Η κάμπια των πεύκων, γνωστή και ως πιτυοκάμπη ή κάμπια λιτανεύουσα (Thaumetopoea pityocampa), είναι ένας από τους σημαντικότερους εχθρούς των πεύκων, αλλά και μια επικίνδυνη αλλεργιογόνος πηγή για τον άνθρωπο και τα κατοικίδια ζώα.
 |
| ¨ΟΥΡΑ¨ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΟΤΑΜΟΥ |
Στην Ελλάδα, όπως και σε παραμεσόγειες χώρες, αλλά και σε κάποιες της κεντρικής Ευρώπης, έχει εξαπλωθεί σχεδόν σε όλα τα πευκοδάση, προξενώντας στο 1/3 από αυτά σημαντικές ζημιές. Συγκεκριμένα, όταν το έντομο βρίσκεται στο στάδιο της προνύμφης (κάμπιας), τρώει μεγάλο όγκο πευκοβελονών, προκαλώντας έτσι σημαντικό πρόβλημα στην ανάπτυξη των πεύκων, ιδιαίτερα των νεαρών. Η μακροχρόνια δε παρουσία της στα δέντρα τα εξασθενεί και προκαλεί ακόμα και την ξήρανση τους.
Η πιτυοκάμπη είναι ένα νυκτόβιο λεπιδόπτερο, σαν τις πεταλούδες που μαζεύονται τα βράδια του καλοκαιριού κοντά στις αναμμένες λάμπες. Οι πεταλούδες, τα ενήλικα δηλαδή άτομα, εμφανίζονται από τα μέσα του καλοκαιριού μέχρι τα μέσα του φθινοπώρου. Κατά τη διάρκεια των λίγων ημερών που ζουν, τα θηλυκά γονιμοποιούνται και στη συνέχεια αφήνουν τα αυγά τους στις πευκοβελόνες. Κάθε θηλυκό δημιουργεί μέχρι και πέντε ομάδες αυγών (άνω των 70 αυγών ανά ομάδα) σε κυλινδρική μορφή, καλυμμένα με «μεταξένια θήκη. Έπειτα από περίπου έναν με ενάμιση μήνα, από τα αυγά βγαίνουν οι νεαρές προνύμφες (μικρές κάμπιες), οι οποίες την ημέρα κρύβονται στη φωλιά τους, ενώ τη νύχτα καταβροχθίζουν τεράστιες ποσότητες πευκοβελονών. Αφού τραφούν αρκετά και μεγαλώσουν σε μέγεθος, δημιουργούν το γνωστό μας «μεταξένιο» κουκούλι που βλέπουμε στα κλαδιά των πεύκων. Έτσι, αφενός προστατεύονται από τους εχθρούς και τις αντίξοες καιρικές συνθήκες, αφετέρου ολοκληρώνουν τα πέντε προνυμφικά στάδια, κατά τα οποία μεταμορφώνονται σε μεγάλη κάμπια.
Από τα τέλη Μαρτίου έως και τον Απρίλιο, οι κάμπιες βγαίνουν από τα κουκούλια και κατεβαίνουν από τα δέντρα, η μία πίσω από την άλλη, σχηματίζοντας μια χαρακτηριστική γραμμή, και ψάχνοντας να βρουν την κατάλληλη θέση στο έδαφος όπου θα γίνει η νύμφωση, δηλαδή η μεταμόρφωσή τους από κάμπια σε χρυσαλλίδα. Μέσα στο έδαφος και σε βάθος από 5 έως 20 εκ. θα παραμείνουν εντός ενός μεταξένιου κουκουλιού μέχρι το καλοκαίρι, από όπου θα βγει η νέα πεταλούδα για να ξαναρχίσει εκ νέου τον κύκλο αναπαραγωγής της.
Για να αντιμετωπιστεί με επιτυχία η πιτυοκάμπη, θα πρέπει οι επεμβάσεις να γίνουν την κατάλληλη εποχή, δηλαδή όταν βρίσκεται στο στάδιο της προνύμφης, με τα κατάλληλα σκευάσματα αλλά και με τον σωστό τρόπο. Λόγω δε της έκτασης του προβλήματος, της θέσης όπου βρίσκονται τα περισσότερα πεύκα (δάση, άλση, σχολεία κ.λπ.) αλλά και του μεγέθους τους, το έργο αυτό θα πρέπει να αναλάβουν οι τοπικές αυτοδιοικήσεις ή οι κρατικοί φορείς, που διαθέτουν τον κατάλληλο εξοπλισμό. Επειδή όμως πεύκα υπάρχουν παντού, δίπλα ή μέσα στις αυλές μας, ας δούμε πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε βιολογικά τις κάμπιες που ζουν σε αυτά. Διότι η χρήση χημικών σκευασμάτων αφενός προκαλεί τα γνωστά προβλήματα στο οικοσύστημα και στους φυσικούς εχθρούς της (πουλιά κ.ά.), αφετέρου απαγορεύεται σε κατοικημένες περιοχές.
Με το ψαλίδι-κλαδευτήρι δέντρων στερεωμένο στο πτυσσόμενο κοντάρι, μπορούμε να αφαιρέσουμε κουκούλια από ύψος μέχρι και 5,5 μ. Με βάκιλο Θουριγγίας: Η ιδανικότερη εποχή για ψεκασμό με βάκιλο Θουριγγίας, μια οικολογική μη τοξική ουσία που περιέχεται σε πολλά οικολογικά σκευάσματα, είναι από Σεπτέμβριο έως και Δεκέμβριο, όταν βγαίνει από το αυγό η νεαρή προνύμφη (κάμπια). Η χρήση γίνεται με ψεκασμό, αργά το απόγευμα, όλης της κόμης του δέντρου και οι κάμπιες που βγαίνουν για τροφή πεθαίνουν.
Με νηματώδεις: Την άνοιξη, ένας εξίσου αποτελεσματικός και βιολογικός τρόπος αντιμετώπισης είναι με εντομοπαθογόνους νηματώδεις (π.χ. Steinernema carpocapsae feltiae σε συνδυασμό με το ενισχυτικό δράσης). Το πλεονέκτημα που έχουμε με αυτήν τη μέθοδο ψεκασμού είναι ότι θανατώνει όλα τα στάδια των προνυμφών: από τη μικρή κάμπια που βγήκε από το αυγό μέχρι αυτή του τελευταίου σταδίου που κατεβαίνει από το δέντρο. Το μόνο μειονέκτημα αυτής της μεθόδου είναι η σχεδόν διπλάσια τιμή σε σχέση με το βάκιλο Θουριγγίας. Για χαμηλότερο κόστος, δεν ψεκάζουμε σε όλο το δέντρο, αλλά στο έδαφος, σε ακτίνα δύο μέτρων γύρω από το δέντρο ή κατευθείαν στις προνύμφες, όταν αυτές μετακινούνται για να εισέλθουν στο χώμα στα μέσα της άνοιξης. Την επόμενη χρονιά θα δούμε τον πληθυσμό τους να έχει μειωθεί σημαντικά.
Τα παραπάνω είναι δυνατόν να εφαρμοστού ν μόνο εφόσον τα πεύκα μας έχουν ύψος το πολύ μέχρι 6 μ. Σε διαφορετική περίπτωση, πρέπει να κληθεί συνεργείο καθαρισμού κήπων που διαθέτει γερανοφόρο κουβά ή άλλον κατάλληλο εξοπλισμό.
house-care.gr
