Πνικοκτόνος ο νέος εκλογικός νόμος της Αυτοδιοίκησης για τα χωριά
*************************
Ο νέος εκλογικός νόμος για την Αυτοδιοίκηση στην ουσία κωδικοποιεί τις Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ) και τις εγκυκλίους ( ΚΥΑ,ΥΑ) που ισχύουν όλη αυτή την Αυτοδιοικητική περίοδο ,αποδιαρθρώνοντας ότι θετικό είχε ό μη εφαρμοσμένος νόμος της ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ ν. 4555/2018 (με το εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής).
Θεσμοθετεί ένα δημαρχοκεντρικό μοντέλο Αυτοδιοίκησης ασφυκτικά προσκολλημένο στην κρατική διοίκηση ‘’παράκλητο’’ στην βούληση των εκάστοτε κυβερνώντων ,αφού κατ’ ουσία επαναφέρει τα χρίσματα και την κομματικοποίηση στην συγκρότηση των ψηφοδελτίων.
Οι σημερινές δηλώσεις του Υπουργού Εσωτερικών κ. Βορίδη για το νέο, του πλήρως πλειοψηφικού εκλογικού συστήματος, τόνισε ότι έρχεται για «να μην μπορεί να κάνουν οι δήμοι αυτά τα ωραία τα ΣΥΡΙΖΑίικα!».
Μια όμως αρνητική παράμετρος που θεσμοθετεί –αν τελικά ισχύσει- είναι η απαξίωση συνολικά του ρόλου των Προέδρων και των Τοπικών Συμβουλίων των χωριών ως εκπροσώπων της βούλησης των χωριών είτε άνω, είτε κάτω των 500 κατοίκων.
Ιστορικά η κοινοτική οργάνωση αποτέλεσε βασικό κύτταρο διοικητικής αυτοοργάνωσης του ελληνισμού, ως βασικός συντελεστής διατήρησης της εθνικής ταυτότητας, της ηθικής συγκρότησης και της επαναστατικής αφύπνισης αφ' ενός, και αφ' ετέρου χρησιμοποιήθηκε ως μηχανισμός πολιτικής κυριαρχίας από τον κατακτητή και έμμεσης οικονομικής εκμετάλλευσης των υπόδουλων Ελλήνων.
Στην ουσία η κοινότητα διέσωσε την ιδιοσυστασία του ελληνικού τρόπου του βίου με μοναδικό τρόπο. Το ιστορικό θετικό παράδοξο της ελληνικής κοινότητας είναι ότι κατέστη ζωτικός τρόπος οργάνωσης των Γραικών από τα αρχαϊκά χρόνια ως άτυπη μορφή εξουσίας επιτελώντας ένα τεράστιο έργο στη μικρή κλίμακα διακυβέρνησης.
Το 1833 και επίσημα ο βασιλιάς Όθωνας κατάργησε μια παράδοση κοινοτισμού χιλιάδων χρόνων εξαφανίζοντας κάθε μορφή κοινοτικής οργάνωσης στον ελληνικό δημόσιο χώρο προκρίνοντας ένα συγκεντρωτικού τύπου ελληνικό κράτος.
H κοινότητα θεσπίσθηκε ως οργανισμός τοπικής αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) το 1912 επί Ελ. Βενιζέλου, με το νόμο ΔΝΖ 1912 Περί Δήμων και Κοινοτήτων. Για την ακρίβεια το προσχέδιο όριζε ως πρωτοβάθμιο ΟΤΑ το δήμο και έκανε διάκριση ανάμεσα σε «αστικούς» και «αγροτικούς», όμως στην τελική μορφή του νόμου ο όρος αγροτικός δήμος είχε αντικατασταθεί από την κοινότητα.
Έκτοτε με το Πρόγραμμα Ι. Καποδίστριας (Ν. 2539/97), με το Πρόγραμμα Καλλικράτης (Ν.3852/2010) και με το Πρόγραμμα Κλεισθένης 1 (Ν. 4555/18) οι Κοινότητες ενσωματώθηκαν σε ευρύτερα σχήματα Δήμων με την αρχική φιλοσοφία της ορθολογικότερης και αποτελεσματικότερης οργάνωσης και διοίκησης.
Στην διάρκεια των 23 ετών συνενώσεων και συγχωνεύσεων, αυτή η αναγκαιότητα και το νέο Ευρωπαϊκό περιβάλλον μπορεί να έδωσε ώθηση και αναπτυξιακή προοπτική, όμως αποδυνάμωσε βασικές δημοκρατικές λειτουργίες και απομάκρυνε τις τοπικές κοινωνίες από τα κέντρα λήψης αποφάσεων.
Μιλώντας για την καθημερινότητα δηλαδή την επίλυση καθημερινών προβλημάτων (καθαριότητα, ηλεκτροφωτισμός, ύδρευση κλπ) οι πολίτες προσφεύγουν στον Πρόεδρο και στο Τοπικό Συμβούλιο ζητώντας λύσεις. Όμως ο εισηγητικός και όχι ο αποφασιστικός ρόλος τους καθιστούν αδύναμους, παρακλητικούς προς την δημοτική αρχή και πολλές φορές ‘’σάκους του μποξ’’ των αντιδράσεων. Ακόμα και η χρήση της Πάγιας Προκαταβολής απαιτεί την έγκριση της δημοτικής αρχής και πολλές φορές η χρήσης γίνεται με στρεβλό τρόπο.
Αντί να δοθούν και να εδραιωθούν αποφασιστικές αρμοδιότητες στους Προέδρους και τα Τοπικά Συμβούλια των Τοπικών Κοινοτήτων το υπό συζήτηση νομοσχέδιο:
1)Καταργεί το Συμβούλιο της Κοινότητας από 300 έως 500 κατοίκους. Αυτό αφορά 1466 Κοινότητες και περίπου 3.000 αιρετούς που καταργούνται (2 ανά Κοινότητα). Τελικά ο Υπουργός Εσωτερικών λέγεται ότι θα το πάρει πίσω.
2)Καταργεί την εκλογή Συμβουλίου Κοινότητας και την Κοινότητα στις έδρες των Δήμων που θεσμοθετήθηκαν στην βάση της ίσης μεταχείρισης επαναφέροντας παλαιούς ή και νέους εύλογους ανταγωνισμούς.
Συμπερασματικά η αναβάθμιση των Προέδρων και των Τοπικών Συμβουλίων πρέπει να κατοχυρωθεί θεσμικά τουλάχιστον στον τομέα της καθημερινότητας. Επίσης:
α) Να παραμείνει ο προβλεπόμενος αριθμός στην σύνθεση των Τοπικών Συμβουλίων (μηδενικό οικονομικό κόστος)
β) Να παραμείνει ως έχει το Τοπικό Συμβούλιο της έδρας (αλήθεια ποιος θα κάνει χρήση της όποιας Πάγιας Προκαταβολής).
γ) Να γίνει δεσμευτικός και υποχρεωτικός ο θεσμός της λαϊκής συνέλευσης (Τουλάχιστον μία φορά κατ’ έτος προγραμματικού – απολογιστικού χαρακτήρα).
δ) Να θεσμοθετηθεί με νέους όρους η Πάγια Προκαταβολή.
ε) Για την εκλογή των Προέδρων και των Τοπικών Συμβουλίων οι υποψήφιοι να είναι σ΄όλες τις λίστες των υποψηφίων Παρατάξεων των Δημάρχων, ξεπερνώντας το όποιο συνταγματικό κώλυμα, διασφαλίζοντας την πραγματική ανεξαρτησία των Προέδρων και των Τοπικών Συμβουλίων.
Η κρισιμότητα αναβάθμισης των Τοπικών Κοινοτήτων κρίνεται σημαντική στις περιόδους των πολλαπλών κρίσεων που ζούμε, όπως με την κλιματική αλλαγή, την υπάρχουσα και τυχόν επερχόμενες πανδημίες, την κρίση και την διαχείριση της φτωχοποίησης.
Αν ο δημοκρατικός προγραμματισμός δεν ξεκινάει από τα χωριά με την ενεργή συμμετοχή των πολιτών, τότε η συνεχιζόμενη αποχή και αδράνεια ιδιαίτερα της νέας γενιάς θα οδηγήσει σε μαρασμό το βασικό κύτταρο της δημοκρατίας, το χωριό (Τοπική Κοινότητα).
Ο ΛΑΟΣ ΘΕΛΕΙ Ο ΒΟΡΙΔΗΣ ΜΠΟΡΕΙ;
