Η έρευνα του ναυαγίου των Αντικυθήρων θα φέτος γίνει στο ίδιο το πλοίο. Δεν θα περιοριστεί, όπως συνέβαινε μέχρι τώρα, στο περιβάλλον, σε μια προσπάθεια χαρτογράφησης του ναυαγίου και της γειτονικής του περιοχής στον πυθμένα της
Η έρευνα του ναυαγίου των Αντικυθήρων θα φέτος γίνει στο ίδιο το πλοίο. Δεν θα περιοριστεί, όπως συνέβαινε μέχρι τώρα, στο περιβάλλον, σε μια προσπάθεια χαρτογράφησης του ναυαγίου και της γειτονικής του περιοχής στον πυθμένα της θάλασσας.
Έφτασε η μεγάλη στιγμή, να ανασκαφεί το ίδιο το σκαρί, καθώς η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων, ο Μπρένταν Φόλεϊ από το Ωκεανογραφικό Ινστιτούτο Woods Hole και οι συνεργάτες τους, θα επικεντρωθούν πλέον σε συγκεκριμένο σημείο ίσο με ένα ποδοσφαιρικό γήπεδο όπου υπάρχουν ενδείξεις ότι κρύβονται ευρήματα. Η ερευνητική ομάδα έχει ήδη άδεια από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο να ανασκάψει το σημείο όπου βρισκόταν το κουφάρι του πλοίου - το οποίο στο σύνολό του έχει μάλλον διαλυθεί, αφού το ξύλο είναι οργανικό υλικό και αποσυντίθεται.
Τι είδους και πόσες θα είναι οι πληροφορίες που θα αντληθούν, θα εξακριβωθεί με την έναρξη των καταδύσεων, που αναμένεται να γίνει σε λίγες μέρες. Έχει προσδιοριστεί για τις 22 Μαΐου και, εφόσον ο καιρός το επιτρέψει, θα ξεκινήσει κανονικά. Πέρσι υπήρξαν δύο ανασκαφικές περίοδοι μία τον Μάιο και μία Αύγουστο και Σεπτέμβριο, αλλά στην πρώτη ο καιρός δυσκόλευσε πολύ την έρευνα. Χρησιμοποιήθηκαν πάντως τρισδιάστατα μοντέλα του βυθού, υψηλή τεχνολογία για τις καταδύσεις όπως και για την καταγραφή (φωτογραφήσεις, βίντεο κλπ).
Σύμφωνα με την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων, στη διάρκεια της περσινής έρευνας διανοίχθηκε μία συστηματική ανασκαφική τομή η οποία έφθασε σε βάθος μέχρι 70 εκατοστά σε στρώμα πυκνής κεραμικής. Σε αυτήν εντοπίστηκαν μεταξύ άλλων «μεταλλικά ελάσματα, μικρά ξύλινα θραύσματα από το κέλυφος του πλοίου, ένα χάλκινο τμήμα επίπλου (θρόνος;), τμήμα οστέινου αυλού, πεσσός επιτραπέζιου παιχνιδιού από υαλόμαζα, καρφιά, σκωρίες χάλκινων και σιδερένιων αντικειμένων, θραύσματα γυάλινων και πήλινων αγγείων, κ.λπ. Διενεργήθηκαν, επίσης, καθαρισμοί σε εννέα σημεία με αφορμή την παρουσία ορατών στην επιφάνεια αντικειμένων ή για την διερεύνηση στόχων που προέκυψαν από την ανίχνευση μετάλλων.
Από τον ευρύτερο χώρο του ναυαγίου εντοπίστηκαν, σημάνθηκαν, τεκμηριώθηκαν και ανελκύστηκαν ανάμεσα σε άλλα ένας ολόκληρος αμφορέας, ένας μεγάλος δακτύλιος απελευθέρωσης άγκυρας, ενδεικτικός για το μέγεθος της άγκυρας για την οποία προοριζόταν, δύο ένθετοι μολύβδινοι στύποι άγκυρας, η θέση των οποίων αποτελεί ένδειξη για την κατεύθυνση κατάληξης του σκάφους στο βυθό, μικρή λίθινη τετράπλευρη «βάση» με 12 οπές και αδιάγνωστη μάζα στο εσωτερικό της, μία μικρή λάγυνος, συσσωματώματα και σκωρίες σιδερένιων και μπρούτζινων καρφιών και άλλων αντικειμένων, φύλλα μολύβδου από την επιμολύβδωση του σκάφους κ.α.
Η ανίχνευση μετάλλων προσδιόρισε την έκταση της διασποράς ανιχνεύσιμων μεταλλικών στόχων σε μία έκταση περίπου 40 Χ 50μ., αν και δεν έχει ολοκληρωθεί πλήρως. Η έκταση αυτή φαίνεται να προσδιορίζει και τη συνολική πιθανή διασπορά το φορτίου του ναυαγίου και αποτελεί ένδειξη για το πιθανό μέγεθός του.
Παρότι υπάρχουν και απόψεις για το ότι τα πλοία ήταν δύο, ο Μπρένταν Φόλεϊ συνιστά υπομονή, μέχρις ότου συλλεχθούν και αναλυθούν δεδομένα. Ακόμα και το DNA θα βοηθήσει προς αυτή την κατεύθυνση. Κομματάκια ξύλου που ίσως έχουν σωθεί, θα είναι αποκαλυπτικά ως προς την προέλευση και το είδος του δέντρου που είχαν χρησιμοποιηθεί. Το ίδιο αποκαλυπτικά μπορεί να είναι και τυχόν μεταλλικά στοιχεία από το σκάφος, όπως και άγκυρες, που έχουν ήδη βρεθεί. Το DNA δίνει προς το παρόν στοιχεία για μέρος του φορτίου, που μεταφερόταν με αμφορείς. Σύμφωνα με όσα πρόσφατα είπε ο δρ. Φόλεϊ σε διάλεξή του, στο πλοίο υπήρχαν αμφορείς με λάδι, ρίγανη και μαστίχα. Αν η τύχη είναι με το μέρος τους, ίσως επιβεβαιωθεί και η ύπαρξη φορτίου σιτηρών, μέσα στο οποίο εικάζεται ότι στερεώθηκαν τα γλυπτά, ώστε να μην μετακινούνται και κινδυνεύσουν.
Τι άλλο περιμένει να βρει; Τουλάχιστον έξι μπρούτζινα αγάλματα, ανάμεσα στα οποία ενός πυγμάχου. Οι εικασίες του είναι εύλογες, καθώς κατά καιρούς έχουν ανελκυσθεί χέρια κεφάλια και πόδια, που δεν ανήκουν σε γνωστά αγάλματα. Ανάμεσά τους, ένα πρόσφατο εύρημα, σιδερένιο δόρυ, το οποίο... αναζητά το άγαλμά του.
Η έρευνα διεξάγεται υπό την διεύθυνση της Προϊσταμένης της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων Α. Σίμωσι, με επιστημονικούς υπευθύνους στο πεδίο τους αρχαιολόγους Θ. Θεοδούλου και Δ. Κουρκουμέλη από πλευράς ΕΕΑ και Βrendan Foley από πλευράς Woods Hole.
Ήδη, ετοιμάζεται μια ταινία από τις ανασκαφές, η οποία, όπως είπε σε διάλεξή του ο Αλέξανδρος Σωτηρίου, θα προβληθεί μέσα στο 2017.
Όλα τα αντικείμενα από την έκθεση των Αντικυθήρων έχουν επιστρέψει και πάλι στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο μετά το πέρας της ιδιαίτερα επιτυχημένης έκθεσης στο Μουσείο Αρχαιοτήτων της Βασιλείας, στην Ελβετία. Λείπουν μόνο κάποια αγάλματα, που έχουν αποσταλεί για την μεγάλη έκθεση περί την ελληνιστική Πέργαμο, στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης.
Πηγή: Αντ. Καρατάσου, Liberal
