Σπύρος Κώστα Σταθάκης – Μαλτάκος
Ο Δημοσιογράφος και εκδότης της Εφημερίδος «Λακωνικόν Μέλλον», ο Δικολάβος των Βατίκων , ο κοινοτάρχης της Νεάπολης τα έτη από 1936 – 1939 σε ηλικία 30 ετών που επί προεδρίας του κατασκευάστηκε η μοναδική πλατεία όπου υπάρχει σήμερα το ηρώο των πεσόντων , που διαμόρφωσε τον οικοπεδικό χώρο και επ΄αυτού έκτισε την κοινοτική αγορά στο σημείο που βρίσκονται σήμερα τα γραφεία του πρώην Δήμου Βοιών , και ένα μακρύ ακόμα κατάλογο έργων που έδωσαν λύσεις στην μικρή και φτωχή μας τότε κοινωνία. Ο ιδεολόγος και αγωνιστής για την Δημοκρατία , την οικονομική ανάπτυξη , και τον πολιτισμό των Βατίκων σε όλους τους τομείς και με προτεραιότητα την παιδεία .
Ο Σπύρος είχε την ατυχία πολύ μικρό παιδί να χάσει τον πατέρα του που είχε μεταναστεύσει στην Νότιο Αφρική και εργαζόταν στα ορυχεία του χρυσού εκεί.
Η Μητέρα του Μάρθα το γένος Νικολάου Ψαρρού , έξυπνη και εργατική Ψαρίτσα Μάνα , άρχισε ένα σκληρό αγώνα με τα μέσα της εποχής εκείνης για να μεγαλώσει και να σπουδάσει μόνη της τον μικρό Σπύρο που ήταν αριστούχος μαθητής μαζί με τα άλλα αδέλφια του , την κόρη της Χρυσώ και τον Νίκο , και στο τέλος τα κατάφερε .
Τιμώντας την μνήμη αυτού του ξεχωριστού συμπατριώτη μας χρονιάρες ημέρες που έρχονται σε όλο τον κόσμο αφιερώνουμε εδώ στο facebook την αναφορά γιαυτόν του Βατικιώτη πατριδολάτρη δικηγόρου Πέτρου Κουντούρη στο βιβλίου του “Βατικιώτικη Πατρίδα” , το έτος 2010 .
Σπύρος Κωνσταντίνου Σταθάκης – Μαλτάκος
Θα ήταν αδικαιολόγητη παράλειψη του γράφοντος και δυσαναπλήρωτο κενό των αμιγώς Βατικιώτικου ενδιαφέροντος κειμένων μου , εάν στα δύο βιβλία μου δεν αναφερόταν ο Σπύρος κ. Σταθάκης , ο Μαλτάκος .
Μια πολυδιάστατη και αυτοδίδακτη προσωπικότητα , με έντονη κοινωνική , πολιτική και πολιτιστική δραστηριότητα , στο Δήμο Βοιών .
Γεννήθηκε στη Νεάπολη στα 1906 , πρωτότοκος γιος Του Κωνσταντίνου Σταθάκη και της Μάρθας Σταθάκη , το γένος Νικολάου Ψαρρού , μιας μάνας υψίκορμης , λεβεντόκορμης και έξυπνης –Ψαρρίτσα γαρ . Ο πατέρας του το 1915 μετανάστευσε , με άλλους συγχωριανούς μας , στην Ν. Αφρική , όπου εργαζόταν στις υπόγειες μίνες χρυσού . Όμως λόγω της φύσεως της εργασίας του , κλονίστηκε επικίνδυνα η υγεία του , αρρώστησε βαριά και πέθανε σε ηλικία 32 μόλις ετών και άφησε τον Σπύρο 9 ετών , ορφανό μαζί με τα άλλα αδέλφια του , τη Χρυσώ και το Νίκο .
Από μικρός είχε ιδιαίτερη έφεση στα γράμματα και πρώτευε , πάντοτε , στις τάξεις του Σχολείου του . Τελείωσε το Δημοτικό Σχολείο στη Νεάπολη με Δάσκαλο και βυζαντινό ψάλτη , τον ανεπανάληπτο , κοντό που συνδέθηκε με τον τόπο μας , αφού νυμφεύτηκε Νεαπολίτισσα κόρη . Πέρασε έπειτα στο Ελληνικό και στο Σχολαρχείο , με εκπαιδευτικούς καθηγητές που τίμησαν και λάμπρυναν το λειτούργημα τους . Ευτυχείς οι νέοι που άκουσαν μαθήματα από τον Σχολάρχη Σεμερτζίδη και καθηγητές , Καπιτσιμάδη , Ρήγα , Μπέρτο , Κοροβέση και άλλους που διέπρεψαν αργότερα στην εκπαίδευση της χώρας μας .
Μετά το Σχολαρχείο και σε ηλικία 16 ετών για ένα διάστημα διορίστηκε ως Γραμματέας στο Ειρηνοδικείο Μονεμβασίας . Αργότερα , μετέβη στην Αθήνα και εργάστηκε στο χρηματιστηριακό γραφείο του θείου του Σπύρου Σταθάκη και συγχρόνως στον μεγαλέμπορο της Αθήνας , Παπαλεονάρδο και το βράδυ φοιτούσε σε νυχτερινό γυμνάσιο με πρόθεση , όταν τελείωνε να εγγραφεί στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Αθήνας .
Τα σχέδια του χαρισματικού από την πρόνοια της φύσης και με τη σφραγίδα της δωρεάς στο μέτωπο , του αληθινού πίδακα ζωής και δράσης , του χάλασε η αδήριτη “Ανάγκη” να εγκαταλείψει την Αθήνα , όπως τον καλούσε επίμονα η χήρα μάνα του , να κατέβει στη Νεάπολη και να εργασθεί μαζί της στο ελαιοτριβείο τους και να στηρίζει και αυτή και τα ορφανά αδέλφια του Χρυσώ και Νίκο . Έτσι και έγινε . Κατεβαίνει στη Νεάπολη και για ένα διάστημα εργάζεται στο ελαιοτριβείο τους , ενώ συγχρόνως κάνει μικρεμπόριο .
Φύση πνευματική , ανήσυχη και δημιουργική , εκτιμήθηκε από τον τότε συμβολαιογράφο Βοιών Δημήτριο Λαλούση (1926) και τον προσέλαβε ως βοηθό του στο συμβολαιογραφείο του . Από την ενασχόληση του αυτή και από την προγενέστερη στο Ειρηνοδικείο Μονεμβασιάς πείρα του και με τα ακούσματα Νομικών εννοιών και δικαιωμάτων περί κυριότητας , νομής και κατοχής και μέτρων νομής και λίγα στοιχεία ποινικής δικονομίας και με την μελετηρή κλίση του και την φυσική του ευγλωττία και την επικοινωνιακή του ικανότητα , ευφυΐα και οξύνοια , αλλά και τις συμβουλές του Συμβολαιογράφου και του παλαίμαχου δικολάβου Βοιών , του νονού του , μπάρμπα Παντελή Σταυριανάκου και αφού οι δικηγόροι ήταν ανύπαρκτοι στα Βάτικα για πάρα πολλά χρόνια , αποφασίζει να αγωνισθεί στη ζωή του .
Με αυτή τη φυσική πανοπλία και την εγκυκλοπαιδική ευρυμάθεια , τη στοιχειώδη Νομική του κατάρτιση και την επιτηδευμένη ευχέρεια του και πολλή μελέτη ο Σπύρος Σταθάκης ανοίγεται εις τις επάλξεις του βίου , ως δικολάβος της περιοχής με καλά αποτελέσματα , ευμενή φήμη και καλές σχέσεις με εξέχουσες προσωπικότητες της κοινωνικής , οικονομικής και πολιτικής ζωής της χώρας μας και του Νομού μας .
Σε ηλικία 30 ετών εκλέγεται με μεγάλη πλειοψηφία Κοινοτάρχης Νεαπόλεως Βοιών .
Κατά την περίοδο της θητείας του , αρχίζει να ανθεί η κοινωνική και πολιτιστική δραστηριότητα του νεαρού προέδρου της Κοινότητας μας , έναντι της αναχρονιστικής στέπας της υπογραφής ποικίλων πιστοποιητικών και ληξιαρχικών πράξεων , ως κυρίου και μοναδικού έργου των παλαιών Προέδρων της Κοινότητας μας .
Θυμάμαι πολύ καλά , ως μαθητής τότε της Α΄ τάξεως Ημιγυμνασίου Νεάπολης , το ξεκίνημα του μακαρίτη Σπύρου Σταθάκη προέδρου , εκείνο το καλοκαίρι του 1936 . Δεν γνωρίζω πως , οι Αδελφοί Μανάκου , μεγαλέμποροι , τότε , του Βατίκου , παρεχώρησαν είτε με πώληση στη Κοινότητα Νεάπολης είτε με δωρεά μίσθωση , μια μεγάλη ποσότητα ξυλείας (σανίδες) .
Ο Σπύρος έξυπνο και ανοιχτό μυαλό , μπροστά από την εποχή του , συνέλαβε την ιδέα ψυχαγωγίας των Νεαπολιτών και των κατοίκων των γύρω χωριών .
Έστησε μια μάντρα θεάτρου , εκεί στη «Κομπολογιά» απέναντι από το μικρό εκκλησάκι της Αγοράς και αφού είχε προσυνεννοηθεί με τους τότε φοιτητές Νεαπολίτες , Λάμπη Π. Αλεξανδράκη της φιλοσοφικής , Γιώργο Ν. Γκούβερη της Οδοντιατρικής , Παναγιώτη Χ. Νικολόπουλο της Νομικής , Μήτσο Π. Αλεξανδράκη της Γεωπονικής και άλλους νέους της Νεάπολης , τον Ψαρονικολή , τον Νίκο Πανάγο , τον Μελά το Γιάννη , τον Βαγγέλη Μανάκο , τον Κυριάκο Μιχαλόπουλο , τον Νίκο Χ. Βατίστα , τον Γιώργο Σαραντίτη κ.α. ακόμη και τους θρυλικούς Ντιντή και Γεωργούλη , εκείνο το καλοκαίρι έπαιξαν τη “Γκόλφω” και τη “Θυμιούλα” και την κωμωδία “ Ο Φιάκας”
Το δεύτερο καλοκαίρι του 1937 έπαιξαν την “Εσμε” και μια κωμωδία .
Δεν θυμάμαι ακριβώς ούτε υπάρχει στη ζωή κάποιος παλιός Νεαπολίτης με μνήμη , για να μου θυμίσει . Εκείνα τα καλοκαίρια , σε χρήσιμες διαδοχικές παραστάσεις , τα χαρήκαμε όλοι οι Βατικιώτες και το παιδομάνι της Νεάπολης , όρθιοι και καθιστοί οι μεγάλοι στις τάβλες του Μανάκου , απολαμβάναμε τους ευκαιριακούς ηθοποιούς μας .
Πρωταγωνιστές : Ο Λάμπης Αλεξανδράκης , Γιώργος Γκούβερης , και Γιώργος Σαραντίτης , στους κωμικούς ρόλους , ο ανεπανάληπτος Μήτσος Αλεξανδράκης , στους γυναικείους ρόλους , πρωταγωνίστρια ο Πότης Νικολόπουλος που τον μακιγιάριζε και τον έντυνε τέλεια η αδελφή του , δασκάλα Αρετή (Αρβανίτη) . Στους ρόλους της γριάς , με πολύ επιτυχία , έπαιζε , θυμάμαι , ο Νίκος Πανάγος . Ναύτες και δευτερεύοντες ρόλους έπαιζαν οι , Ψαρονικολής , Μελάς , κ.α.
Με αυτή τη ψυχαγωγική εφεύρεση , είναι να μη θυμάσαι τον πρόεδρο Σπύρο Σταθάκη , εμπνευστή και πραγματοποιό στην απόμακρη πατρίδα μας ; Πώς να ξεχάσεις εκείνους τους νέους μας , φοιτητές και τους άλλους πατριώτες μας νέους , που πρόθυμα και ερασιτεχνικά τέλεια , έδειχναν την υποκριτική τους τέχνη : Ωραίες και ανθρώπινες , πολύ ανθρώπινες , οι εποχές εκείνες του 1936-37 , με πρόεδρο τον Σπύρο Σταθάκη .
Και δεν σταματάει εδώ . Ενδιαφέρεται και για το περίφημο , στις μέρες μας φυσικό περιβάλλον . Κρατώ στα χέρια μου , τώρα που γράφω , μια μεγεθυμένη , πράγματι επιτυχημένη , πανοραμική φωτογραφία του 1936 , που είχε ο συμμαθητής μου και στενός φίλος μου , στο Ημιγυμνάσιο Νεάπολης και στο Γυμνάσιο Μολάων , Συνταγματάρχης ε.α. Κυριάκος Μηνά Τσιγκούνης , από την Ελίκα , ο οποίος την έδωσε στο Μπάμπη και τη δημοσίευσε στο “σαλόνι” της εφημερίδας του “ Τα Βάτικα ” , με τη λεζάντα “κάποτε ξυπόλυτοι μαθητές φύτευαν τα Βάτικα ”. Με αξίνες και φτυάρια . Με πρωτοβουλία του προέδρου , Σπύρου Σταθάκη και με την συμπαράσταση των καθηγητών του Ημιγυμνασίου , Σωτηριανού και Δέρβου και του Δάσκαλου του Δημοτικού , Καβογιάννη , οι μαθητές των δύο Σχολείων δενδροφυτεύσαμε τις «Κουρκούλες» . Στην καταπληκτική αυτή φωτογραφία , φαίνονται τα παιδιά του Δημοτικού Σχολείου , εμείς όλοι οι μαθητές του Ημιγυμνασίου , αμούστακα σχολικαρούνια και οι παραπάνω επίσημοι .
Έχουν περάσει 74 χρόνια και δεν ξέρω εάν ο κόπος μας για δεντροφύτευση το 1936 , πήγε χαλάλι !
Την ίδια χρονιά , του 1936 , με θάρρος , που φθάνει τα όρια του θράσους , ανυπέρβλητο προς το καθεστώς της Δικτατορίας Μεταξά , που είχε εγκαθιδρυθεί στη χώρα μας , ο Σπύρος Σταθάκης με λίγους Βενιζελικούς Βατικιώτες , φίλους του , κάνει Μνημόσυνο του Ελευθερίου Βενιζέλου .
Ήταν θράσος , ήταν τόλμη ήταν όμως και Ελληνική λεβεντιά για τον αληθινό Εθνάρχη που διπλασίασε και έκανε την Ελλάδα των πέντε θαλασσών και των δύο ηπείρων , Δημοκρατική , σεβαστή στους φίλους και ισχυρή στους εχθρούς.
Είχε ο Σπύρος Σταθάκης , δημιουργικό εγωισμό , υψηλή φιλοδοξία και ευγενή όνειρα για την γενέτειρα πατρίδα και κατ΄επέκταση για όλα τα Βάτικα . Ήταν άνθρωπος των πράξεων , ήταν αποτελεσματικός Κοινοτάρχης , προοδευτικός πολίτης και έβλεπε μακριά . Ήταν φιλόθρησκος και του άρεσε ο πολιτισμός σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής , ακόμη και για την εκκλησία μας .
Πρωτοστάτησε θυμάμαι , γιατί είχα μια βιωματική προσέγγιση από παιδί στο ιερό , με την εκκλησία και το Χριστό . Θυμάμαι ότι με συνεργασία του μπάρμπα Δημήτρη Αλεξανδράκη , δεξιού ψάλτη , στην Αγία Τριάδα της Αρετής Μιχαλοπούλου , φοιτήτριας της ιατρικής και καλλίφωνης και σωστής στο ψάλσιμο , δημιούργησε μια χορωδία δεσποινίδων , με ομοιόμορφες σκούρες στολές που έψαλαν , έκτοτε , κάθε Μεγάλη Παρασκευή τον Επιτάφιο , τη “Ζωή εν τάφω” , καταργώντας τις παραφωνίες των οποιονδήποτε γερόντων , που αυτόκλητα έπαιρναν θέση παλαιότερα , στο ψάλσιμο του “Επιτάφιου θρήνου” .
Η χορωδία αυτή άφησε για πολλά χρόνια , αξεπέραστη ανάμνηση , που συγκινεί μα και ανυψώνει και κατανοίγει , εξαϋλώνει .
ΧΟΡΩΔΙΑ ΕΠΙΤΑΦΙΟΥ ΘΡΗΝΟΥ
Η ΖΩΗ ΕΝ ΤΑΦΩ
Αισθάνομαι ιστορική , πολιτιστική και ηθική αναγκαιότητα να γνωρίσω και να θυμίσω στους Βατικιώτες αναγνώστες , αυτή την πρωτοβουλία του προέδρου μας Σπύρου Σταθάκη , αλλά και τις πατριώτισσες μας Δεσποινίδες – Γιαγιάδες , που οι περισσότερες έχουν φύγει από τη ζωή .
1. Αρετή Μιχαλοπούλου
2. Ευαγγελία Μιχαλοπούλου
3. Αρετή Νικολοπούλου
4. Ζαχαρούλα Ταϊφάκου
5. Αθηνά Δημ. Κορωναίου
6. Κανέλλη Δημ. Αλεξανδράκη
7. Ζαχαρούλα Δημ. Αλεξανδράκη
8. Ζαχαρούλα Παν. Αλεξανδράκη
9. Άννα Ψαρρού
10. Μαρία Γρ. Μηνόγιαννη
11. Λουΐζα Λιάρου
12. Ευαγγελία Δερμάτη
13. Ελένη Γαβρίλη
14. Ματούλα Σαραντίτη
15. Διατηρώ σταθερά την ικανότητα να θυμάμαι τα παλιά , τα περασμένα και να “ρουφάω” την εμπειρία με όρεξη εφήβου . Ευτυχώς .
Το καλοκαίρι του 1938 , στο λιμάνι της Νεάπολης κατέπλευσε μοίρα του πολεμικού στόλου μας , για γυμνάσια . Σ΄ένα αντιτορπιλικό επέβαινε ο βασιλιάς Γεώργιος Β’ . Ο Κοινοτάρχης μας Σπύρος Σταθάκης , διερμηνεύοντας τα βασιλικά αισθήματα του τόπου μας Και την επιθυμία του Βατικιώτικου λαού μας να χαιρετήσει το βασιλιά του , είχε την φαεινή ιδέα , την επιμονή , την πειστικότητα και τον επικοινωνιακό του λόγο , αφού ποικιλοτρόπως ειδοποιήθηκαν οι κάτοικοι της Νεάπολης και των γύρω χωριών , να μεταβεί στο πλοίο και να πείσει το Βασιλιά να εξέλθει και να επισκεφθεί τη Νεάπολη , ικανοποιώντας το λαϊκό αίσθημα , καίτοι δεν επρόκειτο περί προγραμματισμένης βασιλικής περιοδείας . Πεισθείς εξήλθε ο βασιλιάς και μετέβη , με στολή λευκή Ναυάρχου , στο Κοινοτικό γραφείο (κτίριο Φωτάκου στην Αγορά) συνοδευόμενος από το Σπύρο Σταθάκη πρόεδρο , και χαιρέτησε το πλήθος των Βατικιωτών το οποίο ζητωκραύγαζε και τον κατεβόδωσε μέχρι την ξύλινη προβλήτα μας .
Αναφέρω το περιστατικό για να χαρακτηρίσω τον άνθρωπο – πρόεδρο Σ. Σταθάκη , σαν μια πολύπτυχη και ικανή προσωπικότητα , μιας απόμακρης θαλασσινής κωμόπολης του χερσαίου Ελληνικού Νότου .
Το 1942 , στην Κατοχή , όντας πρακτικός , μεθοδικός και ακούραστος άνθρωπος , συνεταιρίζεται με τον αξέχαστο προσφιλή αδελφό μου , Κυριάκο και αγοράζουν ένα εμπορικό ξύλινο καΐκι δέκα τόνων , με το οποίο μεταφέρονται , στη γραμμή Νεάπολης-Πειραιά , διάφορα εμπορεύματα , επ΄ανταλλαγή , διαπραγματισμός , (πράγμα με πράγμα) συνήθης εμπορική κατοχική πράξη , αφού το χρήμα δεν είχε τότε , καμία ανταλλακτική αξία στα πρώτα χρόνια της απαίσιας Κατοχής .
Έτσι , το σκάφος “Θεμιστοκλής” , όπως το ονόμασε ο Σπύρος , βοήθησε πολλές οικογένειες ναυτικών και άλλων στο αλισβερίσι της αχάριστης εποχής . Το 1960 ασχολείται με τη Δημοσιογραφία . Εκδίδει την εφημερίδα “Λακωνικόν Μέλλον” η οποία έτυχε ευρείας αποδοχής και βράβευσης.
Η εφημερίδα εκδίδεται κανονικά ανά μήνα με ποικίλη ενδιαφέρουσα ύλη , θίγοντας όλα τα θέματα της Λακωνίας και τα τοπικά που είχαν ανάγκη λύσεως . Ο θάνατος του διέκοψε την έκδοση της .
Το 1964 εκλέγεται Νομαρχιακός Σύμβουλος για την επαρχία Επιδαύρου Λιμηρά . Από την έπαλξη αυτή , υπήρξε χρήσιμος και πραγματοποιός ιδιάτερα στα προβλήματα της τοπικής οδοποιίας . Έτσι δ΄όλων των ενεργειών του , καθίσταται ισχυρός και αποφασιστικός , κοινωνικός και πολιτικός παράγοντας του τόπου μας , με πανεπιδαύρια προβολή και ακτινοβολία . Ήταν καλοσυντρόφιαστος με ραφιναρισμένο , έξυπνο πνεύμα και με μια αριστοτεχνική υποκριτική ικανότητα διήγησης επί παντός επιστητού , προσώπων , πραγμάτων , και περιστάσεων . Φιλόξενος , με απλοχεριά . Πολλές φορές τον έζησα στην Παναγία την Παραδεισιώτισσα και γλεντήσαμε εκεί .
Καλός οικογενειάρχης . Φρόντισε τα παιδιά του , τα αδέλφια και κηδεμόνευσε τα μικρά πρωτοξαδέλφια .
Είχε τα ανθρώπινα εύλογα ελαττώματα , αλλά οι θείες βουλές είναι ανεξερεύνητες .
Πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου