Τα «προχωρημένα» έθιμα του Τυρνάβου

Το ξακουστό καρναβάλι του Τύρναβου θεωρείται το μεγαλύτερο και πιο οργανωμένο Καρναβάλι της Κεντρικής Ελλάδας, προσελκύοντας κάθε χρόνο κόσμο από όλη την Ελλάδα. Η πόλη του Τυρνάβου βρίσκεται σε μικρή απόσταση από τη Λάρισα και είναι χτισμένη δίπλα στον Τιταρήσιο ποταμό.

Το καρναβάλι του Τύρναβου αποτελεί ένα έθιμο με ιστορία τουλάχιστον 100 ετών, που στη μακρόχρονη πορεία του γνώρισε αλλεπάλληλες επιθέσεις από τις κυβερνήσεις, αφού θεωρούσαν ότι έβλαπτε τα χρηστά ήθη και έθιμα της εποχής. Αφορμή φυσικά το περίφημο «Μπουρανί» που συνδέεται με την αρχή της Άνοιξης, τη γονιμότητα και τη βλάστηση.

Όσοι επισκέπτονται τον Τύρναβο τις μέρες της Αποκριάς έχουν την ευκαιρία να ζήσουν τη Μεγάλη Παρέλαση των Αρμάτων, καθώς και το παραδοσιακό «Μπουρανί» που γίνεται την Καθαρά Δευτέρα. Όλα αυτά συνοδεία του περίφημου ντόπιου τσίπουρου!

Το «Μπουρανί» στον Τύρναβο κλείνει τον κύκλο των καρναβαλικών εκδηλώσεων και έρχεται να αναταράξει το μονότονο ρυθμό της καθημερινότητας στην πόλη.

Είναι ένα λαϊκό πανηγύρι, μια αναβίωση ενός αρχαίου διονυσιακού τελετουργικού, στην ουσία η γιορτή του φαλλού, που συμβολίζει την αναπαραγωγή και την ευτεκνία.

Οι κάτοικοι της πόλης πηγαίνουν στο εξωκλήσι του Προφήτη Ηλία στα βόρεια της πόλης σ’ έναν ελεύθερο ευρύ χώρο.

Η πορεία γίνεται σε πομπή, της οποίας προηγούνται διάφορες ομάδες (θίασοι) μεταμφιεσμένων ή μη (μόνον ανδρών), οι οποίοι κουβαλούσαν όλα τα απαραίτητα για τη λειτουργία. Όταν η πόλη έφθανε στο χώρο του Προφήτη Ηλία εκεί κάθε ομάδα έστρωνε στο έδαφος διάφορα φαγητά και μια μεγάλη φιάλη σε σχήμα «φαλλού» γεμάτη με κρασί ή με κράμα ούζου ή τσίπουρου με νερό. Παράλληλα άναβαν φωτιά πάνω στην οποία παρασκευάζονταν το «Μπουρανί», μια χορτόσουπα από σπανάκι και ξύδι για να νοστιμίζει.

Αφού γινόταν το Μπουρανί που είχε την μορφή σούπας σερβιριζόταν στους «μυουμένους» ως μέθεξη -συμμετοχή στα δρώμενα- και έτσι άρχιζε ο χορός και τα τραγούδια, οι αστεϊσμοί και τα πειράγματα με άσεμνες βασικά εκφράσεις. Πολλοί από τους άντρες που συμμετείχαν σ’ αυτό το τελετουργικό κρατούσαν στα χέρια τους φαλλούς σαν σκήπτρα και ήταν κατασκευασμένα από ξύλο ή πηλό ή ακόμα και από ψωμί και που αποτελούσαν το κυριότερο τελετουργικό σύμβολο. Στο έθιμο αυτό συμμετείχαν αυστηρά μόνο άντρες ενώ οι γυναίκες απείχαν, ίσως για λόγους σεμνοτυφίας λόγω των φερόμενων φαλλικών συμβόλων. Γυναικόπαιδα όμως παρακολουθούσαν τα δρώμενα καθώς επίσης και πλήθη επισκεπτών από διάφορα μέρη της Ελλάδας.

Όταν τελείωνε το βράσιμο του «Μπουρανί» όλοι μετέβαιναν δίπλα στις όχθες του Τιταρήσιου κι εκεί έτρωγαν και έπιναν εξακολουθώντας τα άσεμνα πειράγματα και τραγούδια. Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι το έθιμο αυτό είναι κατάλοιπο των βακχικών τελετών που διατηρήθηκε στους αιώνες και αναβιώνει ακόμα και σήμερα δείχνοντας την προσήλωση των Τυρναβιτών στα έθιμα και τις παραδόσεις.

Πηγή  http://www.newsbeast.gr/

Δείτε φωτογραφίες από την αναβίωση του εθίμου...