ΦΩΤΟΣ ADELIN FM ΚΥΘΗΡΑ ΜΑΙΟΣ 2017Γράφει ο Γιάννης Μητράκος
Με τον Πρωτοπρεσβύτερο πατέρα Λάζαρο Σκάγκο, εφημέριο Μυστρά, μας συνδέουν τέσσερις δεκαετίες ειλικρινούς φιλίας κι αγάπης, ενώ στο πέρασμα του χρόνου είχαμε τη χαρά να γίνουμε και κουμπάροι, αφού ο γιός του Κώστας είναι ανάδοχος του τρίτου γιού μου Νικηφόρου. Είναι εύλογο, λοιπόν, να βρισκόμαστε, ευκαίρως - ακαίρως, σε λατρευτικές πράξεις και συνάξεις, και μάλιστα όταν γνωρίζω το πρόγραμμά του.
Το Σάββατο, 31 Οκτωβρίου 2020, είχα την πληροφορία ότι ο σεβαστός παπα-Λάζαρος θα λειτουργούσε στην Ιερά Μονή Ζωοδόχου Πηγής Καστρίου. Έτσι κανονίσαμε με τον έτερο κουμπάρο Δημήτρη και τη σύζυγό του Ελένη να πάμε και να εκκλησιαστούμε, κάνοντας μία προσκυνηματική σαββατιάτικη εξόρμηση.
Νωρίς το πρωί πήραμε την παλαιά επαρχιακή οδό Σπάρτης-Μεγαλόπολης, που οδηγεί τα χωριά των βορείων Δήμων της Λακεδαίμονας. Η ημέρα, παρά την πρωινή υγρασία, φαινόταν πως θα εξελιχθεί σε μια όμορφη φθινοπωρινή λιακάδα. Περάσαμε τον Καραβά, τον Κάμπο Βορδόνιας και λίγο πριν το Καστρί βρεθήκαμε σε ένα κομμάτι του δρόμου, που πλαισιωνόταν από πλούσια βλάστηση. Πάνω μας ορθώνονταν οι δασοσκέπαστες πλαγιές του Ταΰγετου, κάτω η κοιλάδα του Ευρώτα τυλιγμένη στην πάχνη κι απέναντι ο κορμός του Πάρνωνα.
Στην είσοδο του Καστρίου μια πινακίδα πληροφορούσε για την άνηφορική πορεία που έπρεπε να ακολουθήσουμε για να φτάσουμε στο μοναστήρι. Ο δρόμος περνάει μέσα από το προσφυγικό χωριό της Νέας Λιβεράς και μετά από δύο χιλιόμετρα αντικρίζεις τη Μονή της Ζωοδόχου Πηγής να κρέμεται στην άκρη του γκρεμού σαν αετοφωλιά! Η θέα προς την κοιλάδα και τα χωριά του Βόρειου Ταΰγετου είναι μοναδική. Σταθμεύουμε στον ευρύχωρο πάρκινγκ, που έχει δημιουργηθεί έμπροσθεν του μοναστηριακού συγκροτήματος. Από τα μεγάφωνα ακούμε γυναικείες ψαλμωδίες, καθώς ο Όρθρος βρίσκεται σε εξέλιξη. Εισερχόμαστε από την κεντρική πύλη στα ριζά του βράχου και μέσα από μια ανηφορική στοά φτάνουμε στην κεντρική αυλή προ του ναού.
Ανάβουμε το μελισσοκέρι μας, προσκυνούμε την θαυματουργή εικόνα της Ζωοδόχου Πηγής και λαμβάνουμε θέσεις για να παρακολουθήσουμε τη θεία λατρεία. Το εκκλησίασμα λιγοστό. Η παρέα μας, η πρεσβυτέρα Αγγελική, μια κυρία από τα παρακείμενα χωριά και αργότερα ο Μυστριώτης Καθηγητής Φιλόλογος κ, Δημήτρης Βαχαβιώλος μετά της συζύγου του. Δεξί χέρι του παπα-Λάζαρου ο πρώτος εγγονός του Γιώργος Μπουρλόκας, μαθητής της 1 ης Γυμνασίου, που ακολουθεί σχεδόν πάντα τον παππού του και του είναι πολύτιμος βοηθός. Ψάλτρια μία κυρία από την Αλευρού και βοηθός η μοναδική καλόγρια της Μονής η Γερόντισσα Θεοδούλη. Η ατμόσφαιρα υποβλητική και κατανυκτική μας δίνει τη δυνατότητα να αναπέμψουμε καρδιακές προσευχές προς την Αγία Τριάδα και την Θεοτόκο. Στο τέλος της Θείας Λειτουργίας ο παπα-Λάζαρος τελεί μνημόσυνο υπέρ των κεκοιμημένων μας, αφού η σύζυγός μου Φωτεινή έχει φροντίσει να παρασκευάσει ένα πλούσιο πιάτο κόλλυβα. Γίνεται η απόλυση και η διανομή του αντίδωρου κι έπειτα όλοι περνάμε στο φιλόξενο αρχονταρίκι, όπου οι κυρίες, υπό την επίβλεψη της αεικίνητης Γερόντισσας, μάς προσφέρουν καφέ και βουτήματα.
Η ώρα περνάει και θα πρέπει να φύγουμε. Μέσα μας υπάρχει μια αίσθηση θλίψης και θαυμασμού. Θλίψης γιατί διαπιστώνουμε ότι η Μονή βρίσκεται στο παραπέντε να «κλείσει», παρά την πνευματική και υλική στήριξη του Σεβασμιώτατου Μητροπολίτη μας κ. Ευσταθίου, και θαυμασμού για την πνευματική δύναμη, το ψυχικό θάρρος, την αντοχή και την υπομονή που έχει η Γερόντισσα Θεοδούλη, παραμένοντας πιστός φύλακας του ιστορικού μοναστηριού, κόντρα στις πάσης φύσεως αντιξοότητες.
Η ιστορία της Μονής του Καστρίου ξεκινάει τον 17 ο αιώνα, όταν οι πρώτοι τολμηροί μοναχοί ανέβηκαν σ’ αυτή τη βραχώδη κι απότομη θέση για να χτίσουν το Καθολικό και τα πρώτα κελιά. Πιθανολογείται ότι η Μονή διαδέχτηκε τη μονή του Κάρδαρη, που βρισκόταν χαμηλότερα επί της δημοσίας οδού κι από την οποία έχει απομείνει μόνο ο ναός.
θμού. Ένα τείχος περιβάλλει το Καθολικό που είναι μονόκλιτος ναός, αγιογραφημένος με τη βυζαντινή τεχνοτροπία, τα κελιά, τους ξενώνες και τους βοηθητικούς χώρους, που βρίσκονται σε διάφορα επίπεδα λόγω της φυσικής ανωμαλίας του χώρου.Στα προεπαναστατικά χρόνια η Μονή διέθετε αξιόλογη κτηματική περιουσία (ελαιοπερίβολα, αμπελώνες, ποτιστικά κ.α.), καθώς και ποίμνια. Στην Επανάσταση του 1821 έπαιξε σπουδαίο ρόλο, στηρίζοντάς τους αγωνιστές οικονομικά και επισιτιστικά. Τότε έγινε μια σπουδαία ανακαίνισή της από τον ηγούμενο Παγκράτιο Οικονόμου ή Οικονομόπουλο, η μορφή του οποίου έχει ζωγραφιστεί πάνω στο τέμπλο, στην αριστερή είσοδο του ιερού. Ο ίδιος φέρεται ως ιδρυτής και ανακαινιστής μύλων, ελαιοτριβείων, νεροτριβών, εργαστηρίων και άλλων εγκαταστάσεων, αλλά και ως διασφαλιστής της μοναστηριακής περιουσίας με την ανέγερση μαντρότοιχων και άλλων κατασκευών.
Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 και τον ερχομό των προσφύγων στη Λακεδαίμονα – κυρίως από τα μέρη του Πόντου - η Μονή του Καστρίου δεν έμεινε αδιάφορη! Διέθεσε όλη την περιουσία της για την αποκατάσταση των ξεριζωμένων Ελλήνων, οι οποίοι δημιούργησαν κάτω από το μοναστήρι την κοινότητα της Νέας Λιβεράς, στην οποία σήμερα μένουν τρεις ηλικιωμένοι κάτοικοι.
Η Μονή στα παλιά χρόνια διέθετε ένα συνταγολόγιο με συνταγές από θεραπευτικά βότανα! Σε περιόδους ανομβρίας, επιδρομής ακρίδων ή άλλων προβλημάτων, που αφορούσαν την αγροτική παραγωγή, λιτανευόταν η Αγία Εικόνα της Παναγίας σε όλη την περιοχή! Αυτή η εικόνα της Παναγίας λέγεται πως μεταφέρθηκε εδώ από κάποιον Ιεράρχη της Κωνσταντινούπολης, ύστερα από την άλωση του 1453. Θεωρείται αντίγραφο εικόνας του Ευαγγελιστή Λουκά και είναι θαυματουργή!
Η Μονή Ζωοδόχου Πηγής Καστρίου μετά την ίδρυσή της ήταν ανδρική, αλλά εδώ και χρόνια είναι γυναικεία-κοινοβιακή Μονή. Δυστυχώς, όμως, φθίνει σε ανθρώπινο δυναμικό κι αν δεν ενισχυθεί με κάποιες νέες στην ηλικία μοναχές, κινδυνεύει να σταματήσει τη λειτουργία της.
Φεύγουμε με ανάμικτα συναισθήματα και με την ευχή η Παναγία να κάνει το θαύμα της και να κρατήσει την πόρτα του μοναστηριού της για πολλά χρόνια ακόμα. Η Γερόντισσα Θεοδούλη «φυλάττει Θερμοπύλες» και χρειάζεται την συμπαράστασή μας. Ας φροντίσουμε τουλάχιστον να την επισκεπτόμαστε, κατά διαστήματα, τα Σάββατα που η Μητρόπολή μας έχει κανονίσει να τελούν τη Θεία Λειτουργία, εκ περιτροπής, οι αξιοσέβαστοι ιερείς της. Είναι κι αυτό κάτι.
https://notospress.gr/
