Την απόφαση να διεκδικήσει νομικά εκτάσεις που κρίνει πως του ανήκουν θα επιχειρήσει από εδώ και στο εξής ο Δήμος Ζακύνθου μετά την ομόφωνη απόφαση που έλαβε χθες το βράδυ το δημοτικό συμβούλιο.
Για το ζήτημα της επιχώριας περιουσίας και των ενεργειών που πρέπει να γίνουν στο επόμενο διάστημα ενημέρωσε το σώμα και απάντησε στις ερωτήσεις που του τέθηκαν ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, Γεώργιος Κασιμάτη, ο οποίος βρέθηκε στο νησί, προσκεκλημένος του Δήμου Ζακύνθου.
Σύμφωνα με τα όσα ανέφερε ο,τι δεν αποτελεί ιδιωτική περιουσία λόγω αδυναμίας να αποδειχθεί με νόμιμους τίτλους το δικαιούται η Τοπική Αυτοδιοίκηση, και όχι το κράτος.
Επιπρόσθετα ξεκαθάρισε πως υπάρχει ο Νόμος για τα Κύθηρα που αφορά την επιχώριο περιουσία τους, τον οποίο είχε συντάξει ο ίδιος, και προβλέπει πως όποιες εκτάσεις δεν είναι ιδιωτικές, περνούν στα χέρια της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Ο Δήμαρχος ζήτησε από τον κ. Κασιμάτη να αναλάβει, ώστε να προχωρήσουν οι σχετικές διαδικασίες και στο νησί μας, σημειώνοντας ότι αποτελεί υποχρέωση η διασφάλιση της περιουσίας του Δήμου Ζακύνθου. Ανάλογη ήταν και η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου με την οποία ο έγκριτος Συνταγματολόγος αναλαμβάνει αρωγός και συμπαραστάτης αυτού του εγχειρήματος.
Επι Ενετοκρατίας
Σύμφωνα με το ιδιοκτησιακό καθεστώς που ίσχυε στα Επτάνησα από την εποχή της Ενετοκρατίας και ρυθμίστηκε από την Αγγλοκρατία με τους κανόνες του αστικού κράτους, όλη η δημόσια γη που δεν ανήκε σε ιδιώτες, ανήκε στη διοίκηση του κάθε νησιού. Αυτό το ιδιοκτησιακό καθεστώς διατηρήθηκε σε ισχύ με τον ν. ΡΝ΄/ 1866, που ρύθμισε τα νομικά ζητήματα που δημιούργησε η Ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα. Αυτό το καθεστώς ισχύει μέχρι σήμερα, είναι αναγνωρισμένο επίσημα και θεμελιωμένο νομικά.
Η διοίκηση και διαχείριση της περιουσίας αυτής, που ονομάστηκε «Εγχώριος» ή «Επιχώριος Περιουσία» ανήκε αρχικά στην «Επιτροπή Εγχωρίου Περιουσίας» κάθε νησιού η οποία εκλεγόταν από τα κοινοτικά ή δημοτικά συμβούλια των ΟΤΑ κάθε νήσου. Η διοίκηση και διαχείριση γινόταν αποκλειστικά από την εν λόγω Επιτροπή και τα έσοδα περιέρχονταν στους ΟΤΑ και διανέμονταν αναλογικά σ’ αυτούς, οι οποίοι ήταν οι εξ αδιαιρέτου ψιλοί κύριοι. Σε όλα τα νησιά, εκτός από τα Κύθηρα όπου διατηρείται μέχρι σήμερα, η Επιτροπή αυτή ατόνησε ή καταργήθηκε και η διοίκηση και διαχείριση περιήλθε στους ΟΤΑ του κάθε νησιού, δηλαδή στα κοινοτικά και δημοτικά συμβούλια.
“Χαρτί μιλήσει…”
Στην Εγχώρια Περιουσία ανήκουν όλα τα περιουσιακά στοιχεία που δεν ανήκουν αποδεδειγμένα σε ιδιώτες ή σε Ν.Π.Ι.Δ. και Ν.Π.Δ.Δ. βάσει τίτλων κυριότητας. Αυτό ισχύει και για το Ελληνικό Δημόσιο, το οποίο μπορεί να έχει ιδιοκτησία μόνο βάσει τίτλου κυριότητας. Στην Εγχώρια Περιουσία υπάγονται: όλα τα κατά τον Α.Κ. κοινής χρήσεως πράγματα, η γη που δεν ανήκει στην κυριότητα φυσικών ή νομικών προσώπων, οι νησίδες γύρω από το κάθε νησί, η αιγιαλίτιδα ζώνη και ο αιγιαλός και γενικά ό,τι αποτελεί περιουσία του Ελληνικού Δημοσίου βάσει του ιδιοκτησιακού καθεστώτος που ισχύει στην υπόλοιπη Ελλάδα. Και αυτό είναι τεκμηριωμένο νομικά.
Ζήτημα εθνικού συμφέροντος
Ο κ. Κασιμάτης διευκρίνισε πως διαφορετικό από το δικαίωμα της ιδιοκτησίας που ανήκει στους ΟΤΑ κάθε νησιού είναι το ζήτημα της προστασίας του εθνικού συμφέροντος που συνδέεται με τα αντικείμενα της Εγχώριας Περιουσίας, η οποία προστασία ανήκει στα αρμόδια Υπουργεία. Για παράδειγμα, η προστασία των δασών και του φυσικού περιβάλλοντος, η προστασία του ιστορικού περιβάλλοντος (αρχαιότητες, βυζαντινά και νεότερα μνημεία κ.λπ.), η αμυντικών περιοχών κ.λπ. ανήκει στα αρμόδια Υπουργεία. Αλλά και σε αυτές τις περιπτώσεις θα πρέπει να υπάρξει καταβολή αποζημίωσης προς το Δήμο.
Κατά του Δημοσίου
Κατέστησε σαφές πως οποιαδήποτε πράξη του Δημοσίου που προσβάλλει ιδιοκτησιακά δικαιώματα του Δήμου Ζακύνθου: είτε νόμος, είτε διοικητική πράξη, είτε σύμβαση παραχώρησης δικαιωμάτων χρήσης ή εκμετάλλευσης είναι παράνομη και άκυρη και προσβάλλεται στα αρμόδια δικαστήρια εάν η προσφυγή στη δικαιοσύνη στρέφεται κατά του δημοσίου. Σε αυτά την περίπτωση αρμόδια είναι τα διοικητικά, ενώ εάν πρόκειται για ιδιώτη τα πολιτικά δικαστήρια. Επίσης η εν λόγω πράξη του Δημοσίου είναι και αντισυνταγματική, γιατί προσβάλλει το δικαίωμα ιδιοκτησίας του ΟΤΑ και συγχρόνως τη συνταγματική εγγύηση της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Ερωτηθείς από τις παρατάξεις της αντιπολίτευσης τι γίνεται στην περίπτωση της φερόμενης αγοραπωλησίας στο ορεινά, ο κ. Κασιμάτης επανέλαβε πως με μια απλή προσφυγή στα πολιτικά δικαστήρια επικαλούμενοι την επιχώρια περιουσία μπορεί να βρεθεί άκρη.
Πρόταση για Κτηματογράφηση
Αναγνωρίζοντας πως έχει μεγάλο κόπο και κόστος, ο κ. Κασιμάτης πρότεινε στο Δήμο Ζακύνθου να προχωρήσει στην κατάρτιση κτηματικού χάρτη και κτηματολογίου της Εγχώριας Περιουσίας κάτι που θα διευκολύνει την άμεση δικαστική προσφυγή κατά των κάθε είδους καταπατητών εκτάσεων της εν λόγω περιουσίας. Επίσης, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε “συνιστάται άμεση αντίδραση κατά των δασικών υπηρεσιών, οι οποίες συνήθως και παρανόμως χαρακτηρίζουν τις δασικές εκτάσεις που δεν ανήκουν σε ιδιώτες ως “δημόσιες”, αλλά να τις χαρακτηρίζουν ως ανήκουσες στην Εγχώρια Περιουσία, όπως κάνουν εδώ και χρόνια στα Κύθηρα”.
Νομική προσβολή
Επίσης, ξεκαθάρισε πως οποιαδήποτε πράξη του Δημοσίου, με την οποία εντάσσονται μη ιδιωτικές εκτάσεις στη διαδικασία ιδιωτικοποιήσεων μέσω ΤΑΙΠΕΔ θα πρέπει να προσβληθούν άμεσα δικαστικώς από το νόμιμο ιδιοκτήτη και διαχειριστή, που είναι ο Δήμος Ζακύνθου.
Αιγιαλός, λιμάνι, παραλίες και Αλυκές
Ιδιαίτερα επεξηγηματικός πάνω στην ιδιαιτερότητα του νόμου ο κ. Κασιμάτης επεσήμανε πως “αυτό δεν συμβαίνει πουθενά αλλού στην Ελλάδα, παρά μόνο στα Επτάνησα που διαθέτουν το λεγόμενο ‘τεκμήριο κυριότητας υπέρ των τοπικών Δήμων’. Αιγιαλοί, παραλίες, δάση, τα πάντα που δεν ανήκουν σε ιδιώτες ανήκουν, κατά κυριότητα, στους Δήμους και όχι στο Δημόσιο. Αυτό είναι απόλυτα ξεκάθαρο, τόσο από συνταγματικές Συνθήκες των Ιονίων Νήσων και από την ‘Εφημερίδα του Ηνωμένου Κράτους των Ιονίων Νήσων’ που περιλαμβάνει ένα πλήθος αποφάσεων για την επιχώρια περιουσία των Επτανήσων αλλά και από το σύνολο νομοθεσίας και νομολογίας μετά το 1864 και την Ενωση με την Ελλάδα”.
Ο ίδιος καταλήγει λέγοντας πως είναι απολύτως λανθασμένη οποιαδήποτε εμπλοκή του Δημοσίου στα Ιόνια και, εμφανίζεται αισιόδοξος όταν υποστηρίζει πως, “με μία καλή εκπροσώπηση, ο κάθε Δήμος των Ιονίων μπορεί να λάβει πίσω τα δικαιώματά του”.
Αναδασώσεις στα καμένα
Ιδιαίτερα στάθηκε στην περίπτωση των αναδασώσεων σε περιοχές που επλήγησαν από τις πυρκαγιές επισημαίνοντας πως δεν θα πρέπει να επιτραπεί a priori η κήρυξη τους ως αναδασωτέες αφού έτσι θα χαθούν οριστικά και κανείς δεν θα μπορεί εκ των υστέρων να ισχυριστεί ότι επρόκειτο για αγροτικές εκτάσεις και όχι δασικές.
Μόνο στα Κύθηρα
Tο ζήτημα της Επιχωρίου -ή Εγχωρίου- Περιουσίας, του μοναδικού αυτού θεσμού αυτοδιοίκησης των Επτανήσων που σήμερα διατηρείται και λειτουργεί μόνο στα Κύθηρα αποτέλεσε μεταξύ άλλων το αντικείμενο των συζητήσεων που είχαν στο περιθώριο του θεματικού συνεδρίου της ΚΕΔΕ για τη νησιωτικότητα οι Δήμαρχοι Κέρκυρας, Κεφαλληνίας και Ζακύνθου με τον ομόλογό τους Στράτο Χαραλάκη.
Εκεί η Εγχώριος παραμένει σε πλήρη λειτουργία και μάλιστα με ένα εξαιρετικό νομικό πλαίσιο που διασφαλίζει τα κυριαρχικά περιουσιακά δικαιώματα της τοπικής κοινωνίας και του Δήμου τόσο έναντι καταπατήσεων όσο και έναντι των αδηφάγων ορέξεων του ελληνικού δημοσίου, που κανονικά δεν θα έπρεπε να διεκδικεί στα Επτάνησα ούτε έναν κόκκο άμμου! Η Επιτροπή Επιχώριας Περιουσίας Κυθήρων διαχειρίζεται εκτάσεις του νησιού (χορτολιβαδικές, δασικές, βραχονησίδες), ενώ από το 2001 με νέα τροποποίηση περιελήφθησαν στις εκτάσεις διαχείρισής της οι αιγιαλοί και οι παραλίες. Από το 2015 μάλιστα, η Επιτροπή παραχώρησε χώρους σε παραλία του νησιού, με διαφορετικό καθεστώς από αυτό με την οποία τη δημοπρατεί ο Δήμος στο νησί μας αλλά και οι Δήμοι όλης της υπόλοιπης χώρας, χωρίς τη συμμετοχή του Ελληνικού Δημοσίου, στηριζόμενοι ακριβώς σε αυτή την ιδιαιτερότητα: Την Επιτροπή της Επιχώριας Περιουσίας.
Στη Ζάκυνθο
Στο νησί μας, το 1871, με νομοθετική ρύθμιση, μεταβιβάστηκε η επιχώρια περιουσία του νησιού στους Δήμους του, με βάση τον πληθυσμό του. “Έπρεπε επομένως να γίνει μία καταγραφή των εκτάσεων αυτών, με μορφή καταλόγου. Μέχρι τώρα ωστόσο παραμένει άγνωστο αν αυτός ο κατάλογος έχει συγκροτηθεί και αν ναι, πού βρίσκεται”, εξήγησε πρόσφατα ο μηχανικός του Δήμου Ζακύνθου, Διονύσης Τουρκάκης. Η μεταβίβαση ωστόσο έγινε, αυτό είναι βέβαιο. Με αυτό, ως δεδομένο, προκύπτουν στοιχεία σύμφωνα με τα οποία ο Δήμος Ζακύνθου διαθέτει επιχώρια περιουσία και ξεκίνησε η αναζήτησή της…
Ο Δήμος απέναντι στο Ελληνικό Δημόσιο
Για το Δήμο Ζακύνθου, το προηγούμενο των Κυθήρων αποτελεί αδιάσειστο στοιχείο ότι δικαιούται με τον ίδιο τρόπο να διεκδικήσει τη δική του Επιχώρια Περιουσία, διαφορετική από αυτή που ανέδειξε η απογραφή του 2012. Θα πρέπει μάλιστα να προσδιοριστεί, Ετσι, για την αξιοποίηση των στοιχείων αυτών, ο Δήμος θα μελετήσει και θα γνωμοδοτήσει για τον τρόπο συνέχισης της διαδικασίας. Η σημασία της συγκεκριμένης διεκδίκησης από τη Ζάκυνθο είναι ιδιαίτερη, καθώς εκτάσεις που μέχρι τώρα θεωρείται ότι ανήκουν στο Ελληνικό Δημόσιο, το οποίο τις διαχειρίζεται ως τέτοιες, θα περάσουν πλέον στην κατοχή και διαχείριση του Δήμου. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η έκταση που καταλαμβάνει το Ενετικό Κάστρο στη Μπόχαλη, καθώς και δασικές εκτάσεις που αναφέρονται ως δημόσιες ή ακόμη οι αιγιαλοί, οι παραλίες και ο παλαιός αιγιαλός, οι Αλυκές, το λιμάνι, η αιγιαλίτιδα ζώνη κ.α.
ΠΗΓΗ imerazante.gr
