Σ.Σπυρίδων για την θέσπιση νέων κανόνων και εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας της ΕΕ‏

Γενικός εισηγητής ήταν ο κος Σπυρίδων (EPP/CoR)στην τελευταία ολομέλεια της επιτροπής των Περιφερειών της ΕΕ.

Η εισήγηση αφορούσε  μία  από τις σημαντικότερες πολιτικές που έθεσε ως προτεραιότητα ο πρόεδρος της Commission κος Γιούνκερ, αμέσως μετά από την έναρξη της νέας 5ετούς περιόδου.

Η πολιτική αυτή αναδεικνύει την ανάγκη βελτίωσης της υπάρχουσας νομοθεσίας και την δημιουργία νέας, ώστε οι κανόνες για τους πολίτες και τις δραστηριότητες τους  να είναι σύγχρονοι, αποτελεσματικοί, διαφανείς, που συστηματικά θα επικαιροποιούνται και θα αξιολογούνται, σε σχέση με το αντίκτυπο που θα έχουν στην οικονομία την διευκόλυνση των αναπτυξιακών στόχων της ΕΕ και την καθημερινότητα των πολιτών.

Η νέα αυτή πολιτική “better regulations for better results” , που την ευθύνη παρακολούθησής της θα έχει ο Α΄ Αντιπρόεδρος της Commission κ. Timermans, θα δίνει την δυνατότητα μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας “Lighten the load, Have your Say” να μεταφέρεται στους διαμορφωτές της νομοθεσίας, όχι μόνο η θέση των εκπροσώπων των θεσμών της ΕΕ αλλά και οι απόψεις των πολιτών της.

«Ο τρόπος που νομοθετούμε, καθώς και το πόσο η ίδια η νομοθεσία είναι σύγχρονη, επαρκής, αξιόπιστη και αποτελεσματική, αποτελεί βασικό συστατικό της επιτυχίας του Ευρωπαϊκού εγχειρήματος» δήλωσε ο κος Σπυρίδων κατά την εισαγωγική του ομιλία.

«Οι Βρυξέλλες οφείλουν να έλθουν κοντά στους πολίτες, να δώσουν την δυνατότητα για μεγαλύτερη συμμετοχή τους στην λήψη αποφάσεων ώστε να εδραιώσουν την Δημοκρατική νομιμοποίησή της στην συνείδηση όλων των πολιτών της νέας μεγάλης μας οικογένειας» συμπλήρωσε.

ΕΝΑΡΚΤΗΡΙΑ ΟΜΙΛΙΑ ΠΡΟ ΤΗΣ ΚΑΤ’ ΑΡΘΡΟΝ ΑΝΑΛΥΣΗΣ-ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ ΤΟΥ κου ΣΠΥΡΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝΑ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ CIVEX, 14/10/2015

Κύριε Πρόεδρε,

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Αποτελεί τιμή για εμένα, ότι μου εμπιστευθήκατε  τη σημαντική αυτή γνωμοδότηση που αφορά την ευρωπαϊκή ατζέντα για “τη βελτίωση της νομοθεσίας ώστε να υπάρχουν καλύτερα-αποτελέσματα”,             

ορατά, όπως ευελπιστούμε, κατά την διαδικασία της εφαρμογής των πολιτικών της ΕΕ, πολιτικών που προσβλέπουν, τελικά στο όφελος των πολιτών της ΕΕ.

Επιτρέψτε μου όμως πριν επικεντρωθώ στην παρουσίαση των θέσεών μας, που, ομολογουμένως μέσω των τροπολογιών βελτιώθηκαν αισθητά, να καταθέσω λίγες σκέψεις από τις οποίες θα προκύψει μια καλύτερη προσέγγιση της σημασίας που έχει για όλους μας το θεματολόγιο.

Κυρίες και κύριοι,

Καθημερινά, και μάλιστα τον τελευταίο καιρό με αυξανόμενη ένταση, ζούμε, άλλοι από εμάς με τη μεταφορική έννοια του όρου και άλλοι θα έλεγα βιωματικά, μία πολύπλευρη κρίση που δοκιμάζει το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.

Η κρίση αυτή είναι ορατή σε εμάς είτε ως οικονομική, είτε ως πολυσύνθετο μεταναστευτικό φαινόμενο, είτε τέλος ως τάση ανόδου ακραίων ιδεολογικά πολιτικών σχηματισμών στην Ευρώπη των 28, με παράλληλη μάλιστα ένταση φαινομένων όπως ο ευρωσκεπτικισμός, ή η σταδιακή – αλλά συστηματική από κάποιους- προσπάθεια αποδόμησης της Ευρωπαϊκής ιδέας.

Θεωρώ λοιπόν ότι είναι υποχρέωση  και συνάμα καθήκον όλων όσων πιστεύουμε σε μία ισχυρή ΕΕ, και περισσότερο όσων έχουμε ως πολιτικό όραμα την ολοκλήρωσή της να υπενθυμίζουμε, όχι μόνο με λόγια αλλά με τις πράξεις μας, ότι η ΕΕ είναι η πολιτισμική, γεωγραφική και ανθρωπογενής κοιτίδα ανάδειξης των ανθρωπίνων αξιών, ο τόπος της αλληλεγγύης και της υπευθυνότητας.

Ο θεματοφύλακας των ιδεωδών της Δημοκρατίας, ο χώρος όπου ο σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα είναι αδιαπραγμάτευτος.

Παράλληλα είναι η μεγάλη μας οικογένεια, ο χώρος αρμονικής συνύπαρξης πολιτών με διαφορετικές εθνικές καταβολές, που προσπαθούν  μέσα από τις κοινά σχεδιασμένες Ευρωπαϊκές πολιτικές για να βελτιώσουν το βιοτικό επίπεδο, την καθημερινότητα και την προοπτική των πολιτών όλων των κρατών μελών.

Για να υλοποιηθεί όμως ο στόχος αυτός απαιτείται ο σχεδιασμός και υλοποίηση εμπνευσμένων πολιτικών, που με τη σειρά τους χρειάζονται ένα σύγχρονο, επαρκές, ευέλικτο, αξιόπιστο και αποτελεσματικό νομοθετικό πλαίσιο, που θα αξιολογείται και θα επικαιροποιείται τακτικά.

Με αυτές τις σκέψεις  οφείλω να εκφράσω  την ικανοποίησή μου για την πρωτοβουλία της Commission και ιδιαίτερα του προέδρου Ζαν-Κλωντ Γιουνκέρ, που με την έναρξη της θητείας, έθεσε το θέμα της βελτίωσης του νομοθετικού έργου.

Ο ορισμός επίσης του πρώτου αντιπροέδρου κ. Τίμερμανς ως αρμοδίου και η αναβάθμιση της Επιτροπής Ρυθμιστικού Ελέγχου (Regulatory Scrutiny Board) δείχνει τη βαρύτητα που καταλαμβάνει η καλή νομοθέτηση στις προτεραιότητες της Επιτροπής.

Η ΕΕ αγαπητοί συνάδελφοι αποτελεί ήδη παράδειγμα προς μίμηση για τις διαδικασίες που εφαρμόζει, ενώ ας μη ξεχνάμε ότι και πολλοί πολίτες προσβλέπουν στην Ένωση για τη διασφάλιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους αλλά και για ποιότητα ζωής, περιβαλλοντική ασφάλεια και οικονομική, χωρική και κοινωνική συνοχή.

Κατά την προετοιμασία του σχεδίου γνωμοδότησης, διαβουλευτήκαμε εκτενώς με φορείς και θεσμούς. Το γεγονός ότι χρειάστηκε να ετοιμάσουμε το σχέδιο εντός του καλοκαιριού και να προχωρήσουμε κατευθείαν σε συζήτηση στην ολομέλεια αποτέλεσε πρόκληση.

Παρόλα αυτά, δημιουργήσαμε διαύλους επικοινωνίας με τους συναδέλφους στη CIVEX, αλλά και με τους εισηγητές των τροπολογιών στη συνέχεια, με στόχο τη δημιουργία μίας γνωμοδότησης που θα αντικατοπτρίζει όσο το δυνατόν πληρέστερα τις ανησυχίες και τις προτάσεις της Επιτροπής των Περιφερειών στο σύνολό της.

Εδώ θέλω να ευχαριστήσω τους συναδέλφους που ανταποκρίθηκαν μέσα στο καλοκαίρι στο κάλεσμά  μας, τη Γραμματεία της CIVEX και ειδικά τις κυρίες Weymann και Clarkson.

Αγαπητοί συνάδελφοι,

Η καλή νομοθέτηση εγγίζει την καρδιά του ευρωπαϊκού εγχειρήματος, και είναι βασικό συστατικό της επιτυχίας του. Ωστόσο η προσπάθεια να  προσεγγίσουν οι «Βρυξέλλες», δηλαδή το κέντρο λήψης των αποφάσεων, τους Ευρωπαίους πολίτες δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως εύκολο εγχείρημα.

Η εκτίμησή μας είναι ότι η πρόταση που εξετάζουμε είναι ιδιαίτερα φιλόδοξη, απαιτεί κινητοποίηση σημαντικών πόρων και ανθρώπινου δυναμικού, και φαίνεται να ικανοποιεί τις απαιτήσεις για μεγαλύτερη διαφάνεια και πληρέστερη λογοδοσία και παρακολούθηση του κύκλου ζωής των νομοθετημάτων.

Η Commission φαίνεται να κάνει μια συστηματική προσπάθεια να αφουγκραστούν οι νομοθέτες τις πραγματικές ανάγκες και να  εμπλουτιστεί με ιδέες η νομοθέτηση μέσα από την δυνατότητα ευρύτερης συμμετοχής στη διαβούλευση, ενώ παράλληλα επιδιώκεται να διευρυνθεί και βελτιωθεί η διαδικασία της παρακολούθησης όλου του κύκλου ζωής των νομοθετημάτων, με έμφαση στη σωστή εφαρμογή των καθώς και με συστηματικούς ελέγχους επιπτώσεων.

Για παράδειγμα, η πλατφόρμα Lighten the Load αποτελεί μία καινοτόμo διαδικασία, που – αν γνωστοποιηθεί και τη χειριστούμε έξυπνα- αναμφισβήτητα θα φέρει τους πολίτες πιο κοντά στην ΕΕ και θα αυξήσει το αίσθημα συμμετοχικότητας στη λήψη αποφάσεων.

Παράλληλα όμως πιστεύουμε ότι δεν πρέπει να αποκλειστούν άλλες μέθοδοι επικοινωνίας κατά την προετοιμασία, όπως ειδικές ομάδες εμπειρογνωμώνων και στοχευμένες διαβουλεύσεις.

Ειδικά  για το ευρύ κοινό, είναι απαραίτητη η έγκαιρη γνωστοποίηση των διαβουλεύσεων, με σαφή τρόπο και στις επίσημες γλώσσες ούτως ώστε όλοι να μπορούν να συμμετέχουν.

Ευελπιστούμε,  ότι η Επιτροπή θα ανταποκριθεί στην πρόκληση και θα μπορέσει να αξιοποιήσει τον αυξημένο όγκο της πληροφόρησης που θα λαμβάνει με τις νέες αυτές μεθόδους.

Η ανανεωμένη πλατφόρμα REFIT, καθώς και η προσπάθεια συνεχούς επίβλεψης του νομοθετικού έργου, είναι προς τη σωστή κατεύθυνση.

Βέβαια εντός του REFIT η ΕτΠ δεν θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται ως απλώς ένας ακόμη ενδιαφερόμενος, αλλά ως θεσμικός εταίρος με συγκεκριμένες αρμοδιότητες στη δομή των οργάνων της ΕΕ, οι οποίες θα πρέπει να λαμβάνονται υπ’όψιν σε όλο τον κύκλο του νομοθετικού έργου.

Έχουμε άμεση επαφή με τους πολίτες και είμαστε οι πρώτοι αποδέκτες των συνεπειών των ασκούμενων πολιτικών.

Στη γνωμοδότησή μας έχουμε εκφράσει  την ανάγκη ενεργότερης συμμετοχής μας, ειδικά, αλλά όχι αποκλειστικά, σε ότι αφορά την εκτίμηση των χωρικών επιπτώσεων. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία για το ρόλο που μας επιφυλάσσεται στην πλατφόρμα REFIT, αλλά και στη θέση που διεκδικούμε στο πλαίσιο της νέας διοργανικής συμφωνίας για το νομοθετικό έργο.

Αγαπητοί συνάδελφοι,

Μεγάλο μέρος της ενωσιακής νομοθεσίας εφαρμόζεται από τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, οι οποίες καλούνται και να επιβλέψουν την εφαρμογή της.

Σήμερα, εκφράζουμε την άποψη ότι κατά την εξέταση των  αναμενόμενων επιπτώσεων της παραγόμενης νομοθεσίας, θα πρέπει να λαμβάνεται υπ’όψιν το κόστος της εφαρμογής της, το οποίο πολύ συχνά καλούμαστε να επωμιστούμε.

Παράλληλα βέβαια, είναι ιδιαίτερα θετικό το γεγονός ότι θα εξεταστούν στο πλαίσιο του REFIT τομείς πολιτικής που επηρεάζουν άμεσα τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, όπως η διαρθρωτική πολιτική.

Βέβαια, οι όποιες προτάσεις αναθεώρησης δεν θα πρέπει να θίξουν την αποτελεσματικότητα της νομοθεσίας: θέλουμε καλύτερες ρυθμίσεις και όχι απαραίτητα απορρύθμιση.

Επισημαίνουμε επίσης ότι η αποτελεσματικότητα της ενωσιακής νομοθεσίας πολλές φορές επηρεάζεται από τον τρόπο ενσωμάτωσής της από τα κράτη μέλη.

Για τον λόγο αυτό κάνουμε ιδιαίτερη αναφορά στην ανάγκη ανταπόκρισης των κρατών μελών στο κάλεσμα για σωστή ενσωμάτωση και εφαρμογή της νομοθεσίας, χωρίς περιττές περαιτέρω επιβαρύνσεις.

Εδώ πρέπει να σημειώσω ότι οι σχετικές τροπολογίες που κατατέθηκαν βοήθησαν στην ορθότερη διατύπωση του συγκεκριμένου σημείου, πράγμα για το οποίο ευχαριστώ τους συναδέλφους.

Η πρωτοβουλία δε της Επιτροπής να ελέγχει την ουσιαστική και όχι την τυπική ενσωμάτωση της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας από τα κράτη μέλη, κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση.

Θα πρέπει όμως όταν ένα κράτος μέλος προσθέτει ρυθμίσεις κατά την ενσωμάτωση, αυτό να είναι διακριτό.

Επίσης μια σειρά από καινοτόμες ιδέες που παρουσιάζονται στο θεματολόγιο πρέπει να εφαρμοστούν με προσοχή, χωρίς να καταλήγουν να αλλοιώνουν τη βούληση του νομοθέτη.

Κυρίες και Κύριοι συνάδελφοι

Με την γνωμοδότησή μας αυτή ελπίζουμε να συμβάλουμε προς την κατεύθυνση της βελτίωσης του νομοθετικού έργου με προτάσεις όπως η εφαρμογή εναρμονισμένων κανόνων εκτίμησης των επιπτώσεων, η εισαγωγή ρητρών λήξης ισχύος και αναθεώρησης όπου απαιτείται, η καλύτερη τεκμηρίωση της επιλογής μεταξύ Οδηγίας και Κανονισμού και τέλος, όπως προτείνει η Επιτροπή, με την υιοθέτηση οδικού χάρτη εφαρμογής.

Ευελπιστούμε,  ότι το νέο θεματολόγιο βελτίωσης της νομοθεσίας δεν θα οδηγήσει σε καθυστερήσεις στο νομοθετικό--έργο.                            

Τέλος, καθ’όλη τη διάρκεια της γνωμοδότησης, επισημαίνουμε τον κομβικό ρόλο της Επιτροπής των Περιφερειών.

Η ΕτΠ με την άμεση επαφή και εμπειρία που διαθέτει ως προς τις επιπτώσεις των αποφάσεων στις περιφέρειες της ΕΕ, μπορεί να συμβάλει στο μέγιστο βαθμό, αφ’ενός  γνωστοποιώντας στις τοπικές και περιφερειακές αρχές κάθε νέα πρωτοβουλία και αφ’ετέρου  μεταφέροντας στο Ευρωπαϊκό επίπεδο τις τοπικές εμπειρίες.

Είναι βέβαιο ότι η συνεπής, συστηματική και ουσιαστική συμμετοχή της ΕτΠ στην όλη διαδικασία θα ενισχύσει το θεσμικό ρόλο της και παράλληλα θα συμβάλει στη δημοκρατική νομιμοποίηση της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.