ΓΡΑΠΤΟΝ ΘΕΙΟΝ ΚΗΡΥΓΜΑΤό μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας
Ἡ ἑρμηνευτική παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας
ἔδωσε ἐκκλησιολογικό καί εὐχαριστιακό νόημα στό θαῦμα τοῦ
πολλαπλασιασμοῦ τῶν πέντε ἄρτων. Τό θαῦμα αὐτό εἶναι προτύπωση τοῦ
Μυστηρίου τῆς Θείας Εὐχαριστίας, κατά τήν ὁποία ὁ νεκρός ἄνθρωπος
λαμβάνει τήν μοναδική ἐνυπόστατη ζωή, τόν Χριστό, καί ζωοποιεῖται.
“Καί ἔφαγον πάντες καί ἐχορτάσθησαν” (Ματθ. Ιδ’, 20)
Ἡ ἑρμηνευτική παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας
ἔδωσε ἐκκλησιολογικό καί εὐχαριστιακό νόημα στό θαῦμα τοῦ
πολλαπλασιασμοῦ τῶν πέντε ἄρτων. Τό θαῦμα αὐτό εἶναι προτύπωση τοῦ
Μυστηρίου τῆς Θείας Εὐχαριστίας, κατά τήν ὁποία ὁ νεκρός ἄνθρωπος
λαμβάνει τήν μοναδική ἐνυπόστατη ζωή, τόν Χριστό, καί ζωοποιεῖται.
Τό βασικότερο σημεῖο πού συνδέει τό
θαῦμα τῶν πέντε ἄρτων μέ τήν Θεία Εὐχαριστία εἶναι ὁ πολλαπλασιασμός.
Στήν ἔρημο ὁ Κύριος μέ πέντε ἄρτους καί δύο ψάρια ἔθρεψε ὅλο τόν λαό.
Αὐτό γίνεται καί μέ τήν Θεία Εὐχαριστία. Προσφέρεται ὁ «ἄρτος ὁ ζῶν», ὁ
ὁποῖος ποτέ δέν δαπανᾶται, ποτέ δέν τελειώνει. Ὁ ἱερεύς μετά τήν
ἐκφώνηση «τά ἅγια τοῖς ἁγίοις» λέγει: «Μελίζεται
καί διαμελίζεται ὁ Ἀμνός του Θεοῦ, ὁ μελιζόμενος καί μή διαιρούμενος, ὁ
πάντοτε ἐσθιόμενος καί μηδέποτε δαπανώμενος, ἀλλά τούς μετέχοντας
ἁγιάζων».
Ἄλλο στοιχεῖο εἶναι ἡ δωρεάν Μετάληψη. Στό λαό, μέ τό θαῦμα, προσφέρεται ἡ τροφή χωρίς ὁ λαός νά κοπιάσει γιά νά σπείρει τό σιτάρι, νά τό θερίσει καί νά νά τό κάνει ψωμί. Ἔτσι καί ἡ θεία Κοινωνία προσφέρεται ὡς δῶρο τοῦ Θεοῦ στόν ἄνθρωπο. Ἐμεῖς ποτέ δέν εἴμαστε ἄξιοι αὐτῆς τῆς δωρεᾶς, ἔστω κι' ἄν προηγηθεῖ ἐκ μέρους μας ἡ μεγαλύτερη προετοιμασία.
Ἐπίσης ἄλλο στοιχεῖο ὁμοιότητος εἶναι ἡ τροφή. Ὁ λαός ἔφαγε τόν ἄρτο στήν ἔρημο καί ἱκανοποίησε τό αἴσθημα τῆς πείνας. Τό ἴδιο συμβαίνει καί μέ τήν Θεία Κοινωνία, σέ ἄλλο ἐπίπεδο βέβαια. Κοινωνώντας τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ βιώνουμε τήν Ζωή καί ἀποφεύγουμε τόν θάνατο.
Ἡ Θεία Εὐχαριστία εἶναι τό κέντρο ὅλων τῶν μυστηρίων καί ὁ σκοπός τῆς πνευματικῆς μας ζωῆς. Βαπτιζόμαστε ὥστε ὡς μέλη τῆς Ἐκκλησίας νά μποροῦμε νά κοινωνοῦμε τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ. Ἐξομολογούμαστε γιά νά καθαρίσουμε τήν ψυχή μας καί νά δεχθοῦμε τόν Χριστό. Τό Μυστήριο τῆς Ἱερωσύνης τελεῖται ὥστε νά ἀναδειχθοῦν ἐκεῖνοι πού θά τελοῦν τό μέγα μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Καί τό ἅγιο Εὐχέλαιο προηγεῖται συνήθως τῆς Θείας Κοινωνίας. Ἡ Θεία Εὐχαριστία εἶναι κέντρο καί τοῦ μυστηρίου τοῦ γάμου, γι’ αὐτό σέ παλαιότερες ἐποχές, συνδέονταν τά δύο μυστήρια, οἱ δέ νεόνυμφοι, μετά τό πέρας τῆς Θείας Λειτουργίας, πρῶτοι κοινωνοῦσαν τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων.
Τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ δέν μεταβάλλεται σέ δικό μας σῶμα καί αἷμα, ὅπως μέ τήν κοινή τροφή, ἀλλά τό δικό μας σῶμα καί αἷμα προσλαμβάνεται ἀπό τόν Χριστό καί θεώνεται. Ἔτσι ἀποκτοῦμε μιά γεύση τῆς αἰωνίου ζωῆς, τοῦ Παραδείσου καί τῆς κοινωνίας μέ τόν Χριστό. Ἔτσι καταλαβαίνουμε ὅτι ἡ μετάληψη τῶν Τιμίων Δώρων δέν εἶναι ὑποχρέωση, ἀλλά ἀνάγκη γιά τήν ζωή μας. Δι’ αὐτῆς «καθαιροῦνται αἱ δυνάμεις τοῦ Σατανᾶ» καί αἰσθανόμαστε στήν καρδιά μας τίς ἐνέργειες τοῦ Χριστοῦ.
Ἄλλο στοιχεῖο εἶναι ἡ δωρεάν Μετάληψη. Στό λαό, μέ τό θαῦμα, προσφέρεται ἡ τροφή χωρίς ὁ λαός νά κοπιάσει γιά νά σπείρει τό σιτάρι, νά τό θερίσει καί νά νά τό κάνει ψωμί. Ἔτσι καί ἡ θεία Κοινωνία προσφέρεται ὡς δῶρο τοῦ Θεοῦ στόν ἄνθρωπο. Ἐμεῖς ποτέ δέν εἴμαστε ἄξιοι αὐτῆς τῆς δωρεᾶς, ἔστω κι' ἄν προηγηθεῖ ἐκ μέρους μας ἡ μεγαλύτερη προετοιμασία.
Ἐπίσης ἄλλο στοιχεῖο ὁμοιότητος εἶναι ἡ τροφή. Ὁ λαός ἔφαγε τόν ἄρτο στήν ἔρημο καί ἱκανοποίησε τό αἴσθημα τῆς πείνας. Τό ἴδιο συμβαίνει καί μέ τήν Θεία Κοινωνία, σέ ἄλλο ἐπίπεδο βέβαια. Κοινωνώντας τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ βιώνουμε τήν Ζωή καί ἀποφεύγουμε τόν θάνατο.
Ἡ Θεία Εὐχαριστία εἶναι τό κέντρο ὅλων τῶν μυστηρίων καί ὁ σκοπός τῆς πνευματικῆς μας ζωῆς. Βαπτιζόμαστε ὥστε ὡς μέλη τῆς Ἐκκλησίας νά μποροῦμε νά κοινωνοῦμε τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ. Ἐξομολογούμαστε γιά νά καθαρίσουμε τήν ψυχή μας καί νά δεχθοῦμε τόν Χριστό. Τό Μυστήριο τῆς Ἱερωσύνης τελεῖται ὥστε νά ἀναδειχθοῦν ἐκεῖνοι πού θά τελοῦν τό μέγα μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Καί τό ἅγιο Εὐχέλαιο προηγεῖται συνήθως τῆς Θείας Κοινωνίας. Ἡ Θεία Εὐχαριστία εἶναι κέντρο καί τοῦ μυστηρίου τοῦ γάμου, γι’ αὐτό σέ παλαιότερες ἐποχές, συνδέονταν τά δύο μυστήρια, οἱ δέ νεόνυμφοι, μετά τό πέρας τῆς Θείας Λειτουργίας, πρῶτοι κοινωνοῦσαν τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων.
Τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ δέν μεταβάλλεται σέ δικό μας σῶμα καί αἷμα, ὅπως μέ τήν κοινή τροφή, ἀλλά τό δικό μας σῶμα καί αἷμα προσλαμβάνεται ἀπό τόν Χριστό καί θεώνεται. Ἔτσι ἀποκτοῦμε μιά γεύση τῆς αἰωνίου ζωῆς, τοῦ Παραδείσου καί τῆς κοινωνίας μέ τόν Χριστό. Ἔτσι καταλαβαίνουμε ὅτι ἡ μετάληψη τῶν Τιμίων Δώρων δέν εἶναι ὑποχρέωση, ἀλλά ἀνάγκη γιά τήν ζωή μας. Δι’ αὐτῆς «καθαιροῦνται αἱ δυνάμεις τοῦ Σατανᾶ» καί αἰσθανόμαστε στήν καρδιά μας τίς ἐνέργειες τοῦ Χριστοῦ.
Πρωτ.π.Θεολόγος Παντελῆς
