιά και έχουν την μορφή γέρων. Οι Μωμόγεροι προσδοκώντας τύχη για τη νέα χρονιά, γυρίζουν σε παρέες όλο το δωδεκαήμερο, ψάλλοντας τα κάλαντα ή άλλους ευχετικούς στίχους. 

Όταν οι παρέες συναντηθούν κάνουν ψευτοπόλεμο μεταξύ τους ώσπου η μία ομάδα να νικήσει και η άλλη να δηλώσει υποταγή. Το ίδιο έθιμο με παραλλαγές γίνεται στην Κοζάνη και τη Καστοριά με την ονομασία Ραγκουτσάρια.

Newsroom ΔΟΛ, με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ

ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΤΗΣ ΕΛΠΙΔΑΣ;ΤΗΣ ΑΔΑΜΑΝΤΙΑΣ ΤΡΙΑΡΧΗ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ

 

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΑΜΑΡΥΣΙΑ

ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΤΗΣ ΕΛΠΙΔΑΣ;

Στο παιδί της

πλατείας Κάνιγγος

- Παππού – παππού! Έκανα κι εγώ καλά το μάθημα…

21 Δεκεμβρίου 201…, έλαμψε το δωμάτιο από το χαμόγελο της 11χρονης εγγονούλας. Και πριν πει λέξη ο κ. Νίκος, όρμησε ο μικρότερος αδελφός της:

- Ποιο μάθημα, Αντιγόνη; Έγινες κυρα – δασκάλα; χαμογέλασε ο παππούς σκεπάζοντας τη θλίψη του.

- Πολλά γίνονται, Φοίβο μου. Η κυρία Ρόζα είχε προετοιμάσει τα παιδιά της Έκτης τάξης, να κάνουν εκείνα το μάθημα της 21ης Δεκεμβρίου, πριν από τις διακοπές. Όσα ήθελαν, να παρουσιάσουν χριστουγεννιάτικα διηγήματα, με συντομία, από εκείνα που τους είχε δώσει σε φωτοτυπίες. Ή κάποιο άλλο.

- Εσύ, Αντιγόνη;

- Είπα την ιστορία του Βάνκα1, που μου την είχες μάθει, παππού. Και έκανε μεγάλη εντύπωση.

- Να την μάθει κι ο Φοίβος;

- Ο Ρώσος συγγραφέας Άντον Τσέχωφ έγραψε για τη μεγάλη λύπη του Βάνκα, του Ιβάν Ζούκοφ. Ήταν εννιά χρονών, δισάρφανος. Και τον έστειλε ο φτωχός παππούς του από το χωριό στη Μόσχα, σε ένα τσαγκαράδικο, για να μάθει την τέχνη. Τέσσερις μήνες το αφεντικό τον χτυπούσε άδικα. Κάποτε τον έσυρε στην αυλή και τον έδερνε, γιατί, την ώρα που κουνούσε το μωρό, τον πήρε ο ύπνος. Και στο τσαγκαράδικο τον βασάνιζαν όλοι οι παραγιοί. Για φαγητό του δίνανε δυο ξεροκόμματα και λίγο κουρκούτι, το ίδιο κάθε μέρα.

- Παππού, διακόπτει ο Φοίβος, αυτά τα βάσανα ήταν σαν εκείνα του Χριστού μας.

- «Στα ξένα χέρια», θυμάται ο κύριος Νίκος το αριστούργημα του Μαξίμ Γκόρκι. Συνέχισε Αντιγόνη μου..

- Το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων, όταν όλοι είχαν φύγει, ο μικρός αρχίζει να γράφει ένα γράμμα. Κρατούσα το βιβλίο τού παππού με το διήγημα και διάβασα στην τάξη μερικά λόγια: «Πολυαγαπημένε μου παππού Κωσταντή Μακάριτς. Σου γράφω γράμμα. Σου εύχομαι καλά Χριστούγεννα… Δεν έχω πια ούτε πατέρα ούτε μάνα, μονάχα εσύ μου απόμεινες. Έλα γρήγορα, αγαπημένε μου παππού, για όνομα του Θεού. Σε παρακαλώ, πάρε με από δω. Λυπήσου με το δύστυχο ορφανό, γιατί όλοι με δέρνουν και πεινάω πολύ. Και έχω τόση στενοχώρια, που δεν ξέρω πώς να σου την πω. Όλο κλαίω παππού. Και μια μέρα το αφεντικό μού ’δωσε μια στο κεφάλι με το καλαπόδι, τόσο δυνατά που έπεσα κάτω και έλεγα πως δε θα σηκωθώ. Δεν είναι ζωή αυτή, χειρότερη και από του σκύλου… Ο εγγονός σου Ιβάν Ζούκοφ, ΑΓΑΠΗΜΕΝΕ ΜΟΥ ΠΑΠΠΟΥ, ΕΛΑ».

Όταν τέλειωσε το γράμμα ο Βάνκας, το έβαλε σ’ ένα φάκελο, όπου έγραψε: ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΑΠΠΟΥ. ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ. Και πρόσθεσε: Κωσταντή Μακάριτς. Αμέσως μετά έτρεξε και έριξε «το πολύτιμο μήνυμά του» στο κοντινότερο ταχυδρομικό κουτί. ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΑΠΠΟΥ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ.

- Δεν πήγε το γράμμα!

Φώναξε ταραγμένη μια συμμαθήτριά μου. Ο Βάνκας είχε ξεχάσει να γράψει στο φάκελο το όνομα του χωριού. Και συγκινήθηκε η Πέγκη, παππού. Η Πέγκη τέσσερις μήνες δεν είχε μιλήσει ποτέ. Δεν ξέρουμε γιατί. Σήμερα ακούσαμε τη φωνή της! Η δασκάλα μας νομίζω δάκρυσε. Και δυο συμμαθητές μας έβαλαν τα κλάματα…

- Πώς όχι; Πώς όχι, παιδιά μου… Και η Πέγκη… Μπράβο Αντιγόνη!

Ο κύριος Νίκος σταμάτησε. Μόνο…

- Πηγαίνετε για λίγο στη γιαγιά…

∽ Το παιδάκι της πλατείας Κάνιγγος ∽

Ο ηλικιωμένος κύριος μένει ακόμη πολύ λυπημένος. Είναι συνεχώς απέναντί του η πρωινή συνάντηση. Ενώ καθόταν έξω από το καφενείο που συμπαθούσε, δίπλα στην πλατεία Κάνιγγος, σήκωσε τα μάτια από την εφημερίδα. Μπροστά του στεκόταν ένας μικρούλης, τεσσάρων – πέντε χρονών; Κοίταζε τον κύριο Νίκο. Χωρίς να ζητά τίποτε… Στα καστανά, υπομονετικά μάτια του παιδιού δεν πρέπει να υπήρχε μόνο η αναμονή μιας μικρής βοήθειας. Και φόβος; Ντροπή;

- Από πού είσαι, παιδί μου;

Απάντησε μ’ έναν ελάχιστο, ακαθόριστο ψίθυρο. Ίσως είπε «Συρία». Γιατί να ρωτήσει ο ευαίσθητος άνθρωπος; Ποτέ ξανά. Τον φτωχό να μην τον ρωτάμε.

Θέλησε να δώσει ένα μικρό χαρτονόμισμα. Μα... δεν χωρούσε. Δεν χωρούσε στη χουφτίτσα του μικρού… Χάιδεψε το προσφυγάκι και του είπε να βάλει στην τσέπη του το διπλωμένο χαρτονόμισμα. Αμέσως μετά, ο κύριος Νίκος σαν να χάθηκε κάποιες στιγμές. Δεν είδε να φεύγει το τόσο μικρό παιδί της βουβής ανάγκης. Τον εξόριστο άγγελο του κόσμου μας.

«Τα ερείπια των παιδιών του, γίνονται τα δικά μας ερείπια»2.

«Ω π ε ν ι χ ρ α α λ λ’ υ π ε ρ τ ά τ η ε υ τ υ χ ι α

τ ο υ π τ ω χ ο ύ!»

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης

- Αντιγόνη, Φοίβο… Να σας πω κι εγώ δυο ιστορίες; Από τους θησαυρούς που μας χάρισε ο άγιος συγγραφέας, ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης3.

Στο νησί του, τη Σκιάθο, ζούσε και η θεια-Αχτίτσα με τα ορφανά εγγονάκια της, το Γέρο και την Πατρώνα. Δεν τους μιλούσε

με τα πραγματικά τους ονόματα, για να μην της θυμίζουν τους χαμένους, τον άντρα και την κόρη της. Και δεν είχε στον ήλιο μοίρα, ανάτρεφε τα παιδιά κάνοντας ό,τι περνούσε από τα χέρια της.

Βοτάνιζε, μάζευε ελιές για τους χωριανούς, ξενοδούλευε. Από κούμαρα έβγαζε ρακί. Και τι δεν έκανε… Για «τα αξιολύπητα, τα καημένα»… Πρώτα απ’ όλα όμως ήταν «Η σταχομαζώχτρα» - κι ας την κορόιδευαν οι φαρμακερές γλώσσες. Κάθε Ιούνιο, στην απέναντι Εύβοια, μάζευε τα στάχυα, που έπεφταν απ’ τα δεμάτια των θεριστών. Γέμιζε τρεις – τέσσερις σάκους και εξασφάλιζε το ψωμί της χρονιάς.

Το έτος όμως, 187…, ποιες αμαρτίες πλήρωνε η πικρή γη; Ελάχιστα τα στάχυα, πουθενά ελιές, φτώχεια ακόμη και στις κουμαριές. Αφορία παντού! Ένας ασυνήθιστος, άγριος, αδιάκοπος χειμώνας έκανε μεγαλύτερη τη δυστυχία. Γρήγορα τελείωναν τα ξύλα, που έφερνε από τα δάση η Αχτίτσα, το σπιτικό ήταν παγωμένο. Βοριάς «χιονιστής» φυσούσε και τις παραμονές των Χριστουγέννων, Ο Γέρος δεν έβρισκε ούτε ψίχουλα στο ντουλάπι. Πήρε ένα κομμάτι κρυσταλλιασμένο χιόνι, για να ξεγελάσει την πείνα του μαζί με την Πατρώνα.

Το πρωί της παραμονής, στην πόρτα τους ο παπα – Δημήτρης.

- Καλώς τα ’δέχθης, είπε στη γιαγιά. Έλαβα ένα γράμμα για σένα...

Για την Αχτίτσα; Ποιος θα της έγραφε; Και όμως. Ο εξαφανισμένος, στην Αμερική τόσα χρόνια γιος της, ο Γιάννης, την θυμήθηκε. Με γράμμα, με τις περιστάσεις της ξενιτιάς και ένα «συνάλλαγμα».

- Πόσα χρήματα; διακόπτει ο Φοίβος.

- Ούτε ο ιερέας, ούτε ο δάσκαλος μπορούσαν να καταλάβουν. Ο κυρ – Μαργαρίτης, ο πολυτεχνίτης, είπε ότι έκανε να δίνει στη

μάνα λιγότερα από δέκα τάλιρα. Ευτυχώς, τότε φάνηκε περαστικός έμπορος από τη Σύρο. Κοίταξε το «συνάλλαγμα¨.

- Συναλλαγματική για δέκα αγγλικές λίρες. Σίγουρα.

Και τελικά, μέτρησε στο χέρι της θειας – Αχτίτσας, μπροστά στα «έκθαμβα μάτια της» εννιά γυαλιστερές λίρες!

- Θαύμα, μονολογεί η Αντιγόνη.

Θαύμα, που έγινε καθαρά πουκαμισάκια, νέα πέδιλα για τα παιδιά και καινούρια, «άδολη» μαντήλα της γιαγιάς, της σταχομαζώχτρας! Τα δικά τους Χριστούγεννα έμοιαζαν με ηλιόλουστο όνειρο.

Πήρε μια ανάσα ο κ. Νίκος. Ανυπομονούσε όμως η Αντιγόνη.

- Η δεύτερη ιστορία, παππού;

- Ναι, η ιστορία της «’Πηρέτρας». «Υπηρέτρα» είχε ονομάσει ο μπαρμα – Διόμας τη γερόντισσα βάρκα του. Χωρίς σύνταξη, μόνον μ’ αυτήν είχε απομείνει. Και τον υπηρετούσε. Στο ψάρεμα, σε μεταφορές, να βγάζει το ψωμί το δικό του και της Ουρανιώς, της θυγατέρας του, του μοναδικού δικού του ανθρώπου. Στην Υπηρέτρα έλεγε και τα παράπονά του: «Βασανισμένο μου κορμί, τυραγνισμένα νιάτα…»

Το μεσημέρι της παραμονής των Χριστουγέννων, σαλπάρησαν για το γειτονικό νησί, την Τσουγκριά και εκεί γέμισε σχεδόν η βάρκα με όρνιθες, τυριά και άλλα αναγκαία. Σύντομα βρέθηκε στα μισά του θαλασσινού δρόμου της, και ξαφνικά… Ο γαϊδαράκος, ο συνταξιδευτής του μπαρμπα – Διόμα. χτύπησε δυνατά τη σανίδα της Υπηρέτρας, έσπασε το μαδέρι της και αμέσως αναποδογύρισε, με όλα της τα υπάρχοντα στα κύματα. Ο ναυαγός κρεμάστηκε από τα πλευρά της και, κολυμβητής σαν το χέλι, πάλευε να μη βουλιάξουν. Η πιστή Υπηρέτρα τον κρατούσε μέχρι τώρα στη ζωή και, στα τελευταία της, απόδιωχνε το θάνατό του!

Στο μεταξύ το Ουρανιώ περίμενε.

- Πέρασαν τα μεσάνυχτα, κι ο πατέρας μου!

Τότε, κρυμμένη στο σκοτεινό εξώστη, παρακολουθούσε την ετοιμασία των γειτόνων για τη γιορτινή λειτουργία. Κάποια στιγμή ήρθε ο φοβερός λόγος:

- Ο γείτονας είπαν πως βούλιαξε. Σπαρακτική κραυγή ακούστηκε…

- Χριστέ μου..! Έκανε το σταυρό της η Αντιγόνη.

Ξημέρωνε και η θεία της κόρης, που σπάραζε από τον πόνο, δεν μπορούσε να την παρηγορήσει.

Στη θάλασσα, ενώ υπήρχε ακόμη αρκετό φως μετά το ηλιοβασίλεμα, ένα μεγάλο τρεχαντήρι έτυχε να πλησιάζει τον γέροντα και διέκρινε τη ναυαγισμένη Υπηρέτρα, σαν φωλιά αλκυόνης πάνω στα κύματα. Σε λίγο ο μπαρμπα – Διόμας, μόλις άκουσε κουπιά να πλαταγίζουν κοντά του, ευθύς λιποθύμησε, ύστερα από δύο ωρών μάχη με το Χάρο. Οι καλοί κωπηλάτες τον ανέβασαν στο τρεχαντήρι, κατάφεραν να τον ξαναφέρουν στη ζωή και τον άφησαν γερό στο λιμάνι του.

Έτρεξε κι αγκάλιασε την Ουρανιώ, με τα δάκρυα τής ευτυχίας της. Ο πατέρας δεν έφερε ούτε μυζήθρες, ούτε αυγά, αλλά το σκληραγωγημένο, το θαλασσόδαρτο άτομό του με τα στιβαρά χέρια, ικανά, ακόμη κάποια χρόνια, να πασχίζουν για τον επιούσιον. «Ω πενιχρά, αλλ’ υπερτάτη ευτυχία του πτωχού!», εξηγεί ο παππούς το λόγο του ανυπέρβλητου, Σκιαθίτη – που στα περισσότερα χρόνια του ήταν πολύ φτωχός.

∽ Το μήνυμα του Βρέφους της Βηθλεέμ ∽

Άλλαξε θέμα ο κ. Νίκος.

- Παιδιά μου, φτάνουν τα Χριστούγεννα. Ποια δώρα θέλετε; Παιγνίδια, καινούρια μπουφάν;

- Τίποτε από αυτά, απαντά ο Φοίβος. Προτιμώ ένα βιβλίο του Τσέχωφ. Εσύ κυρα – δασκάλα;

- Δύο βιβλία του Παπαδιαμάντη. Το ένα θα το χαρίσω στην Πέγκη. Για να μιλάει, για να την ακούμε. Σε παρακαλώ, παππού!

Ο ηλικιωμένος κύριος κατευθύνθηκε στο τηλέφωνο, γρήγορα. Δεν έπρεπε να φανούν τα δάκρυά του.

- Παρακαλώ… Κύριε Άλκη, στείλτε μου τρία βιβλία…

Τα βιβλία της αγάπης. Με το χρόνο, θα βοηθούν την Αντιγόνη και το Φοίβο να γίνονται όλο και καλύτεροι άνθρωποι. Να βάνουν το λιθαράκι τους στο κτίσιμο ενός ανθρώπινου κόσμου. Όπου, πρώτα – πρώτα, ας μην υπάρχουν εκατομμύρια καταφρονεμένα, ταπεινωμένα παιδιά, ακόμη και σε χειρότερη κατάσταση από τα εγγόνια του Κωσταντή Μακάριτς, της θειας – Αχτίτσας και από το παιδάκι της πλατείας Κάνιγγος.

Ο κ. Νίκος κοιτάζει τη συνομιλήτρια και το συνομιλητή του. Μεγάλωσαν! Κοντά τους ζει τα Χριστούγεννα της Ελπίδας; Της αμυδρής Ελπίδας. Αλλά πολύτιμης…

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

1. Άντον Τσέχωφ, Διηγήματα, μτφρ. Κυριάκος Σιμόπουλος, Θεμέλιο. Συμπεριλαμβάνεται στα «Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας» της Α΄ Γυμνασίου.

2. Από το κείμενο «Ο άγγελος της ιστορίας με τις λέξεις του να οπισθοχωρούν». του Μπάμπη Μπαλτά. Η Εφημερίδα των Συντακτών, 20-11-2020.

3. Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης δεν είδε, όσο ζούσε τυπωμένο βιβλίο του. Η εξαιρετική «Ιστορία της Ελληνικής

Επαναστάσεως» του Σκώτου ιστορικού George Finlay, που είχε μεταφράσει υποδειγματικά ο Σκιαθίτης, εκδόθηκε 100 χρόνια μετά την ολοκλήρωσή της, το 2008, από το «Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων, για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία».