ΧΕΛΜΟΣ:Ιερά Μονή του Μ. Σπηλαίου.To καταπληκτικότερο ιερό προσκύνημα της Ορθοδοξίας στην Πελοπόννησο

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ADELIN 107,3 FM ΚΥΘΗΡΑ

Η οκταώροφη Ιερά Μονή του Μέγα Σπηλαίου έχει χτιστεί κυριολεκτικά επάνω σε έναν απόκρημνο βράχο σε υψόμετρο περί των 930 μ. Ιδρύθυκε από δύο Θεσσαλονικείς μοναχούς, τον Συμεών και τον Θεόδωρο, οι οποίοι μετά από οπτασία αναζήτησαν την ιστορηθείσα από τον Θεηγόρο Ευαγγελιστή Λουκά ανάγλυφη εικόνα της Παναγίας. Ύστερα από πολλές περιπλανήσεις βρέθηκαν στην Αχαΐα και συγκεκριμένα στη Ζαχλωρού όπου και συνάντησαν τη βοσκοπούλα Ευφροσύνη το 362 μ.Χ. η οποία και τους οδήγησε στη σπηλιά που είχε μόλις ανακαλύψει το θείο εικόνισμα.

Η μονή καταστράφηκε για πρώτη φορά το 840 από τους εικονομάχους, το 1460 και το 1640 από τους Τούρκους, το 1934 από πυρκαγιά και το 1943 από τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής.

Η ανάγλυφη εικόνα της Παναγίας της Χρυσοσπηλιώτισσας, παραμένει έως και σήμερα στη Μονή Μέγα Σπηλαίου, είναι φτιαγμένη από κερί, αρώματα και μαστίχα και θεωρείται ένα από τα τέσσερα έργα του ευαγγελιστή Λουκά. Η εκκλησία έχει σημαντικές τοιχογραφίες του 1600, χειρόγραφα, Ευαγγέλια και λειψανοθήκες.
πηγή .kalavritacanyon.gr

 

Τοποθεσία 

To καταπληκτικότερο ιερό προσκύνημα της Ορθοδοξίας στην Πελοπόννησο, είναι η Ιερά Μονή του Μ. Σπηλαίου, η οποία προκαλεί δέος καθώς βρίσκεται στη σκιά απόκρημνου βράχου σε υψόμετρο 940 μ. Πήρε το όνομα της από το κάθετο βραχώδες

συγκρότημα του Χελμού, επάνω στο οποίο είναι κτισμένη η Μονή. Σήμερα οκταόροφη, υψώνεται "κολλημένη" στο βράχο καθηλώνοντας και τον πιο αδιάφορο επισκέπτη. Το καθολικό της Μονής σκαμμένο στο βράχο, είναι ναός σταυροειδής, εγγεγραμμένος με δύο νάρθηκες. Ο κύριος ναός έχει τοιχογραφίες του 1653, αξιόλογα μαρμαροθετήματα στο δάπεδο, ξυλόγλυπτο τέμπλο κ.λ.π. 

 

Στη Μονή του Μ. Σπηλαίου η ψυχή του πιστού αισθάνεται τη μηδαμινότητά της, καθώς εισέρχεται στην κατανυκτική ατμόσφαιρα του ναού μέσα στο κοίλωμα του σπηλαίου.

 

Ιστορία Μονής

Κατά το Κτιτορικό της Μονής, η ιστορία και η ζωή της Μονής του Μ. Σπηλαίου αρχίζει με το θαυμαστό τρόπο της ανεύρεσης της Ιεράς Εικόνος. Δύο αδελφοί από την Θεσσαλονίκη, Συμεών και Θεόδωρος, διακρινόμενοι για την μόρφωση και την ευσέβειά τους, αφού ασκήθηκαν στα όρη Όλυμπος, Όσσα και Πηλίο, ήλθαν στο Άγιο Όρος για να γνωρίσουν φωτισμένους ησυχαστές και άνδρες της ερήμου. Από εκεί πήγαν στους Αγίους Τόπους για να προσκυνήσουν όλα τα μέρη που περιπάτησαν οι Θεανδρικοί πόδες του Σωτήρος Χριστού. Στα Ιεροσόλυμα έγιναν ιερείς από τον σπουδαίο επίσκοπο της Αγίας Πόλης Μάξιμον. Εκεί ο καθένας ξεχωριστά είδε την ίδια οπτασία και έλαβαν την εντολή να μεταβούν στην Αχαΐα , να εύρουν την ιστορηθείσα από τον Θεηγόρο Ευαγγελιστή Λουκά ανάγλυφη εικόνα της Παναγίας. Υστερα από πολλές περιπλανήσεις και αποκαλυπτικά όνειρα, συνάντησαν,στην περιοχή της Ζαχλωρούς τη βοσκοπούλα Ευφροσύνη το 362 μ.Χ. Όταν την πλησίασαν, η Ευφροσύνη τους προσκυνά με σεβασμό και αναφέρει τα ονόματα τους. Στην συνέχεια τους οδηγεί στο σπήλαιο που βρισκόταν η αναζητούμενη Ιερά Εικόνα, τήν οποία είχε ανακαλύψει -προ ολίγου χρόνου - η ίδια - θεία Βουλή-, με την οδηγία ενός τράγου, που πήγαινε στο σπήλαιο για νερό και εξήρχετο με βρεγμένο το γένειον του. Με πολλή χαρά, ευγνωμοσύνη και ευλάβεια, οι μοναχοί Συμεών και Θεόδωρος πήραν την εικόνα έξω του Σπηλαίου και το εκαθάρισαν από την πυκνή βλάστηση. 

 

 

Όταν έκαυσαν τα κλαδιά, από την θερμότητα ετινάχθηκε βίαια δράκων προς την έξοδο του Σπηλαίου, όπου δια κεραυνού εφονεύθηκε. Αναμνηστικά αυτού του θαύματος σώζονταν, μέχρι τελευταία, τα οστά του δράκοντα. Μέσα στο σπήλαιον κατασκεύασαν μικρόν Ναόν και μερικά μικρά κελλιά με την συνδρομή του πλήθους των πιστών, που συνέρρεαν δια να προσκυνήσουν την θαυματουργή εικόνα της Θεοτόκου και να ακούσουν τον Θείο Λόγο από τους Θεοκήρυκες Πατέρες Συμεών και Θεοδώρον. Πολλοί από τους ακροατές παρέμεναν για άσκηση. Έτσι σιγά-σιγά η Μονή έγινε μία από τις πλέον πολυμονάχους Μονάς και γνώρισε ακμή και αίγλη. Υπήρξε δια μέσου των αιώνων φάρος της Ορθοδοξίας, έπαλξη του Ελληνισμού, εστία αντίστασης κατά των Τούρκων κατακτητών και άπαρτο φρούριο. Τέσσαρες φορές καταστράφηκε από πυρκαγιές, το 840, το 1400, το 1640 και το 1934 πάντοτε όμως διεσώζετο η Αγία Εικόνα με τρόπο θαυμαστό. Κατά τους χρόνους της Τουρκοκρατίας, επειδή ήταν κέντρο αντίστασης κατά των κατακτητών, δέχτηκε πολλές επιθέσεις, αλλά ποτέ δεν κατακτήθηκε. Είναι γνωστή η υπερήφανη, ηρωική απάντηση του ηγούμενου Δαμασκηνού τον Ιούνιο του 1827 στον Ιμπραήμ. "... δια να προσκυνήσωμεν είναι αδύνατον ... αν έλθης εδώ να μας πολεμήσης και μας νικήσης , δεν είναι μεγάλο κακόν, διότι θα νικήσης παπάδες, αν όμως νικηθής ... θα είναι εντροπή σου ..." και πραγματικά νικήθηκε μετά από επικό αγώνα και τη βοήθεια της Παναγίας. Μόνο κατά την κατοχή - Δεκέμβριος 1943 η Μονή λεηλατήθηκε, οι μοναχοί πλήρωσαν τη θηριωδία των Ναζί, φονευθέντες ριπτόμενοι σε απόκρημνο βράχο. Τα εναπομείναντα κελιά από την πυρκαγιά του 1934, πυρπολήθηκαν.

 Παρ' όλες αυτές τις δοκιμασίες, η Μονή του Μ. Σπηλαίου, όπως το έθνος μας μετά από κάθε καταστροφή - πυρκαγιά - ανεγειρόταν καλύτερη. 

Tο 1979 ανέλαβε την Ηγουμενία της Μονής ο μακαριστός Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης Νικηφόρος Θεοδωρόπουλος (+ 24.11.2012). Η Μονή από "ιδιόρρυθμος" έγινε "Κοινόβιος", ώστε απερίσπαστοι οι μοναχοί να υπηρετούν την Παναγία, στην υπηρεσία της οποίας έταξαν τους εαυτούς τους. 

 

 

Η Μονή Μεγάλου Σπηλαίου σήμερα

 

Το Μέγα Σπήλαιο αποτελεί όαση πνευματική για τους πολυάριθμους προσκυνητές παρόλο το μικρό αριθμό μοναχών, οι οποίοι καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας υπηρετούν αυτούς . Σ' αυτό επίσης συμβάλουν και οι λαικοί υπάλληλοι της Μονής. Η Παναγία σύντομα θα ευδοκήσει να ταχθούν στην υπηρεσία της νέοι αδελφοί και η Μονή να ξαναζήσει την παλαιά της αίγλη.

Με την βοήθεια της Παναγίας της Μεγαλοσπηλαιώτισσας επερατώθησαν οι εργασίες ανακαίνισης των κτιρίων της Ιεράς Μονής.

Η Ιστορική Ιερά Μονή έχει αλλάξει όψη γενικότερα προς το κατανυκτικότερο. Οι αναρίθμητοι προσκυνητές της Ιεράς Εικόνας της Παναγίας μας, αγάλλονται και χαίρονται για το έργο που επιτελέσθηκε.

Στην προσπάθεια αυτή συνέβαλε και ο ο νέος Καθηγούμενος της Μονής,(από τον Μάρτιο του 2003,) Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης π. Ιερώνυμος Κάρμας.

Έτσι η αγωνία του σεπτού Ποιμενάρχου μας για την ολοκλήρωση των έργων έλαβε τέλος. Προς τούτο οφείλουμε θερμές ευχαριστίες για τις προσπάθειες που κατέβαλε προς ανεύρεση κονδυλίων για την ανακαίνιση και αναμόρφωση της Ιστορικής Ιεράς Μονής.

 

 

Πνευματικοί Θησαυροί Μονής

 

Η εικόνα της Παναγίας Μεγαλοσπηλαιωτίσσης

 

Είναι έργο του Αποστόλου Λουκά. Πιστεύεται ότι μαζί με το Ευαγγέλιο και τις Πράξεις των Αποστόλων την εχάρισε ο Απ. Λουκάς στο πνευματικό του τέκνο, τον ηγεμόνα της Αχαΐας Θεόφιλο. Εκείνος δε την κληροδότησε στους απογόνους του. Κατά την εποχή των διωγμών, αυτοί την έκρυψαν στο Σπήλαιο. Όταν αυτοί απέθαναν ή φονεύθηκαν δια τον Χριστόν, παρέμεινε στο Σπήλαιο μέχρι που ανακαλύφθηκε κατα τον θαυμαστό τρόπον από την Αγία Ευφροσύνη. Είναι ανάγλυφη, πάχους τριών πόντων και πλασμένη από κερί, μαστίχα και άλλες ύλες. Φέρει εσθήτα χρωματισμένη και χρυσά διαγράμματα. Από τις πολλές πυρκαγιές έχει αμαυρωθεί. Το σώμα της είναι εστραμμένο δεξιά, με κεκλιμένη την κεφαλή προς τον Υιόν της, κρατώντας τον στο δεξί χέρι (Δεξιοκρατούσα), ο οποίος με το αριστερό του χέρι κρατεί ελαφρά την αριστερή παλάμη της Μητρός Του, ενώ με το δεξιό κρατεί το Ευαγγέλιο. Δεξιά και αριστερά της κηρόπλαστης εικόνας παρίστανται, μετά φόβου άγγελοι. Στις τέσσερεις γωνιές της εικόνας δεξιά εξαπτέρυγα Σεραφείμ και αριστερά πολυόμματα Χερουβείμ.

 

Κειμηλιαρχείο της Ιεράς Μονής

 

Στο Κειμηλιαρχείο της Μονής υπάρχουν πολλά ιερά κειμήλια : σιγγίλια, χειρόγραφα με εξαίρετες μικρογραφίες, πολύτιμοι χρυσοί σταυροί με τίμιο ξύλο, χαλκογραφίες, προσωπογραφίες κ.α. 

πηγή  .im-ka.gr

 

 

ΑΦΟΥ ΕΠΝΙΞΑΝ ΣΤΟ ΑΙΜΑ ΤΑ ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΕΠΙΣΤΡΕΦΟΥΝ ΓΙΑ ΝΑ ΛΕΗΛΑΤΗΣΟΥΝ ΤΟ ΜΕΓΑ ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ ΤΟΥΣ ΜΟΝΑΧΟΥΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΟΥΣ ΕΙΧΑΝ ΗΔΗ ΕΚΤΕΛΕΣΕΙ ΚΑΙ ΡΙΞΕΙ ΣΤΟΝ ΓΚΡΕΜΟ... 

ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΗ ΑΦΗΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΩΝ ΟΥΝΩΝ...!

14/12/1943: Μετά την καταστροφή των Καλαβρύτων, την 13η Δεκεμβρίου 1943, οι Γερμανοί επανέρχονται στη Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου, τη λεηλατούν και στη συνέχεια την πυρπολούν.

ecclesia.gr._ Ο Οκτώβριος του 43 θα σημάνει για την Πελοπόννησο την αρχή μιας από τις πιο φριχτές περιόδους βίας που γνώρισε ποτέ η περιοχή. Οι Γερμανοί ενίσχυσαν σημαντικά την περιοχή σε στρατιωτικά σώματα, αποφασισμένοι να καταπνίξουν κάθε εστία αντίστασης στην Πελοπόννησο. Ωστόσο, η θηριωδία τους δεν σταμάτησε ούτε μπροστά στον άμαχο πληθυσμό. Έσπειραν τον τρόμο και το θάνατο διαδοχικά στη Σπάρτη και την ευρύτερη περιοχή της Λακεδαίμονας, στην Τρίπολη και τον Πύργο53. Πάντως, το αποκορύφωμα της θηριωδίας τους οι εισβολείς επέδειξαν στην ιστορική κωμόπολη του Μοριά, τα Καλάβρυτα.

Στις 20 Οκτωβρίου του 1943, στην Κερπινή, ένα γερμανικό τάγμα κατατροπώθηκε σε συμπλοκή με έλληνες αντάρτες. Ο μητροπολίτης Αιγίου Θεόκλητος ανέλαβε να έρθει σε επαφή με τους αντάρτες. Προσπάθησε να τους πείσει, για την αποφυγή αντιποίνων από τους Γερμανούς, να παραδώσουν τους αιχμαλώτους από τη μάχη. Οι διαπραγματεύσεις απέβησαν άκαρπες. Έτσι, αποφασίστηκε η επίθεση εναντίον των Καλαβρύτων από το 68ο Σύνταγμα, που έδρευε στο Άργος.

Τα γερμανικά στρατεύματα κατέφθασαν στα Καλάβρυτα την 1η Δεκεμβρίου. Η πόλη ήταν τελείως απροστάτευτη. Πριν την πνίξουν στο αίμα, αποφάσισαν να επιτεθούν στα δύο ιστορικά μοναστήρια της περιοχής, το Μέγα Σπήλαιο και την Αγία Λαύρα, δύο ζωντανά σύμβολα των αγώνων του Γένους για την ελευθερία.

Ένα γερμανικό σώμα, αποτελούμενο από έναν αξιωματικό και λίγους στρατιώτες, κατέφθασε στο Μέγα Σπήλαιο το απομεσήμερο της 8ης Δεκεμβρίου. Οι μοναχοί είχαν υποψιαστεί τις προθέσεις των κατακτητών. Ίσως γι αυτό, στο μοναστήρι δεν βρίσκονταν παρά μόνο οι πιο τολμηροί αδελφοί, που διακονούσαν και τους ανήμπορους. Στο μοναστήρι βρισκόταν κι ένα δεκατετράχρονο ορφανό αγόρι, ο Ηλίας, προστατευόμενος του υπερήλικα ηγουμένου. Ούτε αυτό το παιδί δεν θα διαφύγει της δολοφονικής μανίας των επιδρομέων. Όταν έφθασαν οι Γερμανοί, οι μεγαλοσπηλαιώτες τους υποδέχθηκαν ευγενικά. Σε λίγο οι κατακτητές αποκάλυψαν τους στόχους τους. Άρχισαν να ανακρίνουν τους μοναχούς, θεωρώντας τους ενόχους για την απόκρυψη ανταρτών. Τελικά, έδωσαν εντολή σε όλους τους παρόντες -εκτός από τους μοναχούς, βρίσκονταν στο Μέγα Σπήλαιο το υπηρετικό προσωπικό και κάποιοι επισκέπτες λαϊκοί - να τους ακολουθήσουν στη θέση Κισσωτή, ένα ψηλό σημείο κοντά στον γκρεμό, που βλέπει τον Βουραϊκό. Εκεί, το μικρό αγόρι τρομαγμένο άρχισε να διαμαρτύρεται κλαίγοντας, κρεμασμένο από το ράσο του ηγουμένου. Ο γερμανός επικεφαλής το πυροβόλησε μπροστά στα έκπληκτα μάτια των ανήμπορων να αντιδράσουν μοναχών. Κατόπιν οι στρατιώτες έβαλαν στη σειρά όλους, μοναχούς και λαϊκούς, και τους εκτέλεσαν. Τα θύματα της γερμανικής θηριωδίας ακόμη ψυχορραγούσαν, όταν οι στρατιώτες τους καταβαράθρωσαν στον γκρεμό που έχαινε εμπρός τους.

Σε έκθεση αντιπροσώπων του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, επισυνάπτεται και «πίνακας των φονευθέντων», στον οποίο αναφέρονται τα ονόματα και η ηλικία των θυμάτων στο Μέγα Σπήλαιο. Από την έκθεση εκείνη λείπουν τα ονόματα των επισκεπτών του μοναστηριού, τα οποία αγνοούνταν. Ωστόσο, αργότερα αυτός ο κατάλογος αρτιώθηκε με όλα τα ονόματα των θυμάτων. Τον αντιγράφουμε:

ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΙ ΚΑΙ ΜΟΝΑΧΟΙ

Γαβριήλ Κόσσυφας (Προηγούμενος) ετών 86

Θεόκλητος Αναστασόπουλος ( Ιερομόναχος) » 40

Ιγνάτιος Ιωάννου ( » » ») » 30

Γεράσιμος Καβουρτζής ( » » » ) » 35

Καλλιόπιος Ασημακόπουλος ( Ιεροδιάκονος) » 52

Ανανίας Θεοφυλακτόπουλος (Μοναχός) » 58

Γρηγόριος Οικονόμου ( » » » ) » 60

Γεννάδιος Βουρλής ( » » » ) » 23

ΔΟΚΙΜΟΙ ΜΟΝΑΧΟΙ

Κωνσταντίνος Πασχόπουλος ετών 20

Κωνσταντίνος Νταφαλιάς » 18

Νικόλαος Μπάτσος » 26

Ηλίας Ατσάρος » 14

Γρηγόριος » 30

ΥΠΗΡΕΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ

Ανδρέας Γιαννακλής ετών 72

Ιωάννης Μηλιώκας » 50

Ιωάννης Βελούσης » 60

Αθανάσιος Ζαφειρόπουλος » 45

Νικόλαος Σπυρόπουλος » 25

ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ

Δημήτριος Κακκαβάς ετών 24

Θεόδωρος Αλεξανδρόπουλος » 45

Δημήτριος Γκολφινόπουλος » 18

Παλαιολόγος Σοϊλές » 65

Την ίδια μέρα της επίθεσης στο Μέγα Σπήλαιο ανάλογα πάσχουν οι μοναχοί της Αγίας Λαύρας.

Τελικά, στις 13 Δεκεμβρίου διατάχθηκε η εκτέλεση ολόκληρου του ανδρικού πληθυσμού της ιστορικής πόλης των Καλαβρύτων, ένα από τα πιο στυγερά ομαδικά εγκλήματα στην ιστορία του πολέμου. Σύμφωνα πάντα με τον κατάλογο του Ερυθρού Σταυρού, υπολογίζεται ότι εκείνη την ημέρα θανατώθηκαν 800 περίπου άμαχοι πολίτες κάθε ηλικίας. Μετά το εγκλημά τους, οι Γερμανοί παρέδωσαν την πόλη στις φλόγες. Κάθε προσπάθεια περιγραφικής προσέγγισης των γεγονότων αδυνατεί να αποτυπώσει την τραγωδία εκείνων των ημερών.

Οι Γερμανοί επιστρέφοντας στη βάση τους, το Αίγιο, πέρασαν πάλι από το Μέγα Σπήλαιο. Ήταν 14 Δεκεμβρίου. Οι αδίστακτοι επιδρομείς, μη βρίσκοντας κανένα μοναχό, επιδόθηκαν στην άγρια λεηλασία του μοναστηριού. Τη λεηλασία τους ολοκλήρωσε η πυρπόληση του ιερού οικοδομήματος. Σε εκθεσή τους οι εναπομείναντες μεγαλοσπηλαιώτες έγραφαν για τη ληστρική επιδρομή: «εβδομήντα φορτία ιερών αμφίων, κειμηλίων, επίπλων... αφαιρέθηκαν με τον τρόπο της κλοπής από την ιερή αυτή εστία του ελληνισμού...».

Σε μια αναφορά της Ελληνικής Χωροφυλακής της 15ης Δεκεμβρίου 1943, με τη στεγνή γλώσσα των αριθμών περιγράφεται η καταστροφή ως εξής: «...κατά βασίμους πληροφορίας, τα Γερμανικά Στρατεύματα, δρώντα από 5θημέρου εναντίον των ανταρτών της περιφερείας Επαρχίας Καλαβρύτων, έλαβον τα ακόλουθα μέτρα:

1) Επυρπόλησαν την πόλιν Καλαβρύτων και εξετέλεσαν περί τα πεντακόσια μέχρι εξακόσια πεντήκοντα (550-650) άτομα, συμπεριλαμβανομένων και των εκεί υπηρετούντων Δημοσίων υπαλλήλων, επιστημόνων και Ιερέων.

3) Επυρπόλησαν τας Μονάς Μεγάλου Σπηλαίου και Αγίας Λαύρας και εξετέλεσαν τους μοναχούς αυτών...»

πηγή  .stoxos.gr