«Τρικυμία» στο ναυάγιο των Αντικυθήρων

Τα προηγούμενα χρόνια η υποθαλάσσια ανασκαφή στο ναυάγιο των Αντικυθήρων έφερε στην επιφάνεια σπουδαία αρχαιολογικά ευρήματα, αλλά και εσωτερικές κόντρες που καλείται να λύσει το υπουργείο Πολιτισμού.

Τα χαμόγελα και τα συγχαρητήρια περίσσευαν στα εγκαίνια της έκθεσης «Το Ναυάγιο των Αντικυθήρων - Η περιπέτεια συνεχίζεται», που διοργάνωσε το Ιδρυμα Λασκαρίδη τον Δεκέμβριο του 2017. Πάνω από 30 αντικείμενα παρουσιάζονταν στις προθήκες του ιδρύματος, στη δεύτερη μάλιστα έκθεση από την επανέναρξη της έρευνας στα Αντικύθηρα το 2014. Τίποτα ωστόσο δεν προμήνυε την τρικυμία που έμελλε να ξεσπάσει.

Από το 2014 το υπουργείο Πολιτισμού και η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων (ΕΕΑ) έδωσαν συνέχεια στην ιστορική υποθαλάσσια έρευνα με το πρότζεκτ «Επιστροφή στα Αντικύθηρα». Σύμφωνα με το πρότζεκτ, μέχρι το 2019 μια διεθνής ομάδα αρχαιολόγων, δυτών και επιστημόνων καταδύεται και πραγματοποιεί έρευνες στο ναυάγιο με επικεφαλής την τότε προϊσταμένη της ΕΕΑ Αγγελική Σίμωσι και κύριο ερευνητή τον Αμερικανό δρα Μπρένταν Φόλεϊ από το Πανεπιστήμιο Λουντ της Σουηδίας. Στους συνεργάτες της έρευνας περιλαμβάνεται και η μη κερδοσκοπική εταιρεία «Αργώ», η οποία ιδρύθηκε το 2014 από τον κ. Φόλεϊ και μέλη της ερευνητικής ομάδας και λειτουργούσε ως «όχημα» για την εξασφάλιση χορηγιών και χρηματοδοτήσεων της ανασκαφής.

Από τα λαμπρά εγκαίνια της έκθεσης και μέχρι σήμερα μια σειρά από γεγονότα τάραξαν τις εσωτερικές ισορροπίες της καταδυτικής ομάδας. Επικεφαλής της έρευνας παραμένει η κ. Σίμωσι, αν και μετακινήθηκε στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Ευβοίας τον περασμένο Ιανουάριο. Η «παραδοσιακή» κατάδυση του Μαΐου δεν υλοποιήθηκε, γεγονός που προκάλεσε επιπλέον προβληματισμό. Τα καταδυτικά «παράθυρα» του ναυαγίου είναι τον Μάιο και τον Σεπτέμβριο, λόγω ευνοϊκών καιρικών συνθηκών, και όπως ενημερώθηκε η «Κ» από τη νέα προϊσταμένη της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων Παρή Καλαμαρά –η οποία ανέλαβε μόλις τον περασμένο Φεβρουάριο– δεν είχε δρομολογηθεί η έγκριση της έρευνας από το ΚΑΣ, ενώ έχει σταλεί φάκελος που θα εξεταστεί το επόμενο διάστημα για την κατάδυση του Σεπτεμβρίου. Η υπηρεσία γενικά αντιμετωπίζει επιπλέον κώλυμα καθώς εκκρεμεί η ομαδική ασφάλιση του καταδυτικού προσωπικού.

Στο ΥΠΠΟ έφτασαν επίσης δύο επιστολές, μία από το Ιδρυμα Λασκαρίδη, το οποίο διαμηνύει μέσω του προέδρου του Παναγιώτη Λασκαρίδη ότι προτίθεται να διακόψει τη συνεργασία του με την ανασκαφή εάν δεν ξεκαθαρίσει η κατάσταση, και μία από τον δήμαρχο Κυθήρων Στράτο Χαρχαλάκη, που κάνει λόγο για «προσπάθεια οικειοποίησης της έρευνας» από ξένους συνεργάτες.

Το ίδιο διάστημα γνωστοποιήθηκε επιπλέον η διαδικασία διάλυσης της ΜΚΟ «Αργώ» από τον διαχειριστή της Μπρένταν Φόλεϊ – μια διαδικασία που συνεχίζεται δικαστικά μετά την ανταλλαγή εξωδίκων με τα μέλη της εταιρείας που αντιτίθενται σε αυτήν. Επικοινωνήσαμε με τον κ. Φόλεϊ, ο οποίος συνεργάζεται με την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων από το 2000, και τον ρωτήσαμε εάν εκτιμά πως η διάλυση της «Αργώ» θα επηρεάσει τις έρευνες. «Η διάλυση μιας ιδιωτικής ΜΚΟ δεν επηρεάζει με κανέναν τρόπο την ανασκαφή των Αντικυθήρων που βρίσκεται υπό τη νομική δικαιοδοσία του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού», τονίζει ο κ. Φόλεϊ και συμπληρώνει ότι τα πνευματικά δικαιώματα του οπτικοακουστικού υλικού της ανασκαφής ανήκουν στο ΥΠΠΟ και πως τα περιουσιακά στοιχεία της εταιρείας θα ρευστοποιηθούν σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία «στο πλαίσιο της προώθησης της αρχαιολογίας γενικότερα και της ανασκαφής στα Αντικύθηρα εάν αυτό είναι δυνατόν». Η «Αργώ», όπως μας λέει, δημιουργήθηκε το 2014 με ένα πενταετές πλάνο βιωσιμότητας (όση και η διάρκεια της έρευνας), ενώ η επιχείρηση εκείνης της χρονιάς χρηματοδοτήθηκε και προγραμματίστηκε πριν από τη δημιουργία της ΜΚΟ ή άλλων εταιρικών χορηγιών. Συνεχίζει, όπως σημειώνει, την αναζήτηση χορηγιών για την έρευνα από το Πανεπιστημίου του Λουντ στη Σουηδία, όπως έκανε και πριν από το 2014 από το Ωκεανογραφικό Ινστιτούτο Woods Hole. «Το Πανεπιστήμιο του Λουντ θα διαθέσει τους πόρους που συγκεντρώθηκαν για τα Αντικύθηρα όποτε το ΥΠΠΟ μας δώσει εντολή να συνεχίσουμε την έρευνα», καταλήγει.

ΠΗΓΗ http://www.kathimerini.gr