Γράφει ο κύριος Αναστάσιος Πήλιας
Διδακτωρ Νομικης Σχολης Πανεπιστημιου Αθηνων
Τό παζάρι τού Ποταμού Κυθήρων καί ή Νέμεσις τής Ίστορίας!
Μιά μοναδική μαρτυρία στήν Ελλάδα πέντε (5) καί πλέον αίώνων ,τού παραδοσιακού ,λαικού καί λόγιου πολιτισμού, συναντάται στό ίστορικό χωριό τής Κυράς ,τό Villa Grande,τόν Ποταμό Κυθήρων.
Τό χωριό πού διαχρονικά ύψώνει σημαίες έλευθερίας καί άν χρειστεί άκόμα καί αύτονομίας. Σήμερα συνεχίζει νά ύψώνει τήν προαιώνια σημαία τού παζαριού του, αφού έπιτυχώς άντιμετώπισε λαίλαπες καί λαιστρυγόνες στήν μακρόχρονη ίστορία του ,πού τό καθιστούν μοναδικό ως πρός τήν έπιστημονινική πρωτότυπη τεκμηρίωση τού άρθρου 2παρ.ε τού ν.3028/2002(ΦΕΚ 153Α/28-6-2002).
Εχει όμως καί κυρίαρχη ύπερκείμενη σημαία αύτήν τής συμβάσεως, γιά τήν διαφύλαξη τής αυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, όπως όρίζε ται στό άρθρο 1,πού έλαβε χώρα στό Παρίσι άπό τίς 29 Σεπτεμβρίου ώς τίς 17 Όκτωβρίου 2003. Τό παζάρι πού γιά λίγο περισσότερο χρονικά, λαμβάνει τό πρώτο πολιτιστικό βραβείο, άπό τήν πρωτεύουσα τού κάμπου τήν όμορφη Αρχόντισσα τήν Λάρισα καί τό παζάρι της στήν Πλατεία Φρουρίου. Τό παζάρι λοιπόν στό χωριό , μιάς άλλης μεγάλης Κυρίας, μέ τό μοναδικό όνομα στήν Χριστιανοσύνη,αύτό τής Ιλαριωτίσσης, περίπου 20 χρόνια μετά τήν άποφράδα ήμερομηνία τού 1453 ,συνεχίζει τό άεναο στό χρόνο ταξίδι του! Καί τί δέν νίκησε Προβλεπτάς , μέ μεταβολικό σύνδρομο ..σύγχρονου Ριχάρδου τού χρυσού, άλλά καί τού φαγητού, τού βάρους ένός Α.Δάνδολο ή ένός νέου μπαμπέση μέ τό εύγενές όνομα ...τύπου Βαρβαρόσσα , όνόματι Πιέτρο Σουριάνο. Παζά ρι πού γύρω στό 1770 ,διαπραγματευόταντήν τιμή τού λαδιού ,κυρίως πρός τήν Βενετία άπό τίς έπίσημα καταγεγραμμένες 31884 έλιές τού Ενετικού Τσιρίγου.
Αντεξε νομικά καί στήν ούσία άτόνησαν κάποιοι νομικοί μικροπεριοσμοί ή καλύτερα έκκλησιαστικές καί αύτο διοικητικές έμμονές τής έποχής. Βρισκόμαστε στό σωτήριο έτος 1831, καί μερικοί τής τοπικής διοίκησης, μέ τόν Αρχιεπίσκοπο Προκόπιο Καλλονά ,θέλουν νά έξαφανίσουν τό παζάρι, ήμέρα προσευχής,αλλά καί μονοπωλια κου έμπορίου γιά τις Εβραικές κοινότητες,σέ άλλα νησιά όπως τήν Ζάκυνθο καί τήν Κέρκυρα Η μεσαία τάξη τής έποχής καί ό άγροτικός κόσμος κυρίως τού Ποταμού έξανίσταται. Κάποιοι ίερείς άντδρούν καί συντάσσονται μέ τήν πλειονότητα τών κατοίκων τού Μεγάλου χωριού,άντιμετωπίζοντας τήν άπειλή τού έγκλεισμού τους ,στήν ίερατική φυλακή τού Αγίου Ιωάννου στόν Εγκρεμνόν τού Καψαλίου ή άκόμα χειρότερα έξορία στήν Αιγιαλείαν!
Οί κάτοικοι τούς συμπαρίστανται...καί γινόμαστε στό ίδιο έργο θεατές(ξέρετε.. έσείς άπό αύτά) Ο πανιερώτατος Προκόπιος Καλλονάς...έμμένει, καί μέ τήν βοήθεια τού Υπαρχου καί τής Γερουσίας, στίς 13/11/1831, έπιτυγχάνει οί μακελλάριοι νά μή σφάζουν τήν ήμέρα τής Κυριακής,άλλά άπό τό άπόγευμα τού Σαββά του.Επίσης έπρεπε νά πηγαίνουν στόν όρθρο καί τήν θεία λειτουργία τής Κυριακής,άρχομένων τών έμπορικών δραστηριοτήτων τού πα ζαριού μετά τό πέρας τής θείας λειτουργίας. Πώς τό άντιμετώπισαν , Γιά τά σφάγια τό άπο δέχτηκαν. Γιά τόν όρθρο καί τήν θεία λειτουργία πρόκριναν όχι διαδικτυακή παρακολουθηση ...άλλά τήν άντιπροσώπευση κάθε σπιτιού συνήθως δι γυναικείου ύπέργηρου προσώπου. Γιά τό χρονικό διάστημα τής αύγής ,μέχρι άπό λυσης τής θείας λειτουργίας...έφευρέθηκε τό click away τής έποχής άπό τούς προ...σαρδελιστάς έμπόρους..όχι τζιτζικιών ,άλλά όλων τών άγαθών τού θεού..Οί Αγγλοι έμαθαν ν'άγοράζουν όλόκληρα άγγούρια,ντομάτες,κα ρπούζια, κρασί πού μέ ένα μπουκάλι γίνονταν λιώμα...έλαιόλαδου ,αντί γιά καρυδέλαιου...!Τό παζάρι είχε καί ύφαντά. ...άργιλώδεις δημιουργίες, ξυλουργικούς άργαλιούς, έργαλεία γεωργικά,κλπ. Στό παζάρι τής έποχής άγόρα.. ζες, γλυκά κουταλιού, σοκολάτες χαρουπιού γιά τούς διαβητικούς ,μπανάνες άπό τά Κουφά ρικα, καί από τό λαγκάδι στό Τσαγκαρεβούνι τής Αγίας Αναστασίας. Εκαναν πιάτσα έργασίας ,στήν άστρωτη πλατεία τού Ποταμού,ράπτες, χτίστες, βαρελοποιοί τής έποχής καθώς καί οί περίφημοι άπό τό Γερακάρι καί τό Πετ ρούνι....πετροκόποι!
Οί δουλειές χωρίς τήν εύλογία τού Πανιερωτάτου..πάνε Grande!!! Ο λόγος; Ο Ιμπραήμ έχει κατακαύσει άπεναντι τόν ίστορικό Μωριά καί ύπάρχει άνάγκη μεγά λη τροφιμων, ίδία μελιού καί παξιμαδιού. Δουλειές μέ φούντες...μέχρι έξαγωγές στήν Τσιριγώτικη νύμφη τής Ιωνίας...! Κάποιοι όμως στόν Ποταμό...δέν είναι φανατικοί όπαδοί τού Ναζωραίου..δέν θέλουν καμμία δέσμευση,ίσως καί λίγο έκδικητικοί ...!Βρίσκουν τρόπους πού στήν ούσία..κατήργησαν τά μέτρα τού ίδιότυ που click away τής έποχής. Λησμόνησα...οί λειτουργία τών καφενείων , καί τών ξενοδοχείων τής έποχής..ό Υπαρχος καί ή Αγγλική διοίκηση ούδέποτε τά κατήργησαν. Οί έκδικητικοί προσεταιριστηκαν..φίλια πυρά τού Πανιερωτάτου πού είχε πολλούς φίλους, άλλά και πολλούς έχθρούς. Μεταξύ τών δεύτερων ,οί Διονύσιος Πυρρος ο Θετταλός,ίεροδιδάσκα λος, Κυριλλος Κεντρωτής τού σπηλαίου τόυ Αγίου Ιωάννη στό Καψάλι, τίς έφημερίδες, Φιλελεύθερος καί Ρήγας τής κοντινής Ζακύνθου ,καθώς καί τόν Τσιριγώτη ίερέα Δανιήλ
Βαρυπάτη-Χρυσέα ..μέ τά γραφόμενα του στά ""Χρονικά του""πού έγώ δέν θέλω νά τά γράψω. Αν μέ ρωτάτε τί θά γίνει..άν κάποιος καταργήσει τό παζάρι...έπειδή δέν έχω τίς γνώσεις...ρωτάω τήν νύκτα ...τόν Σουρή . Χθές μού άπάντησε...οτι ή Άφροδιτη θά τον καταστήσει....μόνιμο κάτοικο Κοφινιδίων, ή Πα ναγιαμας..άπό τίς κατάρες καί τήν άγανάκτη ση τού κόσμου ..δέν κάνει τέτοια, ,αφ'εαυτού θά ..γίνει μόνιμος κάτοικος...μαρμαροκάτεργου, θά βρεθούν οί 72 χρυσές καμπάνες τής Παλιόχωρας από το δυνατό χτύπημα τών συγχρόνων τού Ποταμού, ό Σουρής ότι ..άν εί ναι...τών κοινών..θ' άπορριφθεί μετά πολλών έπαίνων....καί τέλος στό Στασβούργο..άπό τούς .... σαλπιστάς τής Φιλαρμονικής ,μέ τά έντεχνα..βάχ..καί .μέ τά βώχ..νάσου καί ό Ντέ Γκώλ!!!
Πώπω...μακρυά άπό τήν Νέμεση....
